müslümanlıkta kötü zan - kötü zanda bulunmak nedir - kötü zan ve gıybetIslam Dininin yasakladigi kötü huylardan biri giybet etmek ve kötü zanda bulunmaktir. Giybet, bir kisinin müslüman din kardesini arkasindan cekistirmesi, onun üzülecegi ve begenmeyecegi sözleri söylemesi ve gizli kalmasi gereken durumlarini baskalarina aciklamasidir. Kötü zanda bulunmak ise müslümanlar hakkinda isitilen yalan yanlis sözleri arastirmadan düsünmeden dogru imis gibi benimsemek, onlar hakkinda kötü düsünce ve kanaat besleyerek yanlis hükümler vermektir Bu gibi düsünce ve davranislarin cok kötü bir huy oldugu ortadadir. Zira böyle yanlis düsünce ve davranislar kisilerin arasin acar. Birlik ve beraberligi bozar. Toplumda fitne ve fesadi gelistirerek huzursuzlugun sebebi olur. Bütün bunlar insanlara yarasmayan cirkin huylardir.
surasi hemen belirtilmelidir ki, bir kisi sevdigi arkadasinin iyiligi ve hayri icin, icten gelerek, acik kalplilikle ona iyi, dogru ve hayirli olduguna gercekten inandigi bir sözü söyleyebilir, yapici tenkidde bulunabilir. Cünkü müslümanin din kardesini uyarmasi, iyiligi ve güzelligi tavsiye etmesi bir görevdir. Ama maksat din kardesimizin iyiligi degil de onu kücük düsürmek, kötülemek, baskalarina kötü tanitmak ise bu davranis Islam Dinince yasaklanmistir. Müslümanlari arkasindan cekistirmek, begenmeyecekleri ve gücenecekler sözleri söylemek, hos olmayan hareketlerdir.
Müslüman kardeslerimize karsi kötü zanda bulunmamak, haklarinda yersiz süpheler beslememek durumundayiz. Baskalarinin kusurlarini ayiplarini, arastirmamali, gizledigi seyleri ögrenmeye ve ortaya cikarmaya calismamaliyiz. Baskalarini kötüleyen, cekistiren kimse o kardesinin toplum icerisindeki itibar ve güvenini sarstigi gibi gercekten kendisine olan itibar ve güveni sarstigini iyi bilmelidir.
Bir kardesini baskalariyaninda cekistiren, kötüleye kimse böyle bir kötü huya sahip oldugu icin onlari da digerleri yaninda cekistirip kötüler. Onun bu yönünü bilenler ve görenler ona güvenmezler ve inanmazlar. Giybet etmek ve kötü zanda bulunmak, toplumda fitne ve fesada yol actigindan, bölücülügü körüklediginden, dirlik ve düzeni bozdugundan dinimizce yasak edilmistir.
Yüce Yaratici giybet ve kötü zan hakkinda söyle buyuruyor; "Ey iman edenler, zanin bir cogundan kacinin. Cünkü bazi zan (vardir ki) günahtir. Birbirinizin kusurunu arastirmayin. Kiminiz de kiminizi arkanizdan cekistirmesin. Sizden herhangi biriniz ölü kardesinin etini yemekten hoslanir mi? Iste bundan tiksindiniz. Allah tevbeleri kabul edendir. Cok esirgeyicidir." (el-Hucûrât S:A: 12).
Ulu Peygamberimiz, müslümani tarif ederken söyle buyurmaktadir: "Müslüman o kimsedir ki müslüman kardesleri onun dilinden ve elinden selâmette olur."
Görüldügü üzere diliyle ve eliyle müslümanlara eziyet eden kimseler gercek anlamda müslüman olamamaktadirlar.
alıntı