Sabun Çeşitleri
Site:
sabun.gen.tr
Sabununun Tarihsel Gelişimi
Sabunu ilk kimin keşfettiği şaibeli. Kimi belgeler bugünkü sabunun ilkel şeklinin ilk çağda Araplar tarafından yapıldığını ortaya koysa da bir başka görüş sabunu ilk yapanların Mısırlılar olduğunu savunuyor. Mısırlılar alkaliyi sıvı yağla karıştırarak sabunu bulmuşlar.
Bir diğer görüş ise
sabun imali ve kullanımının ilk kez Akdeniz çevresindeki ülkelerde başladığını ve mevcut nebati yağlarda, soda ve kil gibi doğal hammaddelerden yapıldığını ortaya koyuyor. Sabun ilk zamanlar tıbbi amaçla kullanılırken sonraları şahsi temizlik için kullanılmaya başlandı. Romalılar, temel maddesi hayvani yağlar olan sabunu, bitki küllerinde bulunan potasyum hidroksitten yapıyorlardı. Bizans İmparatorluğu'nda ise sabunu üreten bir lonca vardı. Başkent Konstantinapolis'te üretilen ''sarı sabunlar" imparatorluk sarayına tahsis ediliyor ve hiç satışa çıkarılmıyordu.
Sabunculuk Ortaçağ'da İslam ülkelerinde gelişmiş bir imalat kolu idi. Edremit'te 1300 yılında yapılan Kurşunlu Camii'nde sabunculuğa ait kayıtlar bulunuyor. Osmanlı Devleti'nde sabun kullanımı oldukça yaygındı. Devlet içinde farklı sabun üretim bölgeleri vardı. Batı Anadolu, Adalar ve Trablusşam bu bölgelerin başında geliyor.
19. Yüzyıl'ın ortalarına gelinceye kadar sabun, ''sabunhane" adı verilen küçük işletme birimlerinde imal edilirmiş. Bu işletme birimlerine sabunun ana hammaddesi olan zeytinin yetiştiği bölgelerde rastlıyoruz. Osmanlı'da sabun yapımı bölgelere ve zamana göre değişiklik gösterse de sabunun içindeki maddeler hiç değişmiyor. Zeytinyağı, soda, çorak, zeytin çekirdeği, kireç, sabun madeni, kül, fındıkyağı, Silisit Sud, Tuz, Floransa Toprağı, Klor-Kalusyon-Natrun,
sabun üretiminde kullanılan başlıca maddelerdi.
Osmanlı'da birtakım rahatsızlıklara iyi geldiği kabul edilen sabun-ı tıbbi adı verilen bir çeşit vardı. Sabun-ı tıbbi, merhem şeklinde kullanıldığı gibi hap olarak da alınırdı. Müsekkin olarak kabızlığı gidermek için kullanılırdı. Osmanlı'da sabunun kalitelisi, içine konulan zeytinyağının derecesi ile ölçülürdü. Eğer saf zeytinyağından imal edilirse sabunun kalitesi yükseliyordu. 30 Nisan 1308 tarihli belgeye göre Midilli bölgesinde imal edilen sabunlar kalite bakımından ''Gayet Halis", ''Halis", ''Mahlut" ve ''Topraklı" olmak üzere sınıflandırılıyor. En makbule geçenler, ''Gayet Halis" sabunlar. Bunlar hiçbir yabancı madde karıştırılmadan sırf yağdan imal edilirlermiş. Mahlut sabunlar diğerlerine göre daha ucuz. Yıkanan eşyayı diğerleriyle aynı oranda temizleme özelliğine sahip olması nedeniyle herkes tarafından kullanılıyor.