Dişhekimliğinde Hipnoz Nedir - Dişhekimliğinde Hipnoz Hakkında - Hipnoz Nedir - Hipnoz
Dişhekimliğinde hipnoz uygulamaları genel olarak Hipnodonti olarak adlandırılır. Hipnodonti, dişhekimliği içerisinde oldukça geniş bir alanda uygulama imkanı bulmaktadır. Türkiye'de pek tanınmasa da, özellikle Amerika ve Avrupa'da dişhekimliğinde hipnoz uygulamaları oldukça yaygındır. Son yıllarda, Türkiye'de hipnoz eğitimi ve uygulaması konusunda önemli ilerlemeler sağlanmıştır. Dişhekimliğinde hipnoz uygulamalarını aşağıdaki başlıklar altında özetleyebiliriz:
Korku ve Kaygının Giderilmesi: Dişhekimliği, hastaların en çok kaygı ve korku duyduğu hekimlik alanlarındandır. Önceden yaşanmış kötü tecrübeler, ya da çevresel faktörler sonucu öğrenilmiş korkular, hastaların dişhekimine gitmesi ve tedavi olması hususunda zorluk yaşamalarına sebep olmaktadır. Bu endişe ve korkular ağız ve diş sağlığında ciddi problemlere yol açabilir. Oysa bu tip korkular, gerçekleştirilen ilk tedaviden sonra, bizzat hastalar tarafından çoğunukla "yersiz" korkular olarak nitelendirilmektedirler. Ancak yine da bazı kişilerin bu endişeler sebebiyle dişhekimi muayenehanesinde çok ciddi sıkıntılar yaşadığı bir gerçektir. Hipnoterapi, bu tip korku ve kaygıların tamamiyle giderilmesi konusunda çok etkin bir araçtır.
Hipnoanestezi: Ağrısızlığın hipnotik telkinlerle gerçekleştirilmesi demektir. Önceki paragrafta bahsedildiği gibi, diş tedavisi ve iğne konusunda çok ciddi korkuları olan kişilerde, ilaç allerjisi ya da sistemik rahatsızlıklarından dolayı anestezik madde kullanılamayacak hastalarda ağrısızlık hissinin ve uyuşukluğun temini için hipnotik telkinlerden yararlanılabilir. Hasta hipnotik transa alındıktan sonra uygun telkinlerle istenen bölgede güçlü bir uyuşukluk ve hissizlik temin edilir. Bu şekilde oluşturulan hipnoanestezi ile en ciddi operasyonlar dahi, hiçbir anestezik ilaç kullanılmadan gerçekleştirilebilir.
Operasyon Rahatlığı: Yine hastalar tedaviden önce hipnoza alınarak, tedavi müddetince yorulmadan ve rahat bir tedavi süreci geçirmeleri sağlanabilir. Hatta verilecek uygun hipnotik telkinlerle, tansiyonun ve nabzın düzenlenmesi, kanamanın azaltılarak kontrol altına alınabilmesi, tedaviyi zorlaştıran yoğun tükrük akışı durumlarında bu akışın yavaşlatılması ve uygun çalışma ortamının sağlanması da mümkündür.
Bulantı Refleksinin Kontrolü: Dental operasyonlar sırasında nadiren de olsa bazı kişilerde bulantı refleksi gelişebilir. Bu refleksin şiddeti kişiden kişiye değişmekle birlikte, bazı durumlarda tedavinin sağlıklı bir şekilde yapılmasına engel teşkil edecek boyutlara ulaşabilir. Özellikle boğaza yakın bölgelerde yapılan müdahalelerde, ya da ölçü alınması gibi, ağıza birtakım malzemeler yerleştirildiğinde bulantı refleksi tetiklenebilir. İşte böyle vakalarda hastanın ve hekimin tedaviyi rahat ve sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi, hipnoterapi ile mümkün hale gelir.
Protez ve Apareylere Alıştırma: Diş tedavilerinde kullanılan protez ve apareylere alışmak her ne kadar çok kolay ve çabuk olsa da, bazı hassas kişilerde bu alışma süreci uzayabilir ve zahmetli olabilir. Hipnoz tedavisi ile bu kişilerin kullandıkları protez ve apareylere daha çabuk ve kolay adaptasyonları sağlanabilir.
Bruksizm (Diş Gıcırdatma): Genellikle psikolojik etkenler, stresler ve günlük sıkıntılar sebebiyle bazı kişilerde diş sıkma ve gıcırdatma tarzında kötü alışkanlıklar gelişir. Bruksizmin gerek dişler, gerekse çene eklemleri ve kasları üzerinde ciddi olumsuz etkileri vardır. Dişlerde mine çatlakları, kırıkları ve aşınmaları, alveol kemiklerinde rezorpsiyon ve periodontal problemler, çene eklemlerinde aşınmalar ve pozisyon bozuklukları, kas yorgunlukları, bunlardan bazılarıdır. Hipnoz transında verilecek uygun telkinlerle; diş sıkması gerçekleşeceği zaman otomatik olarak çenenin gevşeyeceği tarzında bir yönlendirme yapılabilir. Esasen, bu hadiseyi meydana getiren psikolojik etkenlerin tesbit edilip, bunların tedavi edilmesi daha etkili bir çözüm sağlayacaktır. Bu hususta gerek teşhis, gerekse tedavi metodu olarak hipnoz etkili bir şekilde kullanılabilir.
Ağız Hijyeni Motivasyonu: Bazı durumlarda, özellikle çocuk hastalarda ağız hijyeninin yeterli düzeyde temini mümkün olmayabilir. Hasta dişlerini fırçalamaya gerekli özeni göstermiyor ve ihmalkar davranıyor olabilir. Bu durumda istenen motivasyonu sağlamak ve hastada düzgün bir ağız ve diş bakımı alışkanlığı geliştirmek için, hipnotik trans ve telkinlerden faydalanılabilir.
Dt. Erkan ÖZEN Diş Hekimliği