Diş macunundan daha etkili doğal koruma
Özellikle küçük yaştaki çocuklarda görülen ve insanların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen diş çürüklerine karşı, diş macunlarından daha fazla koruyucu etkisi olduğu belirlenen elma ve üzüm sirkesi öneriliyor.
İnsanlarda sıklıkla görülen diş çürüklerini normal beslenmeyle alınabilecek doğal bir besin olan elma ve üzüm sirkesiyle önlemeyi amaçlayan proje, Kayseri'de faaliyet gösteren özel bir lisede eğitim gören öğrencilere ait. Liseli mucitlerin geliştirdiği proje sayesinde diş fırçalama alışkanlığı olmayan insanlarda çürüklerden kurtulabilecek. Ayrıca dişini düzenli olarak fırçalayan insanlarında kullanabileceği elma ve üzüm suyunun, diş fırçasının ulaşamadığı bölgelerde mikrop öldürücü olarak kullanılabilecek doğal ve ucuz bir metot olarak gösteriliyor. Hazırlanan proje için Türkiye Patent Enstitüsü'ne de başvuru yapılarak ürünün patenti alınacak.
Biyoloji öğretmeni ve proje koordinatörü Miraç Bakdemir denetiminde, çalışmayı yürüten Pınar Muhtaroğlu ve Şengül Akdoğan, yaklaşık dört ay boyunca çalıştıkları proje üzerinde çeşitli deneyler yaparak elma ve üzüm sirkesinin diş çürüğünü engellediğini ispatladı.
Ağızda diş plaklarındaki bakterilerin asitleri ve bazı enzimlerin dişleri çürüttüğünü belirten Pınar Muhtaroğlu, "Dişleri fırçalanmak plakları kısmen önlüyor ancak, diş macunları, suları ve gargaraları birçok kimyasal ajan içeriyor. Bunlar tedavi amaçlı kullanımın ve birçok diş hekiminin tavsiye etmesinin yanında yan etkileri de vardır. Florun fazlası serbest radikal ve kanserojen etki, dişlerde ve kemiklerde yapısal bozukluklar yapar. Diş macunlarındaki tatlandırıcılar dudaklarda reaksiyonlara sebep oluyor. Ağızdaki mikroorganizmaların pH değişimlerinden etkilenebileceğini düşündük. Elma ve üzüm sirkesi, colgate marka diş suyu, sentetik asetik asetinten yüzde 4, yüzde 2, yüzde 1ve yüzde 0.5 lik çözeltiler hazırlayıp ağzında çürük olan ve olmayan birer denekten alınan örneklerle çalışmamızı yaptık. Sonuçta, katkılı elma ve üzüm sirkesinin yüzde 4 ve yüzde 2'lik, katkısız elma sirkesinin yüzde 1'lik çözeltisinin diş çürüklerini önleyebileceğini bulduk." diye konuştu.
Elma üzüm sirkesi katkı maddesinin, elma ve üzüm katkı maddesi içermeyen bakterilere etki edebileceğini düşündüklerini kaydeden Şengül Akdoğan ise, asetik asit ve piyasada satılan diş sularının birinden alınan örnekleri kıyaslayarak bilimsel bir sonuç elde ettiklerini açıkladı.
Her ne kadar sirkelerin zararlı mikroorganizmaların yanında faydalı bakterileri de yok etmiş olsa da diş macunları, diş suları veya diş fırçalama gibi bilinen yöntemlerinde ağızdaki faydalı bakterileri öldürdüğünü veya dişlerden uzaklaştırdığını anlatan Akdoğan, "İnsanlar tarafından sirkenin kullanılabilmesi için kokusu birtakım aromalarla güzelleştirilebilir ve doğal renklendiricilerle güzel bir görünüm kazanması sağlanabilir. Diş suyu üretilebileceği ve macunlara katılabileceği gibi şekersiz sakızlara eklenebilir veya toplu yemek verilen yerlerde salatalara katılması sağlanarak insanların faydasına sunulabilir. Ancak yüzde 2'lik elma veya üzüm sirkesi veya yüzde 1'lik katkısız elma sirkesi kullanılmalıdır. Çünkü yüzde 4'lük sirkeler dişlerin mineral tabakasını hafifçe aşındırmaktadır. Ayrıca piyasada satılan diş sularının litresinin yaklaşık 20 YTL olduğu düşünülürse yüzde 2'lik sirkeden hazırlanacak bir solüsyon yaklaşık 50 kuruşa alınabilecek" dedi.
HER 100 ÇOCUĞUN 84'ÜNDE DİŞ ÇÜRÜĞÜ GÖRÜLÜYOR
Bütün diş dizisi ağızda yer almış olarak kabul edilen 12-13 yaş aralığındaki her 100 çocuğun 84'ünde diş çürüğü görüldüğü belirtildi. Çocukların küçük yaşlardan itibaren şeker başta olmak üzere karbonhidratlı gıdalara ilgi duymaları ve fazla miktarda tüketmeleri, bununla birlikte dişlerini gerektiği gibi temizlememeleri sonrasında diş çürüklerinin görüldüğü ifade ediliyor.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 6 yaş grubundaki çocukların da yüzde 83'ünün süt dişi dizisinde çürük vakasına rastlandığı bildiriliyor.
Çocuk yaşlarda görülen diş çürüğü vakaları yaşın ilerlemesi ile birlikte azalması gerekirken tam tersi bir eğilim içerisine giriyor ve çürük vakası yüzde 13 daha artıyor. Buna göre yapılan araştırmalarda 30-34 yaşları arasındaki her 100 bireyin 97 sinde diş çürüğü vakası görüldüğü bildiriliyor.
Ağız ve diş sağlığının iyi olmasıyla genel sağlığın iyi olması arsında doğrudan bir ilişki olduğuna değinen Kayseri Diş Hekimleri Odası Başkanı Tülay Tacettinoğlu, 5-17 yaş grubu çocukların yüzde 60'ında diş ve dişeti enfeksiyonu nedeni ile büyüme yetersizliği, ileri derecede dişeti rahatsızlığı olan anne adaylarında düşük ağırlıklı bebek yapma riskinin, sağlıklı diş etine sahip annelere göre 8 kat daha fazla olduğunu, diş ve dişeti hastalığı olan 39-69 yaş grubu insanlarda kroner kalp hastalığı görülme riskinin 3-7 kat daha fazla olduğunu, kötü ağız hijyenine sahip olan bireylerin kronik solunum sistemi hastalığına yakalanma riskinin 5 kat daha fazla olduğunu ve erken çocukluk dönemi çürüğü taşıyan çocukların yüzde 80'inin kontrol grubuna göre ideal kilolarında olmadıklarının bilimsel olarak ispatlandığını açıkladı.