| Keyifli~Üye
Üyelik tarihi: 07 Mayıs 2012
Mesajlar: 1.647
Puanlar: 5.049, Seviye: 1 | Üst seviye: 99%, 0 Gereken puan | |  Osmanlı İmparatorluğu Cihanşümul Padişahları
Sultan Osman Gazi
Babası: Ertuğrul Gazi
Annesi: Halime Hatun
Doğum Tarihi: 1258
Doğum Yeri: Söğüt
Tahta Çıkışı: 1299 (1300)
Ölümü: 1324
Osman Bey, Osmanlı Devleti’ni ve Osmanoğullarını kuran ve adını devletine ve soyuna vermiş bulunan ilk Osmanlı Sultânıdır. Kendisine Kara Osman, Fahruddin ve Mu’înüddin de denmiştir. Osman Gâzî, hayatının sonuna kadar emîr yani bey olarak anılmıştır; vefâtından sonra Hân ve Sultân denmiştir. Çünkü hayatının sonlarına doğru uc beyi olmuştur.
Osman Bey, 1258 tarihinde Söğüt’de veya Osmancık’da dünyaya geldi. Babası Ertuğrul Gâzî ve annesi Halîme Hâtun’dur. 24 yaşındayken babasının yerine geçti. Osman Gâzî, önce Kastamonu’daki Çobanoğullarına, sonra da Kütahya’daki Germiyanoğullarına bağlı idi. Onlar da Selçuklu Sultânına bağlıydılar. İlk evliliği, 1280 civarında, Sultân Orhan’ın annesi ve Selçuklu vezirlerinden Ömer Abdülaziz Beyin kızı olan Mâl Hâtun iledir. 1289 yılına doğru Şeyh Edebali’nin kızı Rabî’a Bâlâ Hâtun ile evlenince, nüfuzu ve kudreti arttı. Bu hanımından da Şehzâde Alâ’addin dünyaya geldi.
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
1281 yılında babasının yerine aşiret beyi olan Osman Bey, bir görüşe göre, Selçuklu Sultânı II. Gıyâseddin Mes’ûd’un
1284’de Söğüd ve çevresinin kendisine tahsis edildiğine dair olan fermanı ve yanında hediye ettiği ak sancak, tuğ ve mehterhâne ile uc
beyi olmuştur.
1288 veya 1291 tarihinde Karacahisâr’ı fethetmesi ve Dursun Fakih’e kendi adına hutbe okutması, Osman Bey’in yarı istiklâlini kazanması
demektir.
1258 Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin doğumu.
1281 Osman Gazi’nin babası Ertuğrul Gazi’nin ölümü.
Osmanlı tarihinde ilk savaş, Ermeni-Beli çatışması.
1284 Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat’ın, Osman Gazi’ye Söğüt Uç Beyliği’ni verdiğini bildiren fermanı göndermesi.
Osman Gazi’nin oğlu Orhan Bey’in doğumu.
1285 Osman Gazi’nin ilk zaferi “Kuluca-Hisar” (İnegöl’e yakın)ı fethi.
1286 İnegöl ve Karacahisar Tekfurlarının Osman Gazi’ye karşı ittifakları.
1288 Karacahisar’ın fethi.
1289 Alaeddin Keykubat tarafından, Eskişehir ve İnönü taraflarının da Osman Gazi’ye verilmesi.
1292 Osman Gazi’nin kuzey Sakarya’ya akın hareketi.
1298 Bilecik, Yarhisar ve İnegöl Kaleleri’nin fethi, esir alınan Nilüfer Hatun’un Orhan Gazi’ye eş olarak verilmesi.
1299 Selçuklu saltanatının sona ermesi.
Osman Gazi’nin bağımsız idaresinin, Osmanlı Devleti (Batı Türk Devleti) nin tarihî varlık alanına çıkışı.
1300 Yondhisar ve Yenişehir Kaleleri’nin fethi.
Yenişehir’in devlet Merkezi olması.
1301 Osman Gazi’nın Koyunhisar zaferi.
Kirmasti, Mihalıç ve Ulubad’ın Bizanslılardan alınması.
1302 Köprühisar’ın fethi.
1303 İznik’in abluka altına alınması.
Marmarıcık Kalesi’nin fethi.
1306 Osman Gazi’nin Dinboz zaferi, Kestel, Kete ve Ulubat Kaleleri’nin fethi.
Osmanlılarla yabancılar arasında ilk askeri mukavelenin imzası.
1307 İlk İznik kuşatması ve Yalova akını.
1308 İmralı Adası’nın fethi, Marmara Denizi’ne çıkış.
1313 Harmankaya Tekfuru Köse Mihal’in, Osman Gazi maiyetine girmesi.
Akhisar, Geyve, Lüblüce, Lefke, Hisarcık, Tekfurpınarı, Yenikale, Karagöz ve Yanıkçahisar Kaleleri’nin fethi.
1314 Bursa kuşatmasının başlaması.
1316 Şehzade Süleyman’ın doğumu.
1317 Karatekin, Ebesuyu, Karacebeş, Tuzpazarı, Kapucuk ve Keresteci Kaleleri’nin fethi.
1320 Osman Gazi’nin, oğlu Orhan Gazi’yi yerine vekil tayin etmesi.
1321 Mudanya’nın fethi.
Gemlik seferi.
Trakya bölgesine ilk Osmanlı akınının başlaması.
1323 Akyazı’nın fethi.
1324 Karamürsel’in fethi.
1325 Orhaneli’nin fethi.
Bolu, Kandıra, Ermenipazarı ve Devehisarı Kaleleri’nin fethi.
Osman Gazi’nin ölümü.
Orhan Gazi’nin tahta çıkışı.
Sultan Orhan Gazi
Babası: Sultan Osman Bey
Annesi: Mal Hatun
Doğum Tarihi: 1281
Doğum Yeri: Söğüt
Tahta Çıkışı: 1326
Ölümü: 1360
Orhan Bey, 1281 (veya 1288) de Söğüt’te dünyaya geldi. Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, annesi Mal Hâtun Osman Bey’in ilk hanımı ve Selçuklu Vezirlerinden Ömer Abdülaziz Bey’in kızıdır. Osmanlı padişahlarından Sultân, Hân, Seyfüddin ve Şücâ’uddin gibi ünvanları ilk olarak hakkıyla elde eden ve kullanan zattır. 1324 yılında 36 veya 43 yaşında babasının yerine Osmanlı Beyliğinin uc beyi oldu. Askerî bir deha olan Orhan Bey, kısa zamanda şöhretini dünyaya duyurmasını, ilmiyeden gelen vezir Hacı Kemâlüddin oğlu Alâ’addin Paşa, kardeşi ve veziri Alâ’addin Paşa, yine ilmiyeden gelen Molla Tâceddin Kürdî ve Vezir Hayreddin Paşa, vezir Lala Şahin Paşa ve de önce Bilecik sonra da Bursa Kadılığına getirilen Çandarlı Kara Halil gibi devlet adamları ile meşveret etmesine ve onların tecrübelerinden yararlanmasına borçludur. Osmanlı Devleti, Orhan Bey zamanında kurulmuştur.
Orhan Bey, Köse Mihal, Turgut Alp, Şeyh Mahmûd, Gâzî Mihal Bey ve Ahi Hasan gibi kahramanların gayretiyle, senelerdir çevreden kuşattığı Bursa’yı 6 Nisan 1326 tarihinde fethetmiş ve Bey Sancağı adıyla oğlu Murad’a vermiştir. Artık Osmanlının merkezi Yenişehir değil Bursa’dır. Bu hadiseden sonra, 1327 senesinde Bursa Kadısı Cendereli (Çandarlı) Kara Halil ve vezir Alâ’addin’in tavsiyeleri ile saltanatın en önemli alâmeti olan ilk Osmanlı akçesini (son zamanlarda Osman Bey’e ait bir sikke de bulunduğundan bu görüş nakz olunmuştur) yani sikkesini bastırmıştır. İlk darbhane de Bursa’da kurulmuştur.
Osmanlı sınırlarının Karadeniz ve İstanbul Boğazına doğru ilerlediğini gören Bizanslılar, Darıca ile Eskihisar arasında bir yer olan Pelekanon’da Osmanlı ordularıyla karşılaşmışlar ve Osmanlılar İmparatoru yaraladıkları gibi, 1329 veya nihâî olarak 1331’de İznik’i fethetmişlerdir.
İznik, Bizans açısından kudsî bir değere haizdi ve bunun farkında olan Orhan Bey, buradaki Ayasofya isimli Kiliseyi camiye çevirdi ve burada Osmanlı Devleti’nin ilk Üniversitesini kurarak başına da büyük âlim Kayserili Molla Davud’u tayin etti. İznik’i kurtarmak için hücuma geçen Bizans İmparatorunu, kaçmaya mahkum eden Orhan Bey, böylece 1335’e doğru bütün İslâm âleminde ve Avrupa’da Sultân ünvanıyla anılmaya başlandı; sonra da sulh yolunu tercih etti. Bu arada Bizans İmparatorunun kızı Prenses Theodora ile evlendi.
Bizans ile sulh yapan Sultân Orhan, bu sefer Anadolu fetihlerine yöneldi ve 1345’e doğru ilk olarak bir Anadolu Beyliğini yani Balıkesir merkezli Karesi Beyliğini Osmanlı Devleti’ne ilhak etti ve Anadolu’da 1354 yılında Ankara’ya kadar ilerledi ve orayı fethetti. Güneyde Çandarlı Körfezine dayanan Osmanlılar, Marmara Denizinin güneyindeki son toprakları da Bizans’ın elinden aldı; Üsküdar Osmanlı Devleti’nin eline geçti. Candaroğullarına bağlı Uluğ Beyoğulları Beyliği de Osmanlı Devleti’ne katıldı.
Kayınpederi olan Bizans İmparatoru’nun kendisine saldıran Slavlar ve Bulgarlara karşı Orhan Bey’den yardım istemesi üzerine Osmanlı ordusu, evvela 3 Şubat 1347 yılında İstanbul’a girdi. Sonra döndü. Paşa’nın yardım ordusunun öncüsü Gâzî Umur Bey’dir. 1347’de Süleyman Paşa, İmroz’a çıkartma yapmak istedi, ancak püskürtüldü. 1349 yılında yardım için Rumeli’ye geçti, Selanik’e kadar geldi ve şehri slavlardan kurtararak geri döndü. 1353 tarihinde, bu yardıma minnettar olan İmparator, Gelibolu yarım adasında, Çanakkale Boğazının Avrupa kıyısı üzerinde küçük Çimpe kalesini Avrupa’ya geçerken kolaylık olsun diye Süleyman Paşa’ya hediye etti. Daha önceki geçişlerden farklı olarak, artık Osmanlı Beyliği, Rumeli’nde hukuken ve fiilen var olmuşlardı. Türk tarihinin önemli olaylarından olan Rumeli’ye geçişin kahramanı Süleyman Paşa, Lüleburgaz ve Çorlu’yu da fethettikten sonra, 1357 yılında atının ayağının sürçmesi sonucunda düşerek vefat etti. Rumeli fetihlerini onun yerine Şehzâde Murâd devam ettirdiyse de, bu acıya dayanamayan 81 yaşındaki Sultân Orhan, 1362 yılında Nisan ayının sonlarına doğru vefat etti.
Orhan Bey, kaynaklardan öğrendiğimize göre hayatı boyunca 4 hanımla evlendi. Bunların aynı zamanda hanımları olduğu düşünülmemelidir. Bu hanımları ve bunlardan doğan çocukları sırasıyla şunlardır:
1) Nilüfer Hâtun (Holofira): Yarhisar Tekfu’runun kızıdır; Müslüman olup Nilüfer adını almıştır. Süleyman Paşa, I. Murad ve Şehzâde Kasım’ın annesidir.
2) Asporça Hâtun: Bizans İmparatoru’nun kızıdır; Şehzâde İbrahim ve Fatma Sultân’ın annesidir. Müslüman olmuştur.
3) Theodora Hâtun: Müslüman olmadığı ve evliliğin kısa sürdüğü anlaşılıyor. Şehzâde Halil’in annesidir.
4) Eftandise Hâtun: Mahmûd Alp’in kızıdır.
Sultân Orhan zamanındaki büyük ilim adamları ve maneviyât reisleri arasında, İznik’deki ilk yüksek tahsil müessesesinin müderrisi Davud-ı Kayserî, sonradan onun halefi olan ve yaya ile müsellemin teşkilinde fikir veren Alâ’addin Esved veya Kara Hoca, Osmanlı Devleti’nin ilk Bursa Kadısı ve Kazaskeri Çandarlı Kara Halil, Hasan-ı Kayserî ve maneviyât reislerinden ise, Seyyid Ahmed-i Kebîr-i Rufâ’î, Karaca Ahmed, Ahi Evran ve Musa Abdal başta gelen simalardandır.
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
1325 Osman Gazi’nin ölümü.
Orhan Gazi’nin tahta çıkışı.
Bursa’nın fethi.
1326 Orhan Gazi’nin oğlu Murad’ın doğumu.
Orhan Gazi’nin kardeşi Alaeddin Beyi vezir tayin etmesi.
Aydos ve Samandıra’nın fethi.
Bursa’nın devletin merkezi olması.
Osman Gazi adına ilk Osmanlı parasının basılması.
1328 Vezir Alaeddin Paşa’nın ilk “Osmanlı Kanunları”nı uygulamaya koyması.
Vezir Alaeddin Paşa ile Candarlı Halil Paşa’nın devletin ilk askerî teşkilâtı olan “yaya” ordusunu kurması.
Maltepe zaferi.
İznik’in ikinci defa ve kesin fethi.
1329 Orhan Gazi tarafından ilk askeri teşkilâtın kurulması.
1331 Şehzade Süleyman Paşa’nın Veziriazam olarak tayini.
İlk Osmanlı medresesinin İznik’te kurulması.
1333 Gemlik’in fethi.
1334 İznik Yenişehir Kapısı yanında bir cami ve imaretin yapılması.
1335 Bursa’da ilk mimari eser, cami ve medrese yapılması.
1336 Karesi Beyliği’nin devlet topraklarına katılması.
Çandarlı Kara Halil Paşa’nın ilk kadı olarak Bursa’ya tayini.
1337 İzmit ve Koyunhisar Kaleleri’nin alınışı.
1341 Bizans İmparatorluğu ile ilk sulh antlaşmasının imzalanması.
Orhan Gazi’nin Kantakuzen’in kızı ile evliliği.
1346 Bizans ile ittifakı.
1347 Orhan Gazi’nin Kantakuzen ile Üsküdar’da görüşmesi.
1351 Sırp ve Bulgarlara karşı zafer kazanılması.
Bizans’a yardım için Süleyman Paşa’nın Rumeli’ye geçişi ve Çimpi Kalesi’nin üs olarak alınışı.
1352 Osmanlılar’ın Cenevizliler’e Osmanlı topraklarında serbest ticaret yapma imtiyazını vermeleri.
İlk Osmanlı Akçesi’nin basılması.
Üsküdar, Kadıköy ve Marmara Adaları’nın fethi.
Trakya fetihleri ve Gelibolu’nun fethi.
1354 Ankara’nın ilk işgali.
1359 Rumeli fatihi Süleyman Paşa’nın vefatı.
1360 Orhan Gazi’nin vefatı.
Sultan I. Murad’ın tahta çıkışı.
Sultan Murad Hüdavendigar Han
Babası: Sultan Orhan Bey
Annesi: Nilüfer Hatun
Doğum Tarihi: 1326
Tahta Çıkışı: 1360
Şehid Olduğu Tarih: 1389Osmanlı tarihinde
I. Murâd, Murâd Hüdâvendigâr ve Gâzi Murâd Hüdâvendigâr adlarıyla anılan Sultân Murâd, 1326 (726 H) yılında dünyaya geldi ve 1362 Mart ayında 35-36 yaşlarında iken Osmanlı Padişahı olarak tahta geçti. Hüdâvendigâr, hükümdâr demektir ve sonradan o zaman Osmanlı Devleti’nin başşehri olan ve kendisinin de valilik yaptığı Bursa’ya da Hüdâvendigâr Sancağı adı verildi.
Seferlerine Ankara’nın yeniden fethiyle başlayan Sultân Murâd, 1362 Temmuz’unda Edirne’yi zabtetti ve kendisine yeni başşehir yaptı. Bunu Balkanların önemli bir merkezi olan Filibe’nin fethi takip etti (1363). Osmanlı Devleti’nin Avrupa topraklarında bu ilerleyişi Hıristiyanları korkuttu ve Papa V. Urbanus’un tahrikiyle Osmanlı Devleti ilk haçlı seferine maruz kaldı. Ancak 60.000 kişilik haçlı ordusu 10.000 kişilik Hacı İlbeğ komutasındaki Osmanlı ordusunun yaptığı bir baskın sonucunda sındı ve tarihe Sırpsındığı zaferi olarak geçti (1363). Bunu Sırbistan’ın bir kısmı ile Bulgaristan’ın Osmanlı’ya ilhakı takip etti ve 1365 yılında da Dubrovnik (Raguza) ile ilk milletlerarası andlaşma imzalandı.
1375’de Hamidoğulları sembolik bir bedelle topraklarının yarısını Osmanlıya terk etti ve böylece Germiyanoğlu ile Karamanoğlu arasına Osmanlı girmiş oldu.
1383’de Candaroğulları Hamidoğullarının arkasından Osmanlı’yı metbû’ tanıyınca, Karaman oğulları rahatsız olmaya başladı ve 1386’da Osmanlı Karamanoğulları ihtilafı başladı. Her ne kadar, Sultân Murad’ın oğlu Şehzâde Bâyezid kahramanca savaşarak Karaman oğullarını dağıtıp Yıldırım ünvanını aldıysa da, bunu fırsat bilen Sırp Kralı Balkanlarda Osmanlı’nın üzerine yürüdü ve hatta Timurtaş Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunu bozguna uğrattı (Ploşnik Olayı, 1387). Bundan cesaret alan haçlı orduları, Sırpı ile Bulgarı ile Ulahı ile, hep birlikte Osmanlı Devleti’nin aleyhinde ittifak ettiler ve Kosova’da 20 Haziran 1389 günü Osmanlı ordusu ile karşı karşıya geldiler.
Osmanlı ordusu, I. Kosova Zaferi diye tarihe geçen zaferle haçlı ordularını yendi ve 500 yıl kadar sürecek olan Balkan Hakimiyetini başlatmış oldu. Ancak bu güzellikler arasında, Miloş Obiliç adlı yaralı bir Sırp askeri tarafından Murâd Hüdâvendigâr hançerle vurularak şehid edildi (20.6.1389) ve Bursa’ya nakledilerek kendi adına yaptırılan Cami haziresine gömüldü. Osmanlı Devleti Balkanlara hâkim olmuş, Bulgaristan tamamen Osmanlı’nın eline geçerken Sırbistan’ın da önemli bir kısmı feth edilmişti. 37 muharebede bizzat bulunan Sultân Murâd, 27 yıl içinde babasından aldığı mirası 5 kat artırarak 500.000 km2’lik bir büyük devleti Osmanlı milletine miras bırakıyordu.
Batılı tarihçilerin de itirafıyla, fethettiği topraklarda Ortodokslara, Katoliklere ve diğer din mensuplarına kendi dindaşlarından daha iyi davrandı. Verdiği sözde durması hasebiyle dost düşman herkes tarafından sevilir hale geldi. Devlet teşkilâtçılığında da zirvedeydi. Her ne kadar yeniçeri teşkilâtı babası zamanında kurulmaya başlansa da, asıl yeniçeri ve acemi oğlanları teşkilâtlarını kuran ve geliştiren kendisi oldu. İstanbul’u ilk kuşatan Osmanlı Padişahı da kendisiydi.
Murâd Hüdâvendigâr’ı muvaffak eden sebeplerin başında onunla birlikte çalışan ehliyetli devlet adamlarını zikretmek gerekiyor. Bunların başında, bir görüşe göre Sultân Murâd zamanında ihdas edilen kazaskerliğe ilk defa getirilen Çandarlı Halil Efendi’yi zikretmek gerekiyor. Bu vazifeye gelir gelmez, Karamanlı Kara Rüstem’in de yardımıyla Maliye teşkilâtı tanzim edildi ve Sultân Orhan zamanında başlatılan Yeniçeri ve Acemioğlanları Teşkilatını bütün ayrıntılarıyla kurmaya muvaffak oldu. 1372 yılında da Vezir oldu ve artık Halil Hayreddin Paşa diye anılmaya başlandı. Diğer devlet adamları arasında ise, Halil Hayreddin Paşa’nın oğlu Ali Paşa’yı, yeniçeri ve acemi oğlan teşkilâtında büyük payı bulunan Timurtaş Paşa ve Lala Şahin Paşa’yı, kahramanlıkları ile meşhur Saruca Paşa, Evrenos Beğ, İne Beğ, Paşa Yiğit, Müstecap Subaşı ve Hacı İlbeğ’i zikretmek gerekmektedir.
Asrındaki âlimlerden ise Aksaray’lı Cemâlüddin Muhammed bin Muhammed, Bursa kadılarından ve Kâdîzade-i Rumî’nin babası Mahmûd Bedreddin ve de Azerbaycan Kadısı ünvanıyla meşhur Mevlânâ Burhânüddin’i zikretmek gerekmektedir.
ZEVCELERİ: 1- Gülçiçek Hâtûn; Yıldırım Bâyezid’in ve Yahşi Bey’in Annesi. 2- Marya Thamara Hâtun; Bulgar Kralının kızı. 3- Paşa Hâtun; Kızıl Murad bey’in kızı. 4- Candar Oğullarından bir beyin kızı. 5- Bulgar Beyinin kızı. ÇOCUKLARI: 1-Yıldırım Bâyezid. 2-Ya‘kub Çelebi. 3- Savcı Bey. 4- İbrahim Bey. 5- Yahşi Bey. 6- Halil Bey; 7- Özer Hâtun; 8- Sultân Hâtun. 9- Nefise Sultân Hâtûn .
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
1360 Orhan Gazi’nın vefatı.
Rumeli’de bulunan şehzade Murad Bey’in Bursa’ya hareketi.
Sultan I. Murad’ın tahta çıkışı.
Şehzade Bayezid’in doğumu.
Ankara’da fiili hakim durumunda olan Ahi’lerin, Karamanoğullarının baskısı sonucu, Osmanlı hakimiyetinden çıkmaları.
Edirne’nin kuşatılmasına karar verilmesi.
1361 Ankara, Sultanönü Bölgesi’nin işgali.
Devlet’te ilk Kazaskerlik Makamı’nın kurulması.
Çorlu, Keşan, Dimitoka, Pınarhisar, Babaeski ve Lüleburgaz kasabalarının ve Edirne’nin fethi.
Ankara şehrinin Murad Hüdavendigar tarafından zaptı.
Murad Hüdavendigar’ın ordu komutanları, Lala Şahin Paşa, Hacı İlbey ve Evrenos Beyleri yeni fetihler için görevlendirmesi.
Bizanslıların Burgaz, Malkara ve Çorlu’yu geri almaları.
Lala Şahin Paşa’nın Beylerbeyi olarak tayini ve Rumeli Ordu Komutanlığına getirilmesi.
Rumeli’nin Türkleştirilmesi hareketinin genişletilmesi.
Lüleburgaz’da Sultan Murad, Lala Şahin ve Evrenos Bey’in katılımı ile Harp Meclisi’nin toplanması.
Edirne’nin zaptı kararının alınması.
Bizans ve Bulgar kuvvetlerinin mağlup edilmesi.
Sultan Murad’ın karargâh merkezi yaptığı Dimetoka’ya gelişi.
Burada bir camii ve küçük bir saray inşaatına başlanması.
Filibe yakınında Meriç Nehri üzerinde bir köprü inşa edilmesi.
1362 Yeniçeri Ocağı’nın temeli olan Pençik Kanunu’nun çıkışı.
1363 Filibe’nin fethi.
Bizans İmparatorluğu’nu, Osmanlı İmparatorluğu’na tabi bir Devlet haline getiren antlaşmanın imzalanması.
1364 Sırp Sındığı savaşı.
Sultan Murad’ın Bursa’ya dönüşü.
Bilecik’te, Sırp Sındığı zaferi anısına bir camii yapılması.
Biga’nın fethi.
1365 Dubrovnik Cumhuriyeti’nin ticaret anlaşması imzalayarak Osmanlı Devleti himayesine girmesi.
1366 Gelibolu’nun elden çıkışı.
1367 Karınova, Aydos ve Burgaz Kaleleri’nin fethi.
1368 Vize, Kırkkilise ve Tirebolu Kaleleri’nin fethi.
Edirne’nin Devlet Merkezi olması.Edirne’de ilk mimari faaliyetlerin başlaması.
Eski Saray’ın inşaatı.
1369 Bizans İmparatoru Paleologos’un, Türklere karşı bir Haçlı seferi açılması için Roma’da Papa ile görüşmesi ve katolik mezhebine geçmesi.
1371 Somaku Meydan Muharebesi’nin kazanılması.
Çirmen zaferi.
1372 Adriyatik Denizi’ne ilk akınların başlaması ve Yunanistan’ın Atik Bölgesi’ne ilk Osmanlı akınları.
1373 Bizans İmparatoru’nun Osmanlı İmparatorluğu tabiyetini kabul ettiğini bildirdiği belgeyi yenilemesi.
Makedonya fethinin başlaması.
1374 Çandarlı Hayreddin Paşa’nın Selanik seferine başlamak üzere ordusu ile hareketi.
1375 Niş’in fethi, Sırp kralının tabiyet anlaşmasını yenilemesi.
1376 Bulgar Krallığı’nın Osmanlı hâkimiyetini kabulü.
Bizans İmparatoru’nun himaye antlaşmasını kabul ederek, Gelibolu’yu Osmanlılara iadesi.
1381 Germiyan Beyi kızının, Kütahya, Simav, Eğrigöz ve Tavşanlı kasabalarını çeyiz olarak Osmanlı ülkesine katması.
Hamidoğulları Beyliği’nden 6 şehrin satın alınması.
1382 I. Murad’a “Hüdavendigar” ünvanının verilmesi.
1383 Kara Timurtaş Paşa’nın Arnavutluk akını.
1384 Bosna-Hersek akını.
1385 Ohri’nin fethi.
Arnavutluk’ta Savra zaferi.
Savcı Bey isyanı.
1386 Niş ve Sofya’nın alınışı.
Mısır Kölemenleri ile ilk siyasi ilişkiler.
1387 Veziriazam Çandarlı Hayreddin Paşa’nın ölümü.
İkinci vezir Çandarlı Ali Paşa’nın vezir olması.
1389 Konya’da Osmanlı Karaman Savaşı.
Bosna’da Sırp, Arnavut ve Hırvatlar arasında Türklere karşı ittifak yapılması.
Ploşnik bozgunu ve Osmanlı Devleti’ne karşı Balkan İttifakı’nın kurulması.
Silistre, Ziştovi, Niğbolu, Plevne, Lofça, Deliorman ve Dobruca’nın Türk hakimiyeti altına alındı.
I. Kosova zaferi.
Osmanlılara karşı çıkan karışıklıklar ve Sırp Miloş Obroneviç tarafından I. Murad’ın şehit edilmesi.
Yıldırım Bayezid’in tahta çıkışı.
Sultan Yıldırım Bayezid Han
Babası: Sultan 1. Murad
Annesi: Gülçiçek Hatun
Doğum Tarihi: 1360
Tahta Çıkışı: 1389
Ölümü: 8 Mart 1403
Osmanlı Padişahları arasında hakkında en çok konuşulan Padişahın Yıldırım Bâyezid olduğu doğrudur. Bunun iki sebebi vardır: Birincisi; Kısa zamanda Anadolu birliğini kurup devleti genişletmesine rağmen, 1402’de Ankara’da Timur’a yenilerek tekrar başa dönülmesine sebep olmasıdır. İkincisi de, hem Emir Sultân Buharî’ye kayınpeder olması ve hem de içki içtiğine dair iddiaların bulunmasıdır. Önce Yıldırım Bâyezid’i tanıyalım.
1387 tarihinde katıldığı Karaman Seferinde gösterdiği kahramanlıklardan beri Yıldırım lakabıyla anılan I. Bâyezid, Sultân Murad’ın büyük oğlu ve veliahdıdır. Bursa’da babasının tahta çıktığı sene yani 761/1360 yılında Gülçiçek Hâtun’dan dünyaya gelmiş ve 791/1389 yılının Ramazan ayının beşinde de babasının şahâdeti üzerine tahta çıkmıştır. Padişah olmadan evvel sırasıyla Kütahya, Hamid İli ve ilk Amasya Sancak Beyliği gibi tecrübeleri bulunmaktadır.
Osmanlı Devleti’nin Kosova’da haçlı ordularıyla meşgul olmasını fırsat bilen Karamanoğulları, Osmanlı Devleti’ne ait sancak ve kazalara hücum başlattı. Bunu gören Yıldırım, 1390 yılının ilk günlerinde Anadolu birliğini tehlikeye sokmamak için hemen bu bölgeye intikal etti. Germiyan, Aydın, Menteşe ve Saruhan Beylikleri Osmanlı Devleti’ne bağlılıklarını bildirince, hemen 1390-91 kışında Ankara’ya gelerek orada kışlasını kurdu. Sonradan yanına Bizans İmparatoru II. Manuel’i de alarak Karaman bölgesine geçti ve onları ikaz etti. Zaten Karamanoğlu Damad Alâ’addin Bey de firar etmişti. Ege Adalarını vurarak Venedik Cumhuriyet’ine gözdağı vermeyi de ihmal etmeyen Yıldırım’ın bütün hayali İstanbul’u fethetmek idi. Bu sebeple 1391’de 7 ay sürecek olan İstanbul kuşatmasına başladı. Bizans’ın sulh ile itaat edeceğini umuyordu; ama olmadı.
Rumeli’nde gayr-i müslimlerle uğraşan Osmanlının aleyhine, durumu fırsat bilen Karamanoğlu-Candaroğlu ve Sivas’daki Kadı Burhâneddin’in ittifak yaptığı duyuldu. 1392’de Candaroğlu halledildi; İsfendiyaroğulları da Osmanlı’ya itaat etti. Kadı Burhâneddin ile olan savaş daha dehşetli idi. Yıldırım’ın oğlu Şehzâde Ertuğrul’un kumandasındaki Osmanlı ordusu, Çorum yakınlarında yenik düştü. Bu arada Yıldırım’ın kendisi Rumeli seferine devam ediyor ve 1392’de filozoflar diyarı olarak bilinen Atina Osmanlıya teslim oluyordu.
Bütün bu gelişmelerden rahatsız olan Macar Kralı Sigismund, üçüncü bir haçlı seferi hazırlığında idi. Gerçekten her çeşit düşman milletin yer aldığı 70.000 kişilik orduyla Tuna’yı geçerek Niğbolu’yu kuşattı ve düşman kuvvetler 130.000’e ulaştı. Ancak 25 Eylül 1396 tarihinde Avrupalıların asırlarca unutamayacakları Niğbolu Zaferi kazanıldı ve Yıldırım, artık Halife I. Mütevekkil tarafından Sultân-ı İklim-i Rum ve Sultân diye anılmaya başlandı. Üçüncü haçlı seferini fırsat bilerek yine Osmanlı topraklarına saldıran Karamanoğulları ise, nihâî dersi hak etmişlerdi ve gerçekten 1397’de Konya’ya giren Yıldırım eniştesi olan Karamanoğlu Beyini idam ettirdi ve Konya’yı Osmanlı Devleti’nin Karaman Eyâleti olarak ilan etti. Artık Anadolu birliği sağlanmış ve bütün Anadolu neredeyse Osmanlı Devleti’nin olmuştu. Rumeli’de Balkanlar Osmanlının hâkimiyetine girmişti.
İşte böyle bir dönemde Doğudan büyük bir tehlike geliyordu. Doğu Türkistan Hakanı Aksak Timur veya Timurlenk, fırtına gibi eserek Doğu Anadolu’yu tehdit ediyor ve memleketleri ellerinden alınan ve Osmanlıdan memnun olmayan Anadolu beyleri Timur’u tahrik ettikleri gibi, Timur’un düşmanları olan bazı beyler de Yıldırım’a sığınmış bulunuyorlardı. Timur nazik sayılabilecek bir üslupla Yıldırım’dan bu beyleri salı-vermesini ve kendisine tabi olmasını, şartlarının kabulü halinde, gayr-i müslimlerle olan cihadını takdir ettiği Osmanlı ordusuna yardım edeceğini ifade eden bir mektup gönderdi (Mektup, ‘Rum Meliki Yıldırm Bayezid’ diye başlamaktadır). Buna karşı Yıldırım’ın cevabı çok sert ve hatta hakaretâmiz oldu (Mektup, ‘Ey Timur denen parçalayıcı köpek ve Tekfurlardan daha kâfir olan adam’ diye başlamaktadır).
Neticede kaderin cilvesiyle Yıldırım’ın strateji açısından üstün görüldüğü uğursuz Ankara Meydan Muharebesi meydana geldi ve 28 Temmuz 1402 tarihinde Osmanlı ordusu yenik düştü ve Padişah esir alındı. Bu hadiseyle Osmanlı Devleti, cihan devleti olmaktan çıkmış ve yeniden başa dönmüştü. Zira bu savaşı takip eden yıllarda, 8 yıl kadar Anadolu’da kalan Timur buralarda terör estirdi ve eski beylere beyliklerini tamamen iade etti. 3 Mart 1403’de, bazı tarihçilerin ileri sürdüğü gibi intihar ederek değil, sıkıntıdan doğan bir kaç çeşit hastalığa dayanamayan Yıldırım vefat etti ve Osmanlı Devleti için Fetret Devri denen ara dönem başladı.
Yıldırım Bâyezıd devrinin ileri gelen devlet adamları arasında, iyi bir devlet adamı olmakla beraber takvâ cihetinden zayıf olduğu ittifakla açıklanan Çandarlı Ali Paşa, Timurtaş Paşa, Süleyman Paşa, İshak Bey ve Mihal oğlu Muhammed Bey zikredilebilir. Onun devrindeki âlimlerden ise, Şemseddin Fenari, oğlu Muhammed Şah Fenari, Hâfızuddin Muhammed Kürdî, Şeyh Kutbuddin İznikî ve Şihâbüddin Sivasî unutulmamalıdır. Devrinin Horasan erenlerinin başında, Emir Sultân denen Bâyezid’in damadı Şemseddin Muhammed Huseynî, Hacı Bayram ve Şeyh Abdurrahman-ı Erzincanî gelmektedir. Mevlid yazarı Süleyman Çelebi de onun zamanındaki en büyük şairlerdendir.
ZEVCELERİ: 1- Germiyanoğlu Devlet Şah Hâtun; İsa, Mustafa ve Musa’nın annesi. 2- Devlet Hâtun; Yine Germiyanoğlu olduğu söylenen ve Sultân Mehmed Çelebi’nin annesi ve ilk Vâlide Sultân. 3- Hafsa Hâtun; Aydınoğlu İsa Bey’in kızı. 4- Sultân Hâtun; Dulkadiroğlu Süleyman Şah kızı. 5- Marya (Olivera Despina) Hâtûn; Sirbistan Kralı Lazar’ın kızı. ÇOCUKLARI: 1- Ertuğrul Çelebi. 2- İsa Çelebi. 3- Mustafa Çelebi (Tartışmalıdır). 4- Büyük Musa Çelebi. 5- İbrahim Çelebi. 6- Kâsım Çelebi. 7- Yusuf Çelebi. 8- Hasan Çelebi. 9- Erhondu Hâtun. 10- Fatma Hâtun. 11- Paşa Hâtûn. 12- Oruz Hâtûn. 13- Hundî Hâtûn. 14- Şehzâde Mehmed .
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
1389 Sultan I. Murad’ın şehit edilmesi.
Yıldırım Bayezid’in tahta çıkışı.
Yıldırım Bayezid’in oğlu Çelebi Mehmed’in doğumu.
Yıldırım Bayezid’in, Devlet tarihinde en önemli bir yetkiyi üstlenmesi.
Bizans İmparatorlarını tayin ve azletmesi.
1390 Aydın-Saruhan-Germiyan-Menteşe Beyikleri’nin Osmanlı Devleti’ne katılması.
Karaman seferi.
Konya’nın kuşatılması.
Yıldırım Beyazid’in Sırp Prensesi Olivera ile evlenmesi.
Gelibolu tersanesinin inşası.
Alaşehir’in alınması.
İstanbul’un Türkler tarafından ilk kuşatılması.
1391 İkinci Mora seferi.
Macaristan’da ilk Osmanlı zaferi.
1392 Kastamonu Beyliği’nin işgal edilmesi.
Çandaroğlu İsfendiyar’ın Osmanlı hakimiyetine girmesi.
İşkodra ve Amasya’nın işgali.
1393 Devlette hukukî gelişme.
Mahkeme Rüsumu’nun konulması.
1394 Selanik ve Yenişehir bölgesinin fethi.
Arnavutluk istilası.
1395 İstanbul’un ikinci kuşatması.
Beyazid’in Abbasi Halifesinden “Sultan” ünvanını istemesi.
Niğbolu zaferi.
1396 Yıldırım Beyazid’e “Sultan-ı Rum” ünvanının verilmesi.
Arnavutluk fethi.
Akçay Zaferi.
Karaman ülkesinin Osmanlı hâkimiyetini kabulü.
1397 Anadolu Hisarı’nın Yıldırım Beyazid tarafından inşası.
İstanbul’un üçüncü defa kuşatılması.
Yıldırım’ın Yunan seferi.
Kadı Burhaneddin’in ölümü.
Karadeniz Beylikleri’nin zaptı.
1398 Dulkadir Beyliği’nin hakimiyet altına alınması.
1399 Yıldırım Bayezid-Timur anlaşmazlığının başlaması.
1400 İstanbul’da bir Türk mahallesi, şeriye mahkemesi ve bir cami yapılması.
İstanbul’un dördüncü defa kuşatılması.
1401 Erzincan Beyliği’nin işgali.
1402 Ankara Savaşı.
Yıldırım Beyazid ile Timur ordusunun karşı karşıya gelmeleri, beklenilmiyen bir bozgunla savaşın kaderinin değişmesi.
Ankara bozgunu ve Yıldırım Bayezid’in esareti.
Fetret Devri.
Osmanlı Devleti’nde kardeşler, Şehzadeler arası mücadelenin başlaması ve çeşitli olaylarla devletin on yıl sürecek iktidar mücadelesi içinde ve çatışma ortamında zaman kaybetmesi.
Üç şehzade idaresinde üç ayrı Osmanlı hükümeti.
Bursa, İznik ve İzmit şehirlerinin yağmalanması.
Osmanlı ülkesinde anarşinin başlaması.
1403 Yıldırım Beyazid’ın vefatı.
Sultan I. Mehmed’in tahta çıkışı.
Sultan Mehmed Çelebi Han
Babası: Sultan Bayezid Han
Annesi: Devlet Hatun
Doğduğu Tarih: 1387
Padişah Olduğu Tarih: 1413
Öldüğü Tarih: Mayıs 1421
1413-1421 tarihleri arasında Osmanlı tahtına oturan Sultân Mehmed Çelebi, 781/1380 yılında Germiyanoğullarından Süleyman Şah’ın kızı Devlet Hâtun’dan dünyaya gelmiştir. Asil ve dindar bir devlet adamı olan Mehmed Çelebi, bazı tarihçiler tarafından Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu ve 9. asrın müceddidi kabul edilmektedir.
Babasının esareti sırasında vezir Bâyezid Paşa’nın tavsiyelerine uyarak Amasya’ya gitti ve padişahlığını ilan etti. Kardeşi İsa Çelebi’yi tasfiye etti. Ancak Süleyman Bey’in Ankara’ya kadar gelmesi üzerine, Amasya-Tokat-Sivas bölgesiyle yetindi. İyi bir diplomattı. Musa Çelebi önce Mehmed Çelebi’ye itaat etti. Ancak 1410 yılında Rumeli’de saltanatını ilan edince durum değişti. 1413 yılında kardeşi Musa Çelebi’nin öldürülmesinden sonra, Osmanlı tahtının tek vârisi olarak kaldı. Osmanlı tarihçileri tarafından yeni asrın yani Hicrî 9. asrın siyâset alanında müceddidi olarak kabul edilmektedir.
Çelebi Mehmed Rumeli’ndeki olaylarla uğraşırken, Karamanoğlu yine harekete geçti. Germiyanoğlu Yakub Bey’in Mehmed Çelebi’ye itaatini bildirmesi üzerine Bursa’yı kuşattı. Hacı İvaz Paşa’nın kahramanca müdafaası üzerine Yıldırım Bâyezid’in sur dışında kalan kabrine hakaret bile etti. İşte bu kargaşa içinde Sultânlık koltuğuna oturan Mehmed Çelebi, Aydın’daki Candaroğullarının da tabiiyetini kabul ettikten sonra Karamanoğlu’nun üzerine yürüdü ve halasının oğlu olan Karamanoğlu II. Mehmed Bey’i esir aldı. Sonra affetti. Bu arada Venedik donanmasına karşı 1416 yılında Çalı Bey komutasındaki Osmanlı donanması hücuma geçti, ancak mağlup oldu. Buna karşılık Macar Kralı Sigismund’un haçlı seferi teşebbüsü, Mehmed Çelebi’nin bir paşası olan Gâzî İshak Bey tarafından püskürtülünce Osmanlı prestij kazandı. İshak Bey’in 1415 muharebesinden sonra Türklerin Bosna Sarayı dedikleri Sarajevo Osmanlı’nın eline geçti. İshak Bey’in Rumeli’deki bu fetihleri Romanya ve diğer Balkan bölgelerinde de devam etti. Sultân Mehmed de boş durmuyor ve Sinop’daki Candar Beğliğinin bir kısım topraklarını Osmanlı Devleti’ne ilhak ediyordu.
Osmanlı Devleti, yeniden eski ihtişamına kavuşmak üzere iken, iç ve dış düşmanlar, iki büyük gaileyi Osmanlı Devleti’nin başına açmakta gecikmediler. Ancak Sultân Mehmed’in fevkalade basiretli idaresi ve Allah’ın yardımıyla bu iki büyük bela da aşıldı.
Bunlardan birincisi, Şeyh Bedreddin isyânı idi. Musa Çelebi’nin Kazaskeri ve bir nevi Şeyhülislâmı olan bu ilim adamı, belli çevrelerce kullanıldı. Musa Çelebi’nin tasfiyesinden sonra Sultân Mehmed tarafından yüksek bir maaş verilerek İznik’te mecburi ikamete zorlanan Şeyh Bedreddin, Aydın ve İzmir taraflarında fesada başlayan Börklüce Mustafa ve Manisa civarında ortaya çıkan ve aslında bir Yahudi dönmesi olan Torlak Kemal ile olan eski ilişkilerinden korkarak, Kastamonu-Sinop-Kefe üçgenini takipten sonra Eflak Voyvodasına sığındı. Daha önce Şeyh Bedreddin’in kazaskerliği sırasında onun kethüdalığını yapan Börklüce Mustafa, İzmir’de, Urla yarımadasının kuzey tarafındaki Karaburun’da, Yahudi dönmesi Torlak Kemal ise, Manisa’nın Kızılbaşlarla meskûn bölgelerinde Osmanlı Devleti’nin aleyhinde bir isyan hareketine hazırlık yapıyorlardı. Şeyh Bedreddin’in de Rumeli’de bu tür hareketlere girişme teşebbüsleri bardağı taşıran son damla oldu. Bizans bunları şiddetle destekliyordu. Ordularının sayısı 5.000 ve 10.000’lerle ifade edilen ve Dede Sultân diye de anılan Börklüce Mustafa’nın isyanı, Timurtaş Paşa-zade Ali Bey’in de mağlup olmasıyla ciddileşti. Mehmed Çelebi’nin oğlu Şehzâde Murâd, Bâyezid Paşa’nın da yardımıyla Börklüce Mustafa ve asi kuvvetlerin üzerine yürüdü ve ele geçirilen Dede Sultân idam edildi. Bunu Torlak Kemal’in tepelenmesi izledi ve böylece Osmanlı Devleti’nde ilk ciddi alevi isyanı bastırılmış oldu.
Bunun üzerine Rumeli’deki Deliorman’da yerleşen Şeyh Bedreddin isyanı genişletme çabalarını sürdürdü. Selanik taraflarında Düzmece Mustafa ile meşgul olan Sultân Mehmed, olayı duyunca hemen Serez’e geldi ve Bâyezid Paşa’nın gayretiyle Şeyh Bedreddin ele geçirildi ve Serez çarşısında idam edildi. İdamına fetvâ veren ise, Sa’deddin Teftezâni’nin talebelerinden olan Herat’lı Mevlânâ Haydar’dır. 1420 yılında bu olay da kapatılmıştır.
Sultân Mehmed’in ikinci belası ise, Timur tarafından esir alınarak 16 yıl ortadan kaybolan ve ancak Bizans ve benzeri dış düşmanların tahriki ile saltanat iddiasıyla ortaya çıkan Yıldırım’ın gerçekten oğlu Düzmece Mustafa’dır. Normalde Sultân Mehmed’in ağabeyidir. Niğbolu Sancakbeyi Aydınoğlu Cüneyd’in de desteğini alarak kıyam eden Düzmece Mustafa, Sultân Mehmed’e yenildi ve Bizans İmparatoruna sığındı. Sultân Mehmed hayatta olduğu müddetçe salıverilmemek ve buna karşılık İmparatora yılda 300.000 akçe ödenmek şartıyla anlaşma yapıldı ve hatta bu anlaşmanın da etkisiyle Sultân Mehmed, 1420’de İstanbul’da İmparator II. Manuel’i ziyaret bile etti.
Sultân Mehmed Çelebi 39 yaşında vefat etti ve Bursa’daki Yeşil Türbeye defn olundu. Vefatında Osmanlı devleti eski genişliğine ve kuvvetine ulaşmıştı. 24 kere savaşa giren Mehmed Çelebi 40 yerinden yara almıştı. Samimi, dürüst, dindar ve diplomat bir devlet adamıydı.
ZEVCELERİ: 1- Şeh-zâde Kumru Hâtûn; Amasyalı bir Paşa’nın torunu. 2- Emine Hâtun; Dulkadır oğlu Mehmed Bey’in kızı ve II. Murad’ın annesi. ÇOCUKLARI: 1- Şehzâde Küçük Mustafa. 2- Şehzâde II. Murâd. 3- Şehzâde Mahmûd. 4- Şehzâde Yusuf. 5- Şehzâde Ahmed.
Sultân Mehmed Çelebi zamanındaki ileri gelen devlet adamları arasında, baştan beri onun sadık bir veziri olan Bâyezid Paşa’yı, ilmiyeden gelen İbrahim Paşa’yı ve Bursa kahramanı Hacı İvaz Paşa’yı; asrındaki büyük âlimler arasında Sa’deddin Teftezânî’nin talebelerinden Mevlânâ Burhânüddin Haydar’ı, Mevlânâ Sarı Ya’kub’u, Kara Ya’kub lakabıyla meşhur olan Ya’kub bin İdris’i, Kâfiyeci lakabıyla meşhur Mevlânâ Muhyiddin’i ve Bâyezid-i Sofî’yi; zamanındaki maneviyât erenlerinden özellikle Şeyh Abdüllatif’i, Amasyalı Pir İlyas’ı ve Şeyh Muslihuddin Halife’yi; şâirlerden ise sadece Hüsrev ü Şirin müellifi Şeyhi ile Molla Ezherî ve Şair Zihni’yi sayabiliriz .
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
1403 Sultan Yıldırım Bayezid’in ölümü.
Bizans İmparatorluğu ve Mısır Sultanlığı’nın ve Osmanlı şehzadelerinin Timur’a tabiyeti.
Timur’un Anadolu’dan ayrılması.
İsa ve Musa Çelebiler mücadelesi.
Çelebi Mehmed’in Bursa ve Balıkesir’i zaptı.
Şehzade Murad’ın doğumu.
İsa Çelebi’nin Çelebi Mehmed’e taarruz etmesi.
1412 Çelebi Mehmed ve Musa Çelebi arasında İnciğiz savaşı.
1413 Sultan I. Mehmed’in duruma hâkim olup, devleti Edirne’de yeniden kurması.
Sultan I. Mehmed’in tahta çıkışı.
1414 Karamanoğlu II. Mehmed’in Bursa kuşatması.
Sultan I. Mehmed’in ikinci Karaman seferi.
Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Kadınhanı taraflarının alınması.
Konya’nın kuşatılması.
Karamanoğlu’nun Bursa Kalesi’ni 31 gün süren kuşatması.
1415 İkinci Karaman seferinin tamamlanması.
Donanmanın adalar seferi.
Menteşe Beyi İlyas Bey’in bastırdığı paraya kendi adı ile birlikte Osmanlı Sultanının adını koyması.
1416 Osmanlı-Venedik Deniz Savaşı ve barışı.
Şeyh Bedreddin isyanı.
Osmanlı ordusunun Macar taraflarına doğru seferi.
Avlonya’nın fethi.
1417 Mirca (Eflak Beyi) ile anlaşma yapılması ve senede 13 duka altını vergiye bağlanması.
Samsun bölgesi’nin zaptı.
Tatar aşiretlerinin Rumeliye iskan edilmek üzere nakilleri.
1418 Türklerle Macarlar arasında çarpışmalar.
Orhan Gazi için Bursa’da yaptırılan Yeşil Cami ve Türbe’nin inşaatının tamamlanması.
Hereke, Gebze, Darıca, Kartal ve Pendik taraflarının alınması.
1419 Samsun’un yerli halk tarafından yakılmasından sonra Hamza Bey tarafından alınması.
1420 Anadolu’da Börklükçe-Mustafa ile Tarlak-Kemal ve Rumeli’de Şeyh Bedreddin isyanları ve bastırılması.
1421 Sultan I. Mehmed’in ölümü.
II. Murad’ın Bursa’da tahta çıkışı.
Sultan II. Murad Han
Babası: Sultan I. Mehmed Han
Annesi: Emine Hatun
Doğduğu Tarih: 1402
Devlet Reisi Olduğu Tarih:
Birinci defa (1421-1443)
İkinci defa 1443
Son defa (1444-1451)
Öldüğü Tarih: 3 Şubat 1451
Bazı tarihçilerin Osman Bey’den sonra ikinci kurucu dedikleri Sultân II. Murâd, 1404 yılında Dulkadiroğlu Emine Hâtun’dan Amasya’da dünyaya geldi. 1421 yılında babasının vefatından 41 gün sonra gelip Edirne’de tahta oturur oturmaz, Limni’de göz hapsinde bulunan amcası Düzmece Mustafa, Bizans İmparatoru tarafından serbest bırakılınca büyük bir sıkıntıyla karşı karşıya geldi. Mustafa Çelebi, Edirne’ye gelerek padişahlığını ilan etti ve bununla da kalmayarak ordusuyla Bursa’daki II. Murad’ın üzerine yürüdü. 1422’de Sultân Murad’a mağlup olan amca Mustafa, düzmece olduğu iddiasıyla idam edildi. Aslında düzmece olmadığını daha evvel ifade etmiştik. Bizans’ın ihanetini gören Sultân Murad, hemen 30.000 askerle İstanbul’u kuşattı. Maddi sebepler açısından teslim almayı ümit ederken, 13 yaşındaki Küçük Mustafa’nın İznik’de Bizansın tahrikiyle saltanat ilan ettiğini duydu ve hemen ona yöneldi. Bu arada fırsatı ganimet bilerek Osmanlıya problem çıkaran Anadolu beyliklerinin de üzerine gitti ve sırasıyla Aydın, Teke, Menteşe ve Germiyân Oğulları beyliklerini tarihten silerek tamamen Osmanlı Devleti’ne ilhak etti.
Sultân Murad’ın Anadolu’daki sıkıntıları devam ederken Macarlar ve Sırplar Osmanlı Devleti’ni rahatsız ediyorlardı. 1425’de Venedik ile sulh yapan Sultân Murad, 1426’da Macar ordusunu bozdu ve fetihlere devam etti. Bu zaferler devam ederken, en önemlisi İzladi mevkiindeki 1443 yılındaki yenilgi olmak üzere, Osmanlı ordusu Hıristiyan kuvvetler karşısında bir kaç defa mağlup duruma düştü. Bunun üzerine Sultân Murâd, Macaristan’la Segedin Andlaşmasını imzalamak durumunda kaldı (1444). Aynı yıl, Mısır’daki İslâm âlimlerinin de manevi desteği alınarak Karamanoğlu II. İbrahim Bey ile de sulh andlaşması imzalandı.
40 yaşına gelen ve gerçekten de yıpranan II. Murad, 1444 Ağustos’unda oğlu Mehmed’i tahta geçirerek, kendisi ibadet ve taatle meşgul olmak üzere Manisa’ya çekildi ve Fâtih Sultân Mehmed birinci defa Osmanlı Sultânı oldu.
Hem Osmanlı ordusunun yenilgisinden ve hem de Fâtih’in 14 yaşında bir genç Padişah olmasından heveslenen Papa, yeni bir haçlı seferi için kolları sıvadı ve haçlı orduları Osmanlı Devleti aleyhinde Ak Şövalye diye bilinen Erdel Voyvodası Hunyadi Yanoş kumandanlığında bir araya geldiler. Tuna’yı geçerek Varna’yı kuşattılar. Tahtta oturan II. Mehmed, yapılan meşveretler ve özellikle Vezir-i Azam Çandarlı-zade Halil Paşa’nın ısrarlarıyla, II. Murad’ı yani babasını tahta davet etti. 1444 yılında ikinci defa sultan olan II. Murâd, hemen Edirne’ye geldi ve 40.000 askeriyle Varna önlerine ilerledi ve sadece 150 şehidle haçlı ordusunu darmadağın etti. Bütün İslâm âleminde ve özellikle Kahire’de dualarla yâd edilen bu zafer, Osmanlı Devleti’nin Balkanların sahibi olduğunu tescil etmişti. Edirne’ye dönen II. Murad yeniden yani ikinci defa oğlunu tahta çıkardı (1445).
Devlet adamları ve yeniçeri bu duruma razı olmadı ve Sultân Murad’ın yeniden tahta geçmesini ısrarla arzu ettiler. Bu ısrar karşısında üçüncü defa II. Murad tahta çıktı ve oğlu da böylece iki defa tahta çıkıp inmiş oldu (1446). Varna zaferinden sonra Arnavutluk’da İskender denilen bir mürtedle başı belaya giren II. Murad, oğlu Fâtih’i de alarak Arnavutluk seferine çıktı. Bu durumu fırsat bilen Ak Şövalye, Papanın da desteğini alarak bir diğer haçlı seferi daha düzenledi ve Osmanlı sınırlarını geçerek Kosova Ovasına kadar geldi. 17 Ekim 1448 tarihinde II. Kosova Zaferini kazandı ve böylece Avrupalıların Türkleri Balkanlardan atmak için giriştikleri son seferi de zaferle tamamlamış oldu. Buradan Edirne’ye dönen II. Murad 1449 yılında oğlunu evlendirdi. Oğlunu Manisa Sancakbeyliğine gönderen II. Murâd, 3 Şubat 1451 sabahı Edirne Sarayı’nda vefât eyledi.
ZEVCELERİ: 1- Dulkadiroğlu Alîme Hâtûn. 2- Yeni Hâtun; Amasyalı Mahmûd bey’in kızı. 3- Hüma Hâtun: Abdullah isimli bir şahsın kızı ve Fâtih’in annesi. Fâtih’in annesinin devşirme olduğu nakledilmektedir. Ancak Müslüman olduğu kesindir ve hele Ortodoks olan Mara Hâtûn ile Fâtih’in üvey annelik dışında alakası yoktur. 4-Tâcünnisâ Hatice Halîme Hâtun; Candaroğlu İsfendiyar Bey’in kızı. 5-Mara Hâtun; Çocuksuz ve ortodoks olarak ölen ve Fâtih’in üvey annesi olan bu kadın, Sırbistan Despotu George Bronkoviç’in kızı.
ÇOCUKLARI: 1- Fâtih Sultân Mehmed. 2- Ulu Şehzâde Alaaddin Bey. 3- Şehzâde Büyük Ahmed. 4- Şehzâde İsfendiyar. 5- Şehzâde Hüseyin. 6- Şehzâde Orhan. 7-Şehzâde Hasan. 8- Şehzâde Küçük Ahmed. 9- Yusuf Âdil Şah. 10- Hatice Sultân. 11- Hafsa Sultân. 12- Fatma Sultân. 13- Erhondu Sultân. 14- Şehzâde Selçuk Sultân.
Asrındaki büyük devlet adamları arasında, Timur Paşa’nın oğlu Gâzi Umur Paşa, Çandarlı-zâde Halil Paşa, devşirmelerden Şihâbüddin Paşa, Damad Karaca Paşa, Zağanos Paşa ve Kasım Paşa’yı; asrının meşhur âlimlerinden Molla Fenari’den sonra müftülük makamına gelen Molla Yegân lakabıyla meşhur Mevlânâ Muhammed, Molla Şemseddin Gürânî, Seyyid Alâ’addin Semerkandî, Hızır Beğ ve Alâ’addin Tûsî’yi; maneviyât erenlerinden Hacı Bayram’ın halifelerinden Ak Bıyık, Muhammediyye müellifi Yazıcızâde, Envâr’ül-Âşıkîn adlı eserin müellifi Ahmed-i Bîcan ve Şeyh Muslıhuddin’i; şâirlerden Hacı İvaz Paşa’nın oğlu Atâyî ve şiirlerinden dolayı idam edilen Nesîmî’yi mutlaka zikretmeliyiz.
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
1421 Çelebi Mehmed’in ölümü.
II. Murad’ın Bursa’da tahta çıkışı.
1422 Mustafa Çelebi’nin (Düzmece) ortadan kaldırılması.
II. Murad ile Mustafa Çelebi arasında Ulubad olayı.
II. Murad’ın Rumeli seferi.
İstanbul’un 6. defa kuşatılması.
1423 Eflak, Arnavutluk ve Mora seferleri.
1424 Kuzey Karadeniz’in Sinop Bölgesi’nde Çandaroğlu İsfendiyar Bey’in itaat altına alınması.
Çandaroğlu Beyliği’ne son verilmesi.
Osmanlı Devleti ile Bizans arasında barış antlaşması.
Sırbistan, Eflak ve Macaristan ile anlaşmalar imzalanması.
Devlet idaresinde örgütlenme, dini işlerin örgütlenmesi için Şeyhülislamlık makamının kurulması.
1425 Molla Fenarî’nin ilk Şeyhülislâm olarak tayini.
1426 İzmir Bey’i Cüneyd’in idamı.
Teke Beyliği’nin Devlet topraklarına katılması.
1428 Germiyan Beyliği’nin Osmanlı ülkesine katılması.
1429 Anadolu’nun manevi koruyucusu Hacı Bayram Veli’nin vefatı.
Emir Sultan’ın ölümü.
1430 Selânik’in fethi.
Gelibolu zaferi.
1431 Yanya’nın fethi.
1432 Sultan II. Murad’ın oğlu Fatih Sultan Mehmed’in Edirne’de doğumu.
1435 Osmanlılara karşı Macaristan, Sırbistan ve Eflak Hükûmetleriyle ittifak eden Karaman Beyi İbrahim Bey’in ortadan kaldırılması.
Sırp ve Eflak hükümdarlarının Osmanlı tabiyetine girmeleri.
1439 Semendire’nin alınışı.
Macar kralı II. Albert’in mağlubiyeti.
1441 Başarısız Belgrad kuşatması.
1443 Macar Yanko Hunyad’ın kumandasındaki Haçlı ordusunun Niş ve Derbendi almaları.
1444 Yalvaç Muharebesi.
Segedin barışı.
II. Murad’ın kendi isteği ile tahttan çekilişi ve yerine şehzadesi II. Mehmed’in tahta çıkışı.
II. Murad’ın Edirne’den Manisa’ya hareketi.
Segedin barışının bozulması ve devlete harp ilanı.
Fatih’in babasını tekrar tahta oturması için göreve çağırması.
Varna zaferi.
1445 Sultan Mehmed’in tahtı babasına bırakıp, Manisa’ya çekilmesi.
Edirne’de II. Murad’ın ikinci defa tahta çıkışı.
1446 Sultan II. Murad’ın Mora seferi ve Mora despotluğunun vergiye bağlanması.
1447 Arnavutluk’ta İskender Bey isyanı ve “Kroya-Akçahisar”ın ilk kuşatması.
I. Mehmed’in oğlu Şehzade Bayezid’in doğumu.
1448 I. Kosova zaferi.
1449 I. Mehmed’in Dulgadiroğlu Beyi’nin kızıyla Edirne’de evlenmesi.
Arnavutluk’un fethi.
1450 I. Murad’ın son Arnavutluk seferi ve Kroya-Akçahisar’ın ikinci kez kuşatması.
1451 Sultan II. Murad’ın ölümü ve Bursa’da defnedilmesi.
Sultan II. Mehmed’in ikinci defa törenle tahta çıkışı.
Fatih Sultan Mehmed Han
Babası : Sultan II. Murad
Annesi : Hüma Hatun
Doğduğu Tarih : 30 Mart 1432
Padişah Olduğu Tarih : 1444-1451
Öldüğü Tarih : 3 Mayıs 1481
Fâtih Sultân Mehmed, 30 Mart 1432 tarihinde Edirne Sarayında Hüma Hâtun’dan dünyaya geldi. Annesi onun gerçek saltanatını görmeden 1449 yılında vefât eyledi. Bir görüşe göre 19 ve bir diğerine göre 21 yaşında babasının vefatı üzerine üçüncü defa saltanat koltuğuna oturdu ve sınırları Tuna’dan Kızılırmak’a kadar genişleyen Devletinin başşehri olarak İstanbul’u almak ve Hz. Peygamber’in övgüsüne mazhar olmak en büyük ideali idi.
İstanbul’u almak için Boğaz’a hâkim olmanın şart olduğunu bilen Sultân Mehmed, 1452’de Boğazkesen Hisârı dediği Rumelihisârını inşa ettirdi. Karşısında Yıldırım’ın inşa ettirdiği Anadoluhisârı yükseliyordu ve artık Osmanlının izni olmadan boğazı geçmek mümkün değildi. 1 Eylül 1452’de Edirne’ye dönen Sultân Mehmed, hemen kendisinin planlarını çizdiği topların dökümüne başladı. Deneyler yapıldı ve dünyanın harp aletleri alanında harikaları vücuda getirildi.
Planı sezen İmparator zor durumdaydı; zira Bizans ikiye ayrılmıştı. Avrupa, yardım için Katolik olmalarını istiyor ve Ortodokslar ise hayır diyordu. 12 Aralık 1452’de Ayasofya’da Katolik ayini yapılması, Sultân’ın işlerini kolaylaştırıyor ve Bizans Başbakanı Notaras, “Bizans’ta Latin şapkası görmektense, Türk sarığı görmeyi tercih ederim” diyordu. Bizans’lılar parlayan ateşlerine ve Hz. Meryem’e güveniyorlardı. Ancak 1453 Şubatında Edirne’den yola çıkan toplar 5 Nisanda İstanbul önlerine geldi. 6 Nisan’da muhasara başladı. 53 gün süren muhasara sırasında Fâtih’in ordusu, tarihe geçen kahramanlıklar yazdı. Bizans’ın Galata ile Sarayburnu arasına gerdiği zincirler, Osmanlı donanmasının karadan yürütülerek Haliç’e girmesiyle parçalanmıştı. Muhasaranın 53. Günü Hz. Peygamber’in müjdelediği fetih 29 Mayıs 1453 günü gerçekleşti ve Osmanlı ordusu tekbir sesleriyle Topkapı ve Eğrikapı yönlerinden İstanbul’a girdi. Ayasofya’ya sığınan on binlerce insanın burnu bile kanamadı ve İslâm Hukukunun bu konudaki hükümleri aynen uygulandı ve herkese temel hak ve hürriyetleri tanındı.
Fâtih’in fetihten sonra yaptığı ilk iş, İstanbul’un maddi ve manevi imar edilmesidir. Bu işi tamamladıktan sonra Belgrad hariç bütün Balkanları Osmanlı Devleti’ne ilhak eyledi. Batıyı emniyete aldıktan sonra, kendisine pürüz çıkaran Karamanoğulları ve İsfendiyaroğulları Beyliklerini tamamen ortadan kaldırdı. Bu arada Bizans’ın artığı olan Trabzon’daki Pontus İmparatorluğu da 1461 yılında tamamen tasfiye edilmiş oldu. Komutanlarından Gedik Ahmed Paşa, Kırım’ı aldı.
Bütün bu fetihler, başta Abbasî Halifesi olmak üzere herkes tarafından takdir edilirken, Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan Fâtih’e kafa tutuyordu. Bunun üzerine Erzincan civarındaki Otlukbeli denilen yerde 1473 tarihinde bu sıkıntı da bertaraf edildi ve artık Osmanlı devleti Toroslara kadar genişledi. Fâtih Sultân Mehmed, yeni bir harbin hazırlığında iken, 1481 yılında 51 yaşında Gebze’de vefat etti. 28 yıllık padişahlığı süresince 2 İmparatorluk, 14 devlet ve 200 şehir fethederek Fâtih ünvanını Hz. Peygamber’den alan Sultân Mehmed, devletin sınırlarını 2.214.000 km2’ye genişletmişti ki, bu 3 Türkiye Cumhuriyeti eder demektir. Balistikteki keşifleri, Matematik ilmindeki dehası, dinî ilimlerde büyük bir âlim olması, Arapça, Farsça, Yunanca, Sırpça, İtalyanca ve benzeri önemli dünya dillerinden dokuzuna vâkıf olması, onu Osmanlı tarihinin en büyük askeri, devlet adamı ve âlimi olduğunu, düşmana ve dosta söyletmiştir.
Ona bu büyük fetihte yardımcı olan devlet adamları arasında, Çandarlı Halil Paşa, Mahmûd Paşa, Rum Mehmed Paşa, İshak Paşa, Gedik Ahmed Paşa, Zağanos Mehmed Paşa, Balaban Bey, Bali Bey ve benzeri çok sayıda devlet adamı ve komutanları saymak mümkün olduğu gibi, manevi komutanlar arasında ise, asrının büyük âlimlerinden ve maneviyât erenlerinden, Molla Hüsrev, Molla Gürânî, Molla Zeyrek, Akşemseddin, Hızır Bey, Hocazâde Efendi, Molla Vildân ve Molla Şeyh Vefâ ve benzeri zatları zikretmek icabeder.
ZEVCELERİ: 1- Gülbahar Hâtûn; II. Bâyezid ile Gevher Sultân’ın annesi. 2- Gülşah Hâtun; Karaman Oğullarından İbrahim Beğ’in kızıdır. 3- Sitti Mükrime Hâtun; Dülkadiroğlu Süleyman Bey’in kızıdır. 4- Çiçek Hâtun; Türkmen Beyi kızıdır. 5- Helene Hâtun; Mora Despotu Demetrus’un kızıdır. 6- Anna Hâtûn; Trabzon İmparatorunun kızıdır; evlilikleri kısa sürmüştür. 7- Alexias Hâtun; Bizans Prenseslerindendir.
ÇOCUKLARI: 1- Şehzâde Sultân Mustafa Hân. 2- Gevher Sultân. 3- Şehzâde Cem Hân. 4- Şehzâde Bâyezid Hân. 5- İsmi bilinmeyen iki kızı.
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
1451 Sultan II. Murad’ın ölümü ve Bursa’da defnedilmesi.
Sultan II. Mehmed’in ikinci defa törenle tahta çıkışı.
Şehzade küçük Ahmed’in “Nizam-ı Alem” için boğdurulması.
Cülus tebriki için gelen elçilerle, barış antlaşmalarının yenilenmesi.
Karaman isyanının bastırılması.
Menteşe Beyliği’nin alınması.
Cülus törenlerinde bahşiş verilme uygulaması başlaması.
1452 Rumelihisarı’nın yapılması ve Anadoluhisarı’nın tamir edilmesi.
Bizans İmparatorluğu’na harp ilanı ve İmparatorun İstanbul kapılarını ördürmesi.
Fatih’in İstanbul’dan Edirne’ye hareketi.
1453 Haliç’in ağzına zincir gerilmesi.
“Şahi” adı verilen büyük topun İstanbul önlerine getirilmesi.
İstanbul çevresinin işgalinin başlaması.
Türk ordusunun İstanbul önlerine gelmesi.
İstanbul surunun önünde Fatih’in karargâh kurması.
Donanmanın bir gece içinde, Kasımpaşa’dan Haliç’e karadan geçirilerek indirilmesi.
Fatih’in ordusu ile Cuma namazını kılarak kuşatma harekâtını başlatması.
Haliç-Marmara arasında kuşatma hattının kurulması.
Teslim teklifinin Bizans İmparatoru tarafından reddedilmesi.
Harp harekatının başlaması.
29.05.1453 İstanbul’un Fethi.
Fatih’in İstanbul’a girişi.
Çağ değişimi.
Ortaçağın bitmesi.
Yeniçağın başlaması.
İstanbul’un devletin merkezi olması.
Fatih’in Batı Hristiyanlığına karşı, Doğu Hristiyanlığını himayesi altına alarak yeni bir Rum Ortodoks Patriki tayin etmesi.
Veziriazam Çandarlı Halil Paşa’nın azledilmesi.
Yerine ikinci vezir Mahmud Paşa’nın görevlendirilmesi.
İstanbul Valiliğine Süleyman Bey’in, Kadılığına Celalzade Bey’in atanması.
Silivri Kalesi’nin teslim olması.
İmroz, Limni ve Taşoz’un Devlet topraklarına katılmaları.
Enez, Midilli ve Ceneviz Beyleri’nin tabiyetlerini bildirmeleri.
1454 Venedik Cumhuriyeti ile barış imzalanması.
Birinci ve ikinci Sırp seferleri.
Rodos Şövalyelerine harp ilanı.
Osmanlı donanmasının Adalar seferi.
1456 Üçüncü Sırbistan Seferi ve Belgrad’ın kuşatılması.
1458 Mora Seferi.
Sırbistan’ın fethi.
Yedikule’nin yapılmasına başlanması.
Atina’nın fethi.
Eyüp Caminin inşaatına başlanması.
1459 Güney Mora’nın fethi.
Anadolu’nun manevi kahramanı ve Fatih’in hocası Akşemseddin Hoca’nın vefatı.
Semendire’nin fethi.
Sırbistan’ın Türk vilayeti haline gelmesi.
Şehzade Cem Sultan’ın doğumu.
1460 Güney Mora despotluklarının alınması.
Eflak’ın himaye altına alınması.
1461 Amasra Ceneviz kolonosininin fethi.
Trabzon Rum İmparatorluğu’nun sona erdirilmesi.
Çandaroğulları Beyliği’nin topraklarının, Osmanlı ülkesine katılması.
Arnavutluk mütarekesi.
1462 Eflak Prensliği’nin tabiyet altına alınması.
Midilli Adası’nın fethi.
Çanakkale Boğazı Kaleleri’nin onarılması.
Fatih Cami’nin temel atma töreni.
Arnavutluk ile olan mütareke döneminin sona erdirilmesi ve barış antlaşmasının imzalanması.
Bosna Krallığı’nın fethi.
1463 10 yıl sürecek Osmanlı-Venedik savaşlarının başlaması.
1466 Fatih Sultan Mehmed’in Arnavutluk seferi.
Arnavutluk Kaleleri’nin alınması.
Karamanoğulları’nın sonu.
Konya’nın zaptı.
Büyük Türk denizcisi Barbaros Hayreddin Paşa’nın doğumu.
1468 Şehzade Cem’in Kastamonu Valiliğine tayini.
1470 Eğriboz’un alınışı.
Devlete karşı isyan eden Muhammedhânelerin basılması.
1471 Fatih Camii ve Külliyesi’nin açılışı.
Yavuz Sultan Selim’in doğumu.
Alaiye Beyliği’nin zaptı.
Dulgadır meselesi.
Osmanlı Devleti ile Mısır ve Suriye Kölemen Sultanlığı arasında anlaşmazlığın başlaması.
Akkoyunlu Uzun Hasan ile Venedikliler arasında Devlete karşı kurulan, Venedik İttifakı.
Devlet merkezinin Edirne’den İstanbul’a taşınması için yapılan ilk hazırlık.
1472 Topkapı Sarayı’nın inşaatına başlanması.
1473 Osmanlı-Akkoyunlu mücadelesi ve Otlukbeli zaferi.
Uzun Hasan’ın esir edilmesi.
1474 Ünlü bilgin Ali Kuşcu’nun ölümü.
1475 Kırım’ın Osmanlı tâbiiyetine girişi ve Kuzey Karadeniz güvenliğinin sağlanması.
1476 Fatih’in Boğdan seferi ve zaferi.
1477 İnebahtı-Lepant kuşatması.
Turhanoğlu Ömer Bey’in Venedik-İtalya akını.
1478 Fâtih tarafından ilk altın paranın bastırılması.
1479 Osmanlı-Venedik sulhü.
Fâtih’in Venedikliler’e Trabzon ve Kefe’de ticaret yapma hakkı tanıyan ahidnâme vermesi.
Gürcistan ve Çerkezistan’ın fethi.
Adriyatik Denizi’nde, Venediklilerin elinde bulunan ve Yedi Ada olarak bilinen stratejik adalardan, Ayamavra, Kefalonya ve Zanta Adaları’nın işgali.
Osmanlı-Mısır anlaşmazlığının artması.
1480 Fatih’in İtalya seferi, Otranto’ya çıkış.
Başarısız Rodos kuşatması.
1481 Devlet idaresinde yeni bir uygulama geçilmesi.
Genişleyen toprakların kontrolu için Kazaskerliğin Rumeli ve Anadolu olarak ikiye ayrılması.
Fatih Sultan Mehmed’in vefatı.
II. Bayezid’in tahta çıkışı.
Sultan II. Bayezid Han
Babası : Sultan II. Mehmed
Annesi : Mükrime Hatun
Doğduğu Tarih : 1452
Padişah Olduğu Tarih: 19 Mayıs 1481
Tahttan Mecburen İnişi: 25 Nisan 1512
Öldüğü Tarih : 26 Mayıs 1512
Sultân II. Bâyezid, Gülbahar Hâtun’dan 1450 yılında Dimetoka Sarayı’nda dünyaya geldi. Babası Sultân Fâtih’in nâşı 17 gün saklandı ve Amasya’da Sancak Beyi olan Şehzâde Bâyezid İstanbul’a getirilerek tahta çıkarıldı. Bazı tarihçilerin, Osmanlı kaynaklarında geçen “îş ü nûşu severdi” şeklindeki ifadelerini, onun gençliğinde eğlence ve içkiyi severdi şeklinde yorumlamaları asla doğru değildir. Tam aksine veli lakabını alan nadir Padişahlardan biridir. Asrındaki maneviyât erleri ve âlimlere gösterdiği hürmet de bunun şahididir. Müstakil bir sorunun cevabında da özetleyeceğimiz gibi, Fâtih’in vefatıyla Hıristiyan alemi istediğine kavuşmuş ve Roma bir İslâm merkezi olmaktan kıl payı kurtulmuştu. İşte Şehzâde Cem olayı da bunun tuzu biberi oldu. Sultân Bâyezid, İtalya’daki Gedik Ahmed Paşa komutasındaki orduyu hemen geri çağırdı ve maalesef 1495 yılına kadar, birinci derecede Cem Sultân ve Memlüklülerle meşgul oldu. Sultân Bâyezid’in asıl saltanatı 1495 yılından başlatılabilir.
Bütün bu sıkıntılara rağmen, Sultân Bâyezid, 1483’de 1. Seferini Morava’ya ve 1484 yılında ikinci seferini de Boğdan’a yaptı. Maalesef düşmanlar, 1485 yılından itibaren, dünyanın 1. ve 2. güçlü devletleri olan Memlüklülerle Osmanlıların arasını açmaya muvaffak oldular. Osmanlı hacılarının güvenliğini sağlamayan Memlüklülere karşı, Mayıs 1485’de Çukurova’ya asker gönderilerek resmen harp başlatılmış oldu. Memlüklü Sultânı Kayıtbay düşmanlığın devamını istemiyordu; çünkü bundan Endülüs’de Müslümanlara zulmeden İspanya ve Portekiz ve ayrıca tüm Hıristiyan blok istifade ediyordu. Neticede Ramazan Oğulları Memlüklülerde ve Zülkadir Oğlu Osmanlı’da kalmak üzere, yıllar süren ve genellikle Memlüklü lehine sonuçlanan savaş yılları sona erdi.
1495’de Cem Sultân’ın vefatı ve de Memlüklü ile yapılan sulhden sonra yeniden asıl saltanat yıllarına başlayan II. Bâyezid, evvela Boğdan’a musallat olan Polonya’ya karşı haretekete girişti. Bununla da kalmadı; Venedik, Macaristan ve zaten arada düşmanlık bulunan İspanya ile fiilen savaş hali başladı. II. Bâyezid 4. Ve 5. seferini, sırasıyla 1499 ve 1500 yıllarında Venedik üzerine yaptı. 4 yıl süren savaşlar neticesinde, Venedik Balkanlardaki bütün müstemlekelerini, başta Mora ve Yunanistan olmak üzere, Osmanlı Devleti’ne teslim mecburiyetinde kaldı. Osmanlı orduları, Macaristan ve Bosna’da yaptıkları savaşlarda da önemli fetihler elde ettiler.
Maalesef, bu başarıların ardından, Erdebil’deki Safevî tarikatının şeyhlerinden Şeyh Cüneyd, onun oğlu Şeyh Haydar ve nihayet asırlarca Osmanlı Devleti’ni fetihlerinden uzak tutan Şah İsmail ve onun Şi’i devleti olan Safevîler meselesi ortaya çıktı. 1460’da Şeyh Cüneyd katledildi, ama yerine geçen Şeyh Haydar, işi daha da ileriye götürdü. Asıl problem, Uzun Hasan’ın da torunu olan Şah İsmail ile başladı. Şah İsmail’in desteğiyle Anadolu’dan toplanan Türkmen gençleri, Erdebil’e götürülüyor ve orada ciddi bir Şî’a eğitimi verildikten sonra, birer Şi’î mollası olarak Osmanlı Sofuları adıyla Anadolu’ya gönderiliyordu. 1507’de Şah İsmail’in Zülkadir Oğlu Alâüddevle Beyin kızını istemesi ve onun da bir Şi’îye kızını vermek istememesi üzerine, II. Bâyezid’in kayınpederi ve Yavuz’un da dedesi olan Zülkadir Oğlu beğliğine saldırdı ve zulme başladı. Osmanlı Devleti’nden ve Memlüklülerden tepki görmeyince iyice şımardı. Tepki, 1487 yılından beri sancakbeğliğinde bulunduğu Trabzon’dan yani Yavuz’dan geldi ve Şehzâde Yavuz hemen Gürcistan Seferine çıktı. Bu sefer sonucunda, Yavuz komutasındaki Osmanlı orduları, Şah İsmail’in oğlu İbrahim Mirza’nın komuta ettiği Safevî ordusunu Erzincan yakınlarında perişan etti. Halk, Yavuz adına “Yürü Sultân Selim, devrân senindir” türkülerini söylüyor ve babasının pasifliğini bir nevi protesto ediyordu.
Zor olan nokta Şah İsmail’in şahlığı ve şeyhliği beraber götürmesiydi. Bu sebeple Antalyalı bir Türkmen olan ve Erdebil’e giderek tam bir Şi’i mollası haline gelen Şah Kulu isimli halifesi, çevresine topladığı bazı göçebelerle devletin başına yeniden gâile açmaya hazırlanıyordu. Veziriazam Ali Paşa, üzerine yürüdü ve Sivas yakınlarındaki Gökçay mevkiinde 1511 yılında katledildi. Bu arada önce Kırım’a geçen ve ardından da Edirne’ye gelerek babasıyla görüşmek isteyen Selim’e, Şehzâde Ahmed ve Korkut taraftarları engel olmak istiyorlardı. Nitekim Çorlu’da babasının ordusuyla Şehzâde Selim’in ordusunu karşı karşıya getirdiler. Babaya kılıç çekilmez diyerek, Karabulut isimli atıyla kaçtı (1511). Aynı yıl Şehzâde Ahmed bu kargaşadan yararlanarak Konya’da sultanlığını ilan etti. Meşru veliahdlıktan düştü ve Şehzâde Korkut veliahd oldu.
Yeniçeri ve bazı devlet erkânının ısrarla Şehzâde Selim’i istediğini bilen Sultân Bâyezid, başka çare olmadığını anlamıştı. Şehzâde Ahmed’in, Şah İsmail’in yakın adamı Nur-ı Ali isimli halifesinin Amasya ve Tokat’da kargaşa çıkarmasına rağmen, karşı gelemeyerek Konya’ya gelmesi, Selim’in işini kolaylaştırıyordu. Bu hadiseler üzerine, 24 Nisan 1512 tarihinde Şehzâde Selim lehine tahttan ferâğat eden II. Bâyezid, 11 gün Eski Saray’da ikamet ettikten sonra, Dimetoka’ya gitmek üzere yola çıktı. Kendisine tahsis edilen ikametgâha ulaşmadan Çorlu yakınlarında yolda vefat etti.
ZEVCELERİ: 1- Nigâr Hâtûn; Şehzâde Korkut ile Fatma Sultân’ın annesi ve Abdullah Vehbi’nin kızı. 2- Şirin Hâtun; Abdullah kızı ve Şehzâde Abdullah’ın annesi. 3- Gülruh Hâtun; Abdülhayy’ın kızı ve Alemşah ile Kamer Sultân’ın annesi. 4- Bülbül Hâtun; Abdullah kızı ve Şehzâde Ahmed ile Hundi Sultân’ın annesi. 5- Hüsnüşah Hâtun; Karamanoğlu Nasuh Bey’in kızı. 6- Gülbahar Hâtûn; Abdüssamed’in kızı ve bir görüşe göre Yavuz’un annesi. 7- Ferâhşâd Hâtun; Kefe sancak Beği Mehmed’in annesi. 8- Ayşe Hâtûn; Zülkadiroğlu Alaaüd-devle Bozkurd Bey’in kızı ve bir görüşe göre Yavuz’un annesi.
ÇOCUKLARI: 1-Şehzâde Sultân Abdullah Hân. 2- Gevher Mülûk Sultân. 3-Şehzâde Sultân Korkut Hân. 4-Şehzâde Sultân Ahmed Hân. 5- Yavuz Sultân Selim Hân. 6-Şehzâde Sultân Şehinşâh Hân. 7-Şehzâde Sultân Mahmûd Hân. 8-Şehzâde Sultân Mehmed Hân. 9-Şehzâde Sultân Alem Şah Hân. 10- Selçuk Sultân. 11- Hatice Sultân. 12- İlaldı Sultân. 13- Ayşe Sultân. 14- Hundi Sultân. 15- Ayn-i Şah Sultân. 16- Fatma Sultân. 17-Şah Sultân. 18- Hüma Sultân. 19- Kamer Sultân.
II. Bâyezid devrinin önemli devlet adamları arasında, Vezir-i A’zamlardan İshak Paşa, Hersek-zâde Ahmed Paşa, Çandarlı İbrahim Paşa ve Koca Mustafa Paşa; Şeyhülislâmlardan Molla Abdülkerim Efendi ve Zenbilli Ali Efendi; ilim ve maneviyât erbabından ise, Molla Lütfi Efendi, Sarı Gürz, Muslihuddin bin Sinan Efendi, İdris-i Bitlisî, kendilerine uzaktan taltiflerde bulunduğu Molla Cami ve Ubeydullah Ahrar Hazretleri ve şairlerden ise, Niyâzî-i Mısrî, Vasfî ve İznikli Celilî misâl olarak zikredilebilir.
Gâzî, âlim, şâir, hattât, veli ve müzehhib gibi çok sıfatları bulunan II. Bâyezid, babası Fâtih’in fetihlerini çok iyi hazmetmesine rağmen, kendi zamanında sadece 160.000 km2’lik genişleme temin edebilmiştir. Fetret devrinden sonra Osmanlı Devleti’nin en sıkıntılı dönemlerinden olması, bunun başlıca sebeplerindendir .
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
1481 Fatih Sultan Mehmed’in vefatı.
II. Bayezid’in tahta çıkışı.
100 dirhem gümüşten 400 akçe kesilmesi.
II. Bayezid’in İstanbul’da, Cem Sultan’ın Bursa’da tahta çıkmaları.
1482 Cem Sultan ile Sultan Bayezid’in Yenişehir kuşatması.
II. Bayezid’in zaferi.
Cem Sultan’ın Mısır Sultanı’na iltica etmek için Konya’dan Suriye’ye hareketi.
Cem Sultan’ın Mısır’da törenle karşılanması.
Cem Sultan’ın maiyeti ile birlikte Rodos harp gemisiyle Rodos’a ve oradan da Fransa’ya hareketi.
1483 II. Bayezid’in Morova Seferi ve Hersek’in ilhakı.
1484 II. Bayezid’in Boğdan Seferi.
Kili ve Akkerman Kaleleri’nin fethi.
1485 Osmanlı-Memlük mücadelesinin başlaması.
1489 Memlüklere karşı toprak kaybı.
Osmanlı Deniz gücünün geliştirilmesi için Göğe yerine daha büyük gemilerin inşa edilmesi ve Osmanlı Donanması’nda Barka, Ağırbar, Kadırga ve Mavna gibi gemilerden başka Kalyon gemilerinin inşatına başlanması.
Kemal Reis ve Burak Reis’in güçlü donanmanın denizlerde kontrolünü sağlamak üzere görevlendirilmeleri.
II. Bayezid’in Preveze Sancak Beyi Mustafa Bey’e Venedik gemileri tarzında 40 kadar top mavnası inşası emri.
1490 Lehistan ile barış andlaşması.
1491 Osmanlı-Memlük barışı.
1492 Macaristan seferi.
Belgrad kuşatması.
Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında ilk siyasi münasebetlerin başlaması.
1494 Nakibüleşraflığın yeniden ve devamlı olarak teşkili.
Osmanlı Devleti’nin taksimi için Fransız-Alman projeleri.
1495 Macarlarla mütareke.
Cem Sultan’ın ölümü.
Şehzade Süleyman’ın Trabzon’da doğumu.
1497 İlk Rus elçisinin İstanbul’a gelişi.
İki komşu ülke arasında ilk ticari görüşmelerin başlaması.
1498 Lehistan seferleri.
1499 Venedik harbi.
İnebahtı’nın alınışı.
Preveze baskını.
Türklere karşı, Lehistan-Macaristan-Litvanya ittifakı.
Bir Rus elçisi ile Ticaret Heyeti’nin İstanbul’a gelişi.
1500 Modon, Navarin ve Koron’un alınışı.
1501 II. Bayezid’ın Preveze Sancağı Beyi Kemal Bey’e, Venedik gemileri tarzında 40 kadar top mavnası inşasını emretmesi.
Avrupa’da Türklere karşı ittifak kurulmaya başlanması.
Papalık-Venedik ve Macaristan ittifakı.
Fransızların Midilli Adası’nı kuşatması.
1502 Venedikle barış.
Venediklilerin İstanbul’da elçi bulundurmalarının yine 3 yılda bir devamına karar verilmesi.
1503 Türk-Macar barışı.
1505 Bayezid Külliyesi’nin açılışı.
1507 İran ile ilişkilerin bozulması, Şah İsmail Safavi’nin Anadolu’ya akınının başlaması.
1508 Şehzade Korkud’un Mısır’a ilticası.
1512 II. Bayezid’in vefatı.
Yavuz Sultan Selim’in tahta çıkışı.
Yavuz Sultan Selim Han
Babası: Sultan II. Bayezid
Annesi: Ayşe Hatun
Doğum Tarihi: 1470
Tahta Çıkışı: 25 Nisan 1512
Ölümü:21 Eylül 1520
Karakterinin sertliğinden dolayı “Yavuz“ ve şehzâdeliğinden beri “Selim Şah“ denen Sultân Selim, 7 Safer 918/Nisan 1512′de Osmanlı padişahı olmuş ve 8 sene, 9 ay bu tahtta oturduktan sonra 8 Şevval 926/ 21 Eylül 1520′de vefat etmiştir: Zulkadiroğlu Alâüddevle’nin kızı Ayşe Hâtun’un oğlu olan Yavuz, şehzâdeliğinden beri, istikbalinin parlak olduğunu gösteren bir hayat çizgisi takip etmişti.
Anadolu’nun Safevî devletinin işgâli tehlikesine karşı, babasının ihmali ve aynı zamanda dedesi olan Alâüddevle’nin aczi karşısında şahlanan ve o dönemde Trabzon Sancakbeyi olan Yavuz, Şia’ya karşı Anadolu’yu müdâfaa hareketine girişti. Gürcülerle yaptığı muhârebeler sonucunda halkın nazarında manevi destek kazanan Yavuz, merkezin ikazlarına rağmen Şî’a ile olan mücadelesine devam etti ve bu mevzuda ihmâlkâr davranan babası II. Bayezid’i tahttan indirerek yerine kendisi oturdu. Ancak mücâdele sona ermemişti. İran meselesini halletmek için Amasya Sancakbeyi ve ağabeyi Şehzâde Ahmed ile Manisa Sancakbeyi olan Şehzâde Korkut ile anlaşması icab ediyordu. Yavuz’a karşı Şah İsmail’den yardım isteyen ve kuvvetli bir ordu ile isyana kalkışan Şehzâde Ahmed, 1513′de Bursa Yenişehir’de maslub edildi ve bağy= devlete isyan suçunun had cezası olarak idam olundu. Bu hadiseden 38 gün önce de, önceleri Yavuz’la anlaştığı ve kendisine Teke=Antalya, Hamîd = Isparta ve Midilli sancakları verildiği halde sonradan isyân eden diğer ağabeyi Korkut da aynı âkıbete uğramıştı.
Mevcut manileri bertaraf eden Yavuz, ittihâd-ı İslâm’ın mühim mani’i olan Safevî Devleti’ni ve onun sinsî reisi Şah İsmail’i halletmek üzere maddî ve manevî hazırlıklara başladı. İbn-i Kemal gibi allâmelerden bu fitnenin def’i için fetvâ alan Yavuz, 920/1514′de Çaldıran zaferini kazandı ve şarkın kapılarını Osmanlı Devleti’ne açtı. Kemah, Bayburt, Erzincan ve Kiğı Osmanlı Devleti’ne 921/1515′de ilhâk edildi. Bunu, aynı yıl Çaldıran zaferinden dönerken üzerine gidilen Zulkadiroğullarının Osmanlı Devleti’ne ilhâkı ta’kip etti. Bütün bu gayretlere rağmen, doğu ve güneydoğu bölgeleri Şi’a tehlikesinden kurtulamamıştı. İşte bu işi, büyük âlim İdris-i Bitlisî ve Bıyıklı Mehmed Paşa üstlendi. Bunların samimi gayretleri sonucu, 1516 ve ta’kip eden yıllarda, başta 26 aşiret olmak üzere, mühim Kürt ve Türkmen beylikleri, istimâlet ile yani kendi arzu ve istekleri ile Osmanlı Devleti’ne iltihâk eylediler. Böylece Doğu Anadolu top yekûn Osmanlı Devleti’nin sınırları içinde kaldı.
Herhangi bir harb olmadan Doğu Anadolu’nun Osmanlı Devleti’ne iltihâkı ve Şah İsmail’in mağlûbiyeti Memlüklüleri ve Sultânları Kansu Gavri’yi rahatsız etmişti. Bu durumu hisseden ve Memlüklülere İslâm birliğini bozdurmak istemeyen Yavuz, Memlüklülerin üzerine yürüdü ve 922/1516 yılında Mercidabık’da Kansu Gavri karşısında büyük bir zafer kazandı. Bu zafer, Malatya, Divriği, Dârende, Besni, Gerger, Kâhta, Birecik ve Anteb’in de yeniden ve sağlam bir şekilde fethine yol açtı. Aynı yıl (922), Haleb ileri gelenleri, erkân-ı devleti ve ulemâsı ile Yavuz’a itaat ve teslimiyet mektubu gönderdiler. Böylece Haleb, Antakya, Hama ve Humus kaleleri de Osmanlı Devleti’ne ilhâk olundu ve eyâlet haline getirildikten sonra Haleb Beylerbeyliğine Karaca Ahmed Paşa getirildi. Daha sonra ise, Dâr-üs-Selâm Şam’a girildi ve birçok Arab Şeyhi kendi arzuları ile Osmanlı Devleti’ne iltihâk eyledi.
922/1516′da Kansu’nun yerine geçen Tomanbay’a bir nâme gönderen ve Mısır’a yürüyeceğini belirten Yavuz Sultân Selim, Safed, Nablus, Kudüs, Aclûn, Gazze ve kısaca Suriye ve Filistin’i de yol üzerinde feth eyledi. 923′de Kahire ve Mısır’ı, Ridâniye harbini zaferle kazanarak Osmanlı topraklarına ilhâk eden Yavuz, böylece şarkta tam bir ittihâd-ı İslâm kahramanı oldu. Böylece Anadolu, Karaman, Rûm ve Rumeli eyâletlerine ilâveten Osmanlı Devleti’ne Diyarbekir, Haleb, Mısır, Şam ve Zülkadriye Eyâletini de ilâve etmiş oldu.
Son Abbasî halifesi III. Mütevekkil Alellâh’dan Ayasofya’da yapılan bir dinî merâsimle halifelik ünvanını da kazanan Yavuz, Mekke Şerifi Ebul-Berekât’ın oğlu Şerif Ebu Nümey vâsıtasıyla Mekke’nin anahtarlarını kendisine göndermesiyle de hâdim’ül-Haremeyn vasfını elde etmişti. Doğuda ittihâd-ı İslâmı tahakkuk ettiren Sultân Selim, Batıdaki İslâm düşmanlarına da dersini vermek üzere 2 Şa’ban 926/1520′de sefere çıktı; ancak 8 Şevvâl 926′da yakalandığı bir hastalıkla manevi şehid oldu.
Netice olarak eyâlet sayısı dört olan Osmanlı Devleti’ni, 8 sene gibi kısa bir zamanda iki katına çıkardı. Son zamanlarına doğru te’sis edilen Cezâyir Eyâleti de hesâba katılırsa, Osmanlı Devleti’ne, bu dönemde beş eyâlet daha ilave edilmiş oldu. Safevilerden de Erbil, Kerkük ve Musul alınmış ve Bağdat Eyâleti’nin temelleri atılmıştır.
Merkez teşkilâtındaki en önemli değişiklik, Yavuz Sultân Selim’in Şarkî Anadolu ile Maraş, Malatya ve havalisini fethetmesi üzerine, 922/1516′da Arap ve Acem Kazaskerliği ünvanıyla Divan’a dâhil olmayan bir kazaskerliğin ihdâs edilip Diyarbakır’ın bu kazaskerliğe merkez olması ve bu hizmete de meşhur tarihçi İdris-i Bitlisî’nin getirilmesidir. Suriye ve Mısır da Osmanlı Devleti’ne tamamen ilhâk edilince, bu üçüncü kazasker de divan-ı hümâyûn hey’etine dâhil edilmiş ve bu hizmete Fenarî-zâde Mehmed Şah Efendi getirilmiştir. Daha sonra Pîrî Paşa zamanında bu makam kaldırılmış ve muâmelâtı Anadolu Kazaskerliği’ne devredilmiştir.
Yavuz dönemindeki devlet adamları arasında Sadrazam Koca Mustafa Paşa, Hersek-zâde Ahmed Paşa, Pîrî Mehmed Paşa ve nişancı Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi; ilim adamları arasında Şeyhülislâm Zenbilli Ali Efendi, Şeyhülislâm Kemal Paşa-zâde, Mü’eyyed-zâde Abdurrahman Efendi ve Kara Muhyiddin Efendi zikredilebilir.
ZEVCELERİ: 1- Ayşe Hâtûn; Mengli Giray I’in kızı ve Beyhan ile Şah Sultân’ın annesi. 2- Ayşe Hafsa Hâtun; Kanunî, Hatice, Fatma ve Hafsa Sultânların annesi.
ÇOCUKLARI: Kanunî Sultân Süleyman Hân, Şehzâde Orhan, Şehzâde Musa, Şehzâde Korkut, Gevher Hân, Hatice, Beyhan, Hafsa, Fatma ve Devlet-Şahî Sultân .
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
1512 II. Bayezid’in vefatı.
Yavuz Sultan Selim’in tahta çıkışı.
1513 Memluk Sultanı Kansûgavri’nin elçisinin Yavuz Sultan Selim’i ziyareti.
1514 Rus Çarı Vasili’nin elçisinin İstanbul’a gelmesi.
Yavuz Sultan Selim’in Edirne’den İstanbul’a hareket ederek İran seferine başlaması.
Sultan Selim tarafından Şah İsmail’e mektup gönderilmesi.
Tebriz’e yürüyen ordunun Çaldıran’da mevzilenmesi ve Çaldıran zaferi.
Şah İsmail’in barış istemesi.
Yavuz Sultan Selim’in bu teklifi reddetmesi.
Yavuz Sultan Selimin Amasya’ya gelmesi.
Yeniçerilerin isyanı.
Yavuz Sultan Selim’in Kemah’a hareketi. Kemah Kalesi’nin alınması.
Turnadağ Zaferi.
Yavuz Sultan Selmi’in İstanbul’a dönmesi.
Büyük İstanbul yangını.
Bedesten’den Gedikpaşa hamamına kadar olan binalar yanmıştır.
Haliç tersanesinin kurulması ve Deniz Kuvvetleri’nin hizmetine verilmesi.
1515 Kefe ve Azak’da Rus tüccarlarına serbest ticaret yapma müsaadesinin verilmesi.
Mardin ve çevresindeki Cizre, İmadiye, Rakka, Musul, Urfa ve Harran’ın Bıyıklı Mehmed Paşa tarafından zaptı.
1516 Osmanlı donanmasının Suriye sahillerine gönderilmesi.
Veziriazam Hersekzade Ahmed Paşa’nın azli, Hadım Sinan Paşa’nın tayini.
Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi için Üsküdar’dan hareketi.
24.08.1516 Mercidabık Zaferi. Halep’in alınması.
Ordunun Hama’ya girmesi ve Şam’ın alınması.
Yavuz Sultan Selim’in Haleb’e oradan da Şam’a geçişi.
15.12.1516 Yavuz Sultan Selim’in Şam’dan hareketi.
1517 Mısır kölemenlerinin yenilmesi.
22.01.1517 Ridaniye zaferi.
Kahire’nin işgali, Mısır Sultanı Kansugavri’nin itaatını bildirmesi.
15.02.1517 Yavuz Sultan Selim’in törenle Kahire’ye girmesi.
Hilafet meselesi.
Yavuz Sultan Selim’in Ravza Adası’nda dinlenirken suikast teşebbüsü.
Sultan Tamanbay’ın yakalanması ve idam ettirilmesi.
Mekke Şerifi’nin oğlunun İskenderiye’ye gelerek, babasının itaatını bildirmesi.
Veziriazam Yunus Paşa’nın ilk Mısır valisi olarak atanması.
Yavuz Sultan Selim’in dinlenmek için Şam’a gelişi ve ünlü mutasavvuf Muhiddin Arabi’nin türbesini yaptırması.
1518 Yavuz Sultan Selim’in Temmuz ayında İstanbul’a dönüşü.
Sultan Selim Camii’nin temelinin atılması.
1520 Yavuz Sultan Selim’in vefatı.
Kanunî Sultan Süleyman’ın tahta çıkışı.
Kanunî Sultân Süleyman Han
Babası: Yavuz Sultan Selim
Annesi: Hafsa (Hafize) Hatun
Doğum Tarihi: 1495
Tahta Çıkışı : 30 Eylül 1520
Ölümü: 6/7 Eylül 1566
Kanunî Sultân Süleyman devrine şarkıyâtçı Ortalon’un söylediği şu sözlerle başlamak istiyoruz: “Sultân Süleyman’ın eserleri bir sıraya konulsa, en alt katta muhârebeleri, onun üstünde bıraktığı âbideler ve en üstte ise, kurmuş olduğu ilmî ve hukukî müesseseler gelir”.
Yukarıda zikredilen özelliğinden dolayı Osmanlı tarihinde Kanunî; sadece Osmanlı Padişahlarının değil, dünyada görülen hükümdârların en muhteşemlerinden biri olması haysiyetiyle Batı âleminde Le Manifigue (Muhteşem) ve Grand (Büyük); şâirlik mahlası olarak Muhibbî; 13 tane büyük gazâya fiilen iştirâk etmiş olması hasebiyle Gâzî ve diğer Osmanlı Padişahlarına dendiği gibi bazan da Süleyman Şah denen Kânunî Sultân Süleyman, bir rivâyete göre, 900/1494 yılında Hafsa Sultân’dan Trabzon’da dünyaya gelmiştir. 926/1520 yılında ve 26 yaşında Osmanlı tahtına geçen Kanunî, 974/1566 tarihine kadar yani 46 sene Padişahlık yapmıştır.
Kanuni Sultân Süleyman, evvela başına gâile çıkarmak isteyen, babası zamanında Şam Beylerbeyisi olan ve iktidâr değişikliğinden istifâde ederek Melik Eşref ünvânıyla hükümdârlığını ilan eden Canberdi Gazâli’yi 1521’de idam ettirdi. Bu gâileyi bertaraf eden Kanunî, daha sonra meşhur seferlerinden 1. Sefer-i Hümâyûn’unu Belgrâd üzerine yaptı. 1. Macar seferi veya Engürüs seferi de denen bu sefer neticesinde, sırasıyla Böğürdelen (Şabaç), Zemun ve Salankamin kaleleri fethedilmiş ve nihâyet daha sonraları Dâr’ül-Cihâd adını alan Belgrâd, 927/1521’de feth olunmuştur. Bu arada Yemen’de fitnelere yol açan İskender adlı şahıs, kendi adamları tarafından öldürülerek, 927/1521 tarihinden itibaren bu beldelerde de Osmanlı Sultânı adına hutbe okunmaya başlanmıştır.
2. Sefer-i hümâyûnunu asırlarca haçlı ordularına karakolluk yapan Rodos ve adalar üzerine düzenlemiş ve 929/1522 yılının sonlarına doğru Bodrum, Tahtalı ve Aydos kaleleriyle birlikte İstanköy, Sömbeki ve Rodos adaları Osmanlı ülkesine katılmıştır. Hıristiyanlığın İslâm âlemine karşı bir kalesi sayılan Rodos’un zabtı, Avrupa’da büyük bir hayret ve teessür uyandırmıştır. Osmanlı orduları adaları fetihle meşgul iken Anadolu’da problemler çıkaran ve Yavuz tarafından Zülkadriye Eyâleti beylerbeyliğine getirilen Şehsuvaroğlu Ali Bey fitnesi de, Ferhad Paşa kumandasında gönderilen ordu ile 929/1522’de bertaraf olunmuştur. Bu arada Mısır’da çıkan cüz’î isyanlar da aynı yıl bastırılmış; vefat eden Hayır Bey’in yerine evvela Mustafa Paşa ve sonra da ikinci vezir Ahmed Paşa getirilmiş ve memlekette huzur ve âsâyiş sağlanmıştır. 930/1523 yılında Şah İsmail’in Sultânı tebrik için elçi gönderdiğini ve aynı yıl kendisinin vefatı üzerine oğlu Tahmasb’ın yerine şah olduğunu da kaydetmek isteriz.
3. Sefer-i hümâyûn, 2. Engürüs (Macaristan) veya Mohaç seferi olarak da bilinir. Belgrat’ın alınmasından sonra Müslüman Türk akınlarına ma’rûz kalan Macaristan, Hırvatistan, Transilvanya ve Dalmaçya, bu seferle önemli ölçüde Osmanlı topraklarına katılmıştır. 932/1526 tarihinde Tuna nehri üzerinde bulunan Petro Varadin (Petervardin) kalesini fetheden Osmanlı orduları, daha sonra da sırasıyla Sirem muhitindeki kaleleri, İyluk ve beraberindeki on küsur kaleyi ve nihayet Drava nehri kenarındaki Ösek (Eszek) kalesini zaptetmişlerdir. Kazanılan Mohaç zaferinden sonra, 932/1526 yılının Eylül’ünde Macaristan’ın başşehri olan Budin fethedilmiş ve bunu Segedin, Budin’in tam karşısında yer alan Peşte ve benzeri çevre şehirlerin fetihleri takip eylemiştir. İstanbul’a Macaristan fâtihi ünvanıyla dönen Kanuni, bu seferiyle Orta Avrupa’da dengeyi değiştirmiş ve artık Osmanlı Devleti’nin sınırları Avusturya ve Çekoslovakya’ya dayanmıştır.
Ferdinand’ın tekrar Almanlardan destek alarak Budin’e yürümesi üzerine, 4. Sefer-i Hümâyûn’unu da Macaristan’a düzenleyen Kanuni, 936/1529 tarihinde Budin’i yeniden Osmanlı hâkimiyetine aldı ve yol üzerindeki Estergon’u ele geçirdikten sonra Ferdinand’ın gizlendiği Viyana’ya doğru yürüdü. Netice alınamayan I. Viyana Muhâsarası, Alman ve Macarları tekrar ümitlendirdi.
5. Sefer-i hümâyûnunu yeniden ümitlenen Alman Şarlken ve Macar Ferdinand üzerine yapmayı planlayan Kanunî, 938/1532 tarihinde başladığı bu seferinde, evvela Siklos (Şikloş), Kanije ve nihâyet Viyana yolunu Osmanlı ordularına açan Güns kaleleri başta olmak üzere on beşten fazla kaleyi fethetmeyi başarmıştır. Meydandan kaçan Şarlken ve kardeşi Ferdinand’a ağır nâmeler gönderen Kanunî, Budin’i geri aldığı gibi, Papoçe, Şopron, eski başkentlerden Gradcaş, Pojega, Zacisne, Nemçe ve Podgrad kalelerini aldıktan sonra, 939/1532 senesi Kasımında Almanlarla sulh yaparak İstanbul’a dönmüştür.
6. Sefer-i hümâyûn, Irakeyn seferi veya İran seferi diye de meşhurdur. Şarlken’den sonra Kanunî’nin ikinci büyük rakibi olan Şah Tahmasb, Bitlis hâkimini kendisine tâbi olması için zorluyor ve Osmanlı Devleti’nin başına doğuda gâileler açıyordu. Osmanlı Devleti’ni Olama Hân ve Safevi devletini ise, Bitlis Hâkimi Şeref Hân tutuyordu. 940/1533 yılında sefer, Vezir-i A‘zam İbrahim Paşa komutasında başladı ve yol esnasında Adilcevaz, Erciş, Van ve Ahlat alındıktan sonra 941/1534 yılında Tebriz’e girildi. Daha sonra aynı yılın Eylül’ünde Padişah da sefere katıldı ve Karahan Derbendi geçildikten sonra Hemedan ve Kasr-ı Şirin yoluyla Bağdat’a ulaşıldı. 941/1534 Aralık ayında Bağdad direnmeden teslim oldu. Kerkük ve Hille gibi Irak beldeleri Osmanlı ülkesine katıldığı gibi, Güney Irak, Kuveyt, Lahsâ, Katîf, Necd, Katar ve Bahreyn bölgeleri de Osmanlı Devleti’ne itâat edince bütün bunlar, Basra Eyâleti adı altında Osmanlı’ya bağlandı (24.7.1538). Bu arada Barbaros Hayreddin Paşa, aynı yıl Tunus’u fethederek Osmanlı Devleti’ne bağlamıştı.
7. Sefer-i hümâyûnda Venediklilerin üzerine gidilmiş, Korfu ve Otranto hücuma ma’rûz kalmışsa da, Venediklilerin sulh talebi ve Fransa Kralının da arzusu üzerine 1537 yılında İstanbul’a dönüldü. Bu arada Doğu Hırvatistan’da Osiyek yakınlarındaki Vertizo’ya sokulan düşman askerleri yok edildi.
8. Sefer-i hümâyûn Kara Boğdan yani Moldavya üzerine yapıldı. 1538 yılında Kanuni Moldavya üzerine yürürken, denizlerde Hadım Süleyman Paşa, Süveyş’ten hareket ederek Yemen ve Aden’i almış ve Hindistan’daki Diu Kalesini kuşatmıştı. Yine aynı yıl, Osmanlı Devleti’ne Batı Cezayir’i kazandıran Barbaros Hayreddin Paşa, Batılı donanmalara karşı kazandığı Preveze deniz zaferi ile Akdeniz’i bir Osmanlı Gölü haline getirmişti. Kara Boğdan seferi de, her ne kadar sulh ile neticelendi ise de, hem Moldavya bölgesinde ve hem Tuna boyunda Osmanlı sınırları durmadan genişliyordu.
9. Sefer-i hümâyûn, 1541’de yapılan Budin Seferi’dir. Macaristan’da Osmanlıların himâyesindeki Kral Yanoş Zapolya’nın ölümüyle (1540), Avusturyalı Ferdinand’ın buraları işgal etmek istemesi ve hatta Budin ve Peşte’yi kuşatması, Kanunî’yi tekrar bu bölgelere getirdi. 1541 tarihli bu seferle artık Macaristan’ı Budin Eyâleti’nin bir parçası haline getirdi.
Kısa bir süre sonra Ferdinand, Almanların desteği ile yine Budin ve Peşte’yi kuşattıysa da, Kanunî Sultân Süleyman 10. sefer-i hümâyûnu ile hem Ferdinand’ı ve hem de kendisini destekleyen Almanları, 1543 tarihinde geri çekilmeye ve Osmanlı Devleti’nden sulh andlaşması istemeye mecbur etti. Bu sefer neticesinde Macaristan’ın dinî merkezi olan Estergon, İstolni-Belgrad ile beraber iki mühim sancak merkezi olarak Budin’e bağlandı. Peç ve Şikloş, geri alındı. Yapılan andlaşmayı bütün Avrupa devletleri kabul etmek durumunda kalırken, Kanunî, tartışmasız “Cihân Padişahı“ ünvanını bu gazâ ile kazandı. İmparator sıfatı, sadece Muhteşem Süleyman için kullanılabilecekti.
Muhteşem Süleyman, 11. sefer-i hümâyûnunu, Osmanlı Devleti’ni arkadan vurmayı âdet haline getiren İran’a yaptı. Buna 2. İran Seferi de denir. 1548-1549 yıllarında gerçekleştirilen bu sefer ile, Tebriz geri alındı. 1553-1555 yılları arasında da 3. İran seferini ve genelde ise, 12. Sefer-i hümâyûnunu yaptı. Buna Nahcivan Seferi de denmektedir. 1554 Temmuz’unda Revan’a gelen Padişah, oradan Nahcivan’a giderek burayı feth eyledi. Kuzey Azerbaycan üzerinden Güney Azerbaycan’a geçince, Şah sulh istedi ve ortalarda görünmeyince de Amasya’ya çekildi. 1555 yılında Amasya’da imzalanan andlaşma ile Gürcistan paylaşıldı ve Irak’da eski sınırlar muhâfaza edildi.
Şehzâde Mustafa ve Şehzâde Bâyezid meseleleriyle yıpranan haşmetli Padişah, son büyük seferini, 1566 yılında Zigetvar’a düzenledi ve burada kuşatma sırasında 72 yaşında iken çadırında vefât etti.
Yavuz döneminde 6.5 milyon km2 olan Osmanlı Devleti’nin toprakları, Kanunî devrinin sonunda en yüksek seviyesine olmasa da, 15 milyon km2ye yükseldi. Osmanlı Devleti’nin sınırları içine, Avrupa’da -bugünkü siyasi sınırlarla- Eszak hariç Macaristan, Erdel (Romanya’da), Banat (Romanya ve Yugoslavya’da), Belgrad ve Voyvodana, Hırvatistan ve Slovenya ve daha nice yerler; Asya’da Rodos ve on iki ada, Arabistan, Batı Gürcistan, Doğu Anadolu’nun geriye kalan kısmı, himâye bölgeleri olarak, Yemen, Kuveyt, Bahreyn, Hadramut, Katar ve daha nice yerler; Afrika’dan Eritre, Cibuti, Somali, Habeşistan’ın önemli bölgeleri, Libya, Tunus, Çad ve Büyük Sahra’nın bazı kısımları dâhil olmuştu. Kısaca “Bir sultân-ı azîm’üş-şan idi ki, her hıttada hutbesi yürür ve bin bir kal’ada nevbeti vurulurdu.”.
Netice olarak Kanunî Sultân Süleyman devri, hem devletin sınırlarının genişlemesi yani siyâsi ve coğrafi açıdan ve hem de ilim, kültür, hukuk ve maliye gibi konular açısından, Osmanlı Devleti’nin zirvelere yükseldiği bir dönemin kısa adıdır.
Kanunî Sultân Süleyman, hem büyük bir asker, hem kudretli bir idareci ve hem de eşine ender rastlanır bir devlet teşkilâtçısı idi. Bu dehâsını, Fâtih zamanında hazırlanan teşkilât kanunlarını geliştirerek ve kısmen de değiştirerek gösterdi. Denilebilir ki, Osmanlı Devleti’nin siyâsî, kültürel, sosyal, iktisâdî, adlî ve kısaca her çeşit yapılanması, Kanunî devrinde zirvesine yükseldiği gibi, devletin merkezî ve taşra teşkilâtı da bu dönemde zirveye yükselmiştir. Bunu, hazırlattığı kanunnâmelerde görmek mümkündür.
Kanuni devrinin zirveye yükselmesinde katkısı bulunan Sadrazamlar arasında Pîrî Mehmed Paşa, Lütfi Paşa ve Sokullu Mehmed Paşa’yı; Şeyhülislâmlar arasında Zenbilli Ali Efendi, Kemal Paşa-zâde, Çivi-zâde ve özellikle de Ebüssuud Efendi’yi; diğer devlet adamları arasında Barbaros Hayreddin Paşa, Koca Nişancı Celâl-zâde Mustafa, Seydi Bey ve Ca’fer Ağa’yı; ilim ve maneviyât erbâbı arasında ise, Nakşibendi Tarikatının reislerinden Hâce Mahmûd Bedahşî, Şeyh Bâli Efendi, Hâce Derviş Mehmed Efendi, Molla Abdüllatif Efendi ve Kadi-zâde Acem Efendi’yi zikredebiliriz. Ancak büyük zatlar bunlardan ibaret değildir.
ZEVCELERİ: 1- Hürrem Haseki Sultân; Kanunî’nin nikâhına aldığı ve aslen Ukran bir Ortodoks râhibin kızı yahut Fransız veya İtalyan olduğu hususunda iddialar bulunan câriyedir. Şehzâde Mehmed ve Selim II’nin annesi. 2- Mahidevran Kadın; Abdullah kızı ve Şehzâde Mustafa’nın annesi. 3- Gülfem Hâtun; Câriyelerden ve Şehzâde Murad’ın annesi. 4- Abdullah kızı ve Şehzâde Mahmûd’un annesi.
ÇOCUKLARI: 1-Şehzâde Sultân Mahmûd Hân. 2-Şehzâde Sultân Mustafa Hân. 3-Şehzâde Murad. 4-Şehzâde Sultân Mehmed Hân. 5-Şehzâde Abdullah. 6- Mihrimah Sultân. 7-Şehzâde Sultân Selim Hân II. 8-Şehzâde Sultân Bâyezid Hân. 9- Fatma Sultân. 10- Râziye Sultân. 11-Şehzâde Sultân Cihangir. 12-Şehzâde Orhan .
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
1520 Yavuz Sultan Selim’in vefatı.
Kanunî Sultan Süleyman’ın tahta çıkışı.
1521 Sultan Selim Camii’nin temelinin atılması.
Kanuni’nin Belgrad seferine başlaması.
27.05.1521 Kanunî’nin İstanbul’dan Edirne’ye gelişi.
07.07.1521 Böğürdelen Kalesi’nin fethi.
29.08.1521 Belgrad Kalesi’nin fethi.
18.09.1521 Kanunî’nin İstanbul’a hareketi.
19.10.1521 Kanunî’nin İstanbul’a gelişi.
1522 Venedik Cumhuriyeti ile yeni bir barış andlaşması imzalanması.
Osmanlı Donanması’nın Rodos seferine başlaması.
16.06.1522 Kanunî’nin Rodos seferi için İstanbul’dan ordusu ile hareketi.
24.06.1522 Donanmanın Marmaris’ten Rodos’a gitmek üzere hareketi.
01.07.1522 Kanunî’nin Kütahya’ya gelişi.
04.07.1522 Kanunî’nin Sandıklı Ovası’na gelişi.
15.07.1522 “Kharki-Herke“ Adası’nın fethi.
28.07.1522 Kanunî’nin Marmaris’ten Rodos’a geçişi ve savaşın başlaması.
20.12.1522 Rodos Kalesi’nin teslim olması.
29.12.1522 Kanunî’nin Rodos’a girmesi.
02.01.1523 Rodos Şövalyeleri’nin Türk Ordusu’na teslim ettikleri bayraklarından sonra adadan ayrılmaları.
Kanunî’nin İstanbul’a hareketi.
29.01.1523 Kanunî’nin İstanbul’a gelişi.
1524 Kanunî’nin oğlu şehzade Selim’in doğumu. Mısır Valisi hain Ahmed’in hutbe okutarak isyanı.
Mısır ıslahatı için Vezir İbrahim Paşa’nın İstanbul’dan hareket etmesi.
25.03.1525 İstanbul’da Yeniçerilerin isyanı.
İstanbul’a gelen ilk Fransız elçisinin Kanuni tarafından kabulü ve Türk fetihleri karşısında Avrupalıların olayı değerlendirmelerinin görüşülmesi.
Şeyhülislam Zembilli Ali Efendi’nin vefatı.
23.04.1526 Kanunî’nin Mohaç seferi için İstanbul’dan hareketi.
09.07.1526 Kanunî’nin Sultan Süleyman’ın Belgrad’a gelişleri.
Petervaradin şehir ve Kalesi’nin kuşatılması ve alınması.
29.08.1526 Mohaç Zaferi.
03.09.1526 Türk ordusunun Budin’e hareketi.
11.09.1526 Kanunî’nin Budin şehrine girişi.
21.09.1526 Kanunî’nin Peşte’ye geçişi.
Segedin ve Baç Kalesi’nin alınışı.
Beçne Zaferi.
16.10.1526 Erdel Voyvodası, Jan Şapolya’nın Macar Krallığına getirilmesi.
13.01.1527 Macaristan fatihi Kanunî’nin İstanbul’a dönüşü.
30.04.1527 Vezir İbrahim Paşa’nın Anadolu isyanlarını bastırmak için İstanbul’dan hareketi.
Sivas yakınında Kalender Karaçayır’ın isyanı ve İbrahim Paşa tarafından isyanın bastırılması.
Bosna, Hırvatistan, Esklavonya ve Dalmaçya’nın fethi.
28.02.1528 Osmanlı himayesine giren Macar kralı Jan Şapolya ile anlaşma imzalanması.
10.05.1529 Kanunî’nin Viyana seferi için İstanbul’dan hareketi.
20.05.1529 Kanunî’nin Edirne’ye gelişi.
30.05.1529 Kanunî’nin Ordu ile hareketi.
17.07.1529 Ordu’nun Belgrad’a gelişi.
15.08.1529 Macar asilzadelerinin ordugâha gelerek iltihak etmeleri.
18.08.1529 Macar Kralı Jan Şapolyo’nun huzura kabulü.
03.09.1529 Budin şehrinin Osmanlı ordusu tarafından kuşatılması.
07.09.1529 Budin Kalesi’nin Türk ordusuna teslimi.
10.09.1529 Boğdan Prensliği’nin tabiyet andlaşması imzalanması.
12.09.1529 Ordu karargâhının Budin’den Eski Budin’e nakledilmesi.
22.09.1529 Türk Ordusu’nun Avusturya topraklarına girişi.
24.09.1529 Kanunî’nin Viyana’yı savunanlara teslim ol teklifi.
27.09.1529 Kanunî’nin Viyana’ya gelişi ve şehri kuşatması.
14.10.1529 Birinci Viyana kuşatmasının sona ermesi.
Büyük topların Tuna Donanması ile nehir yoluyla nakli.
16.10.1529 Türk Ordusu’nun Viyana’dan Budapeşte’ye hareketi.
27.10.1529 Kanunî’nin Budin’den Peşte’ye gelişi.
29.10.1529 Kanunî Sultan Süleyman’ın 5 gün Budin’de kaldıktan sonra İstanbul’a gitmek üzere ordusu ile hareketi.
17.10.1530 Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında bir antlaşma imzalanmak amacıyla Avusturya’dan İstanbul’a elçiler gelmesi.
Budin’in Alman kuşatmasından kurtarılması.
25.04.1532 Kanuni Sultan Süleyman’ın 5. Seferi.
Alman seferine hareketi.
03.05.1532 Kanuni’nin Edirne’ye gelişi.
12.06.1532 Kanuni Sultan Süleyman’ın Niş’e gelişi.
Avusturya Elçilerinin mütareke isteklerinin reddedilmesi.
08.07.1532 Ordu’nun Belgrad önlerinden ileri hareketi.
20.07.1532 Şıkloş ve arka arkaya 7 Kale ve Kanije Kalesi’nin fethedilmesi.
07.08.1532 Raab Suyu kenarında bulunan karşılıklı 4 kalenin alınması.
30.08.1532 Kanuni Sultan Süleyman’ın Kral Ferdinand’ı meydan muharebesine davet eden bir resmi yazı gönderilmesi.
21.09.1532 Cenevizli kaptan “Andrea Doria”nın Osmanlı sahillerine ilk tecavüzü Koron Kalesi’ne gelmesi.
12.11.1532 Kanuni Sultan Süleyman’ın Belgrad’a ulaşması.
18.11.1532 Kanuni Sultan Süleyman’ın Edirne’ye varması.
22.11.1532 Kanuni Sultan Süleyman’ın İstanbul’a gelmesi.
10.01.1533 Barış Andlaşması’nı imzalamak üzere Avusturya’dan İstanbul’a bir elçi gelmesi.
22.06.1533 Türk hakimiyetini kabul eden Avusturyalı’lar ile barış andlaşmasının imzalanması.
27.11.1533 Barbaros Hayreddin Paşa’nın İstanbul’a gelişi ve Kanuni Sultan Süleyman tarafından kabul edilişi.
02.04.1534 Mora sahilindeki Koron Kalesi’nin alınması.
06.04.1534 Barbaros Hayreddin (Cezayir Beylerbeyi) Paşa’nın Kaptan-ı Derya tayin edilmesi.
11.06.1534 Kanuni Sultan Süleyman’ın 6. Seferi.
Irakeyn seferi.
Kanunî’nin Irakeyn seferine başlamak üzere Üsküdar’a geçişi.
23.06.1534 Van ve çevresindeki kalelerin fethedilmesi.
Doğu Anadolu’da çeşitli kalelerin alınması.
20.07.1534 Kanuni Sultan Süleyman’ın Konya’ya gelişi.
31.07.1534 Kanuni Sultan Süleyman’ın Kayseri’ye gelişi.
01.08.1534 Barbaros Hayreddin Paşa’nın Tunus seferine hareketi.
08.08.1534 Kanuni Sultan Süleyman’ın Sivas’a gitmesi.
20.08.1534 Kanuni Sultan Süleyman’ın Erzincan’a ulaşması.
22.08.1534 Barbaros Hayreddin Paşa’nın Tunus’u alması.
05.09.1534 Kanuni Sultan Süleyman’ın Erzurum’a gelişi.
28.09.1534 Kanuni Sultan Süleyman’ın Tebriz’e hareket etmesi.
05.10.1534 Kanuni Sultan Süleyman’ın Ucan Yaylası’ndan, Sultaniye’ye ve Bağdad’a hareketi.
14.10.1534 Erzurum ve Kars’daki Türkmen Beylikleri’ne son verilmesi.
Erzurum Eyaleti Beyliği’ne Dulgadır Oğulları’ndan Mehmed Harun’un, Çemişkezek Sancak Beyliği’ne de kardeşi Ali Bey’in tayini.
20.10.1534 Hemedan önlerinde Ordu’nun kamp kurması.
15.11.1534 Ordu’nun Kasrı Şirin’de konaklaması.
Bağdat valisinden temsilciler gelerek itaat arzetmeleri.
23.11.1534 Veziriazam İbrahim Paşa’nın Bağdad’ı işgal için ileri hareketi.
28.11.1534 Bağdat’ın Türk kuvvetleri tarafından ilk fethi.
29.11.1534 Bağdat’ın anahtarının Kanuni Sultan Süleyman’a teslimi.
30.11.1534 Kanuni Sultan Süleyman’ın Bağdat’a girişi.
07.12.1534 Kanuni Sultan Süleyman’ın kış mevsimini geçirmek için ordugâhtan şehre taşınması.
09.12.1534 Tebriz’in sukutu.
Van Kalesi’nin Safaviler tarafından kuşatılması.
01.04.1535 Kışı Bağdat’ta geçiren Kanuni’nin, İkinci Azerbaycan seferi için ayrılması.
29.05.1535 Barbaros Hayreddin Paşa’nın Akdeniz’i bir Türk gölü yapmak için donanma ile hareketleri.
Alman İmparatoru ve İspanya Kralı Charles Quint’in, Barbaros Hayreddin Paşa ile mücadele etmek için Barselona’dan Tunus’a hareketi.
21.06.1535 Şah Tahmasb’ın barış istemek üzere elçi göndermesi.
30.06.1535 Tebriz’in üçüncü defa işgal edilmesi.
03.07.1535 Kanuni Sultan Süleyman’ın ikinci defa Tebriz’e girişi.
15.07.1535 Charles Quint ordusuna bir ay dayanan Halk-ul-Vad Kalesi’nin düşmesi.
20.07.1535 Kanuni’nin Tebriz’den İran ordusu üzerine hareket etmesi.
03.08.1535 İran Şahından barış andlaşması imzalamak için elçiler gelmesi.
07.08.1535 Ordu’nun Tebriz’e doğru geri hareketi.
20.08.1535 Kanuni Sultan Süleyman’ın Tebriz’e gelişi.
27.08.1535 Kanuni’nin Tebriz’den İstanbul’a gitmek üzere hareket etmesi.
20.10.1535 Kanuni Sultan Süleyman’ın Diyarbakır’a gelişi.
16.11.1535 Kanuni Sultan Süleyman’ın Urfa’ya gelişi.
24.11.1535 Kanuni Sultan Süleyman’ın Haleb’ e gelişi.
05.12.1535 Kanuni Sultan Süleyman’ın Antakya’ya gelişi.
07.12.1535 Kanuni Sultan Süleyman’ın İskenderun’a gelişi.
14.12.1535 Kanuni Sultan Süleyman’ın Adana’ya gelişi.
29.12.1535 Kanuni Sultan Süleyman’ın Eskişehir’e gelmesi.
04.01.1536 Kanuni Sultan Süleyman’ın İzmit’e gelmesi.
08.01.1536 Kanuni Sultan Süleyman’ın İstanbul’a gelmesi.
18.02.1536 Osmanlı Devleti ile Fransa arasında Kapitülasyon meselesi ve Fransa’ya ilk kapitülasyonun verilmesi.
14.03.1536 Veziriazam İbrahim Paşa’nın idamı, İkinci Vezir Ayas Mehmed Paşa’nın tayini.
04.07.1536 Erzurum valisinin Gürcistan savaşı.
18.11.1536 Barbaros Hayreddin Paşa’nın İtalya seferi.
12.03.1537 Bosna Beyi Hüsrev Bey’in tazyiki ile Kilis Kalesi’nin alınışı.
11.05.1537 Osmanlı Donanması’nın İtalya seferi için hareketi.
17.05.1537 Kanuni Sultan Süleyman’ın 7. seferi.
“Sefer-i Pulya” ve “Gazay-ı Korfos” adı verilen İtalya ve Adriyatik seferi için Kanuni’nin İstanbul’dan sefere başlamak üzere hareket etmesi.
13.07.1537 Kanuni Sultan Süleyman’ın Avlonya’ya gelişi.
22.07.1537 Andreo Doria komutasındaki imparatorluk donanmasının küçük bir Türk filosunu yenmesi.
23.07.1537 İtalya’ya asker geçirilmesi.
13.08.1537 Ordu’nun İtalya’dan Avlonya’ya nakledilmesi.
22.08.1537 Barbaros Hayreddin Paşa’nın Avlonya’ya gelmesi.
25.08.1537 Donanmanın Avlonya’dan Korfu Adası’na hareket etmesi.
26.08.1537 Kanuni Sultan Süleyman’ın Korfu Adası karşısındaki sahilde mevzi almak üzere Avlonya’dan hareketi.
29.08.1537 Korfu Adası’na ikinci çıkarma harekâtı.
06.09.1537 Korfu kuşatmasının kaldırılması.
15.09.1537 Kanuni Sultan Süleyman’ın İstanbul’a hareketi.
Barbaros Hayreddin Paşa’nın Kiklad ve Sporad denilen Adalar Grubunu fethetmesi.
22.10.1537 Kanuni’nin Pulya seferinden İstanbul’a dönüşü.
02.12.1537 Kral Ferdinand komutasındaki Avusturya ordusuna karşı kazanılan Vertizo zaferi.
07.06.1538 Barbaros Hayreddin Paşa’nın ikinci adalar seferine başlaması.
08.07.1538 Kanuni Sultan Süleyman’ın 8. Seferi.
Kanuni’nin “Gazay-ı Kara Boğdan” denilen Boğdan seferine hareketi.
13.07.1538 Barbaros Hayreddin Paşa’nın Girid’e yaptığı akın.
Kerpere Kaşot Adaları’nın alınması.
22.07.1538 Basra’nın Osmanlı İmparatorluğu’na bağlandığını arzetmek üzere Emir Mani’nin Edirne’ye gelmesi.
24.07.1538 Basra’nın anahtarının Kanuni’ye taktim edilmesi.
Kanuni’nin Tuna üzerinde Isakçı konağına geçmesi ve köprü kurulması.
27.07.1538 Hindistan seferine çıkan Hadım Süleyman Paşa’nın Aden’e gitmesi ve Aden Emirliği’ni zaptı.
16.08.1538 Kanuni’nin Boğdan seferinden Babadağ’a gelmesi.
27.08.1538 Hadım Süleyman Paşa kumandasındaki Osmanlı Donanması’nın Hindistan’da Gucerat sahillerine gelişi.
31.08.1538 Kanuni Sultan Süleyman’ın, Mimar Sinan’ın Prut Nehri üzerine kurduğu köprüden orduyu geçirmesi.
09.09.1538 Kırım Hanı Sahip Giray’ın orduya katılması.
15.09.1538 Boğdan başkentinin işgal edilmesi.
21.09.1538 Bucak Sancağı’nın ilhakı ve Boğdan Beyliği’nin yeni durumu.
Kanuni Sultan Süleyman’ın Boğdan meselesini hallederek İstanbul’a dönüşü.
25.09.1538 Barbaros Hayreddin Paşa ile Kaptan Andrea Doria’ın Preveze önlerinde karşılaşmaları.
27.09.1538 Preveze önlerinde Barbaros Hayreddin Paşa’nın ilk taaruzu ve düşman donanmasının geri çekilmesi.
28.09.1538 Barbaros Hayreddin Paşa’nın Preveze zaferi.
15.10.1538 Preveze deniz zaferinin Yanbolu Konağı’nda bulunan Kanuni Sultan Süleyman’a iletilmesi.
27.10.1538 Boğdan seferinden, Kanuni’nin İstanbul’a dönüşü.
Dalmaçya’nın güneyinde “Castelnuovo” Kalesi’nin düşmesi.
13.03.1539 Hindistan seferinden dönen Süleyman Paşa’nın Yemen’de bir Türk vilayeti kurduktan sonra Cidde Limanı’na gitmesi.
13.07.1540 Ayas Paşa’nın vefatı, ikinci vezir Lütfi Paşa’nın göreve tayini.
10.08.1540 Dalmaçya’nın güneyinde “Castelnuovo” Kalesi’nin alınması.
20.10.1540 Osmanlı-Venedik barış antlaşmasının imzalanması.
22.04.1541 Veziriazam Lütfi Paşa’nın sadaretten azli.
Hadım Süleyman Paşa’nın tayini.
20.06.1541 Kanuni Sultan Süleyman’ın 9. seferi.
Kanuni’nin Budin Seferi için İstanbul’dan hareketi.
21.08.1541 Osmanlı ordusunun dört cepheden kuşatarak gerçekleştirdiği Budin zaferi.
26.08.1541 Kanuni Sultan Süleyman’ın Budin’e gelmesi.
29.08.1541 Bir yaşındaki küçük Macar Kralı II. Yanoş’un Türk ordugâhına getirilmesi.
Budin’in işgali ve Macaristan’ın Osmanlı ülkesine katılması.
30.08.1541 Orta Macaristan’da ilk idarenin kurulması.
02.09.1541 Kanunî’nin Budin’e girişi ve ilk Cuma namazını kılması.
04.09.1541 Küçük “Zigmond-Janos”a verilen Transilvanya-Erdel Beyliği fermanının kraliçe Isabelle’e gönderilmesi.
05.09.1541 Kraliçe Isabelle’nin krallık sarayını tahliyesi.
07.09.1541 Kral Ferdinand’ın elçiler göndererek Osmanlı hakimiyeti altında Macar Krallığına talip olması ve bu isteğin reddedilmesi.
20.10.1541 Barbaros Hayreddin Paşa’ya karşı ikinci Afrika seferine çıkan Almanya İmparatoru ve İspanya Kralı Charles Quint’in Cezayir sahillerine çıkarma hareketi.
23.10.1541 Cezayir’i savunan Hasan Ağa’nın Charles Quint’in ordusuna karşı zafer kazanması.
31.10.1541 Charles Quint’in Afrika sahilindeki ordu döküntüsünü donanmasına yükleyerek gitmesi.
09.10.1542 Kral Ferdinand adına haraç mukabilinde Macar tacını istemeye gelen Avusturya elçisinin reddedilmesi.
17.10.1542 Kanuni’nin Macaristan üzerine yürüyen müttefik Avrupa ordularına karşı İstanbul’dan Edirne’ye hareketi.
24.10.1542 Peşte’yi kuşatan müttefik Avrupa ordularının, oniki de bir oranındaki Türk koruyucularına mağlup olduktan sonra perişan kaçarken imha edilmesi.
23.04.1543 Kanuni Sultan Süleyman’ın 10. seferi.
Kanuni’nin “Usturgon” Estergon (Avusturya) seferi için Edirne’den hareketi.
28.05.1543 Barbaros Hayrettin Paşa’nın, Fransa’nın Almanya ile olan anlaşmazlığı sebebiyle Fransız Donanması’na destek olmak amacıyla, İstanbul’dan Nice hareketi.
04.06.1543 Edirne’den, Avusturya seferi için yola çıkan Kanuni Sultan Süleyman’ın Belgrad’a gelmesi.
20.06.1543 Barbaros Hayreddin Paşa’nın Mesina ve Reggio Kaleleri’ni teslim aldıktan sonra İtalya sahillerindeki faaliyetleri.
22.06.1543 Avusturya ile savaşda Türk ordusunun Valpo Kalesi’ni alması.
04.07.1543 Budin’in güneyinde bulunan Pees Kalesi’nin alınışı.
05.07.1543 Şikloş Kalesi’nin Türklere teslim oluşu.
20.07.1543 Barbaros Hayreddin Paşa kumandasındaki Fransa’ya giden donanmanın Marsilya’ya varması ve Kaptan Paşa’nın Marsilya’da karaya çıkması.
29.07.1543 Estergon Kalesi’nin kuşatılması.
05.08.1543 Barbaros Hayreddin Paşa kumandasındaki Türk donanmasının Marsilya’dan Toulon’a hareketi.
10.08.1543 Estergon Kalesi’nin Türk ordusu tarafından alınması.
20.08.1543 Türk donanmasının Nice’i fethi.
04.09.1543 Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki kuvvetlerin “İstol-Belgrad”ı fethi.
09.10.1543 Kanuni Sultan Süleyman’ın Belgrad’a gelişi.
05.11.1543 Kanuni Sultan Süleyman’ın çok sevdiği, çok iyi yetişmiş şehzadesi Muğla Valisi şehzadesi Mehmed’in vefatı.
16.11.1543 Kanuni’nin İstanbul’a dönüşü.
Şehzade Mehmed’in cenaze merasimi.
05.04.1544 Şehzade Camii, Türbe ve Külliyesi’nin inşaatına başlanması.
23.04.1544 Budin Beylerbeyi Yahya Paşazade Mehmed Paşa’nın Macaristan’daki Avusturya Kaleleri’ni almak için kuşatma hareketi.
28.04.1544 Hadım Süleyman Paşa’nın azli, Damad Rüstem Paşa’nın tayini.
10.10.1544 Almanya ve Avusturya Devletleri ile birbuçuk senelik bir mütareke imzalanması.
04.07.1546 Şehzade Selim’in oğlu Şehzade Murad’ın doğumu.
19.07.1546 Türk denizcilik tarihinin en büyük kumandanlarından Barbaros Hayreddin Paşa’nın 80 yaşında vefat etmesi.
13.06.1547 Almanya ve Avusturya ile imzalanmış olan barış antlaşması gereğince her iki devletin de vergiye bağlanması.
19.06.1547 Türk-Alman barış andlaşmasının imzalanması.
01.08.1547 Türk-Alman barış andlaşmasının Kral Charles Quint tarafından onaylanması.
08.10.1547 Kanunî Sultan Süleyman’ın Almanya ve Avusturya ile imzalanmış olan barış andlaşmasını imzalaması.
İran Şahı I. Tahmasb’ın kardeşi Elkas-Mirza’nın Osmanlı Devleti’ne iltica etmesi.
29.03.1548 Kanuni Sultan Süleyman’ın 11. seferi.
Kanunî’nin ikinci İran seferi için Üsküdar’dan ayrılması.
27.07.1548 Kanunî’nin Şenb-i Gazan’a gelişi ve Tebriz’in işgal edilmesi.
12.08.1548 İstanbul’da Şehzade semtinde yapılan Şehzade Camii ve Külliyesi’nin tamamlanması.
15.08.1548 Kanuni’nin Van’a gelişi ve Van Kalesi’nin teslim olması.
13.09.1548 Vezir Ahmed Paşa kumandasındaki ordunun Tortum önlerine gelişi ve Tortum Kalesi’nin fethi.
05.10.1548 Kanuni’nin Diyarbakır’dan, İstanbul’a gelişi.
13.06.1550 Süleymaniye Camii ve Külliyesi’nin temel atma töreni.
10.07.1551 Avusturyalılara karşı Macaristan Serdarlığı’na tayin edilen Rumeli Beylerbeyi Sokullu Mehmed Paşa’nın ordunun başında olarak Belgrad’a gelişi.
16.07.1551 Kaptanı Derya Sokullu Mehmed Paşa’nın yönetiminde Turgut Reis’in ilk Malta akını.
12.08.1551 İran Şahı Tahmasb’ın Doğu Anadolu’ya akını.
15.08.1551 Trablusgarb’ın Turgut Reis tarafından fethi.
07.09.1551 Belgrad’dan hareket eden Sokullu Mehmed Paşa ordusunun Petervaradin civarında Tuna’dan karşıya geçmesi.
21.09.1551 “Beckskerek” Kalesi’nin işgali ve gelişen Türk fetihleri.
01.10.1551 Tamışvar Kalesi’nin kuşatılması.
04.10.1551 Avusturyalıların Lippa’yı kuşatmaları.
07.10.1551 Lippa Kalesi’nin düşmesi.
16.10.1551 Lippa Kalesi’nin teslimi için Ulema Paşa’nın yirmi günlük bir mütareke imzalaması.
05.12.1551 Ulema Paşa’nın askeriyle beraber Lippa Kalesi’nden çıkışı ve Avusturyalıların ihaneti.
23.02.1552 Büyük bir Türk zaferiyle neticelenen ”Segedin” baskını.
04.1552 Piri Reis’in Portekizlere karşı Maskat ve Hürmüz seferi.
01.04.1552 Hadım Ali Paşa’nın “Bespirem” Kalesi’ni kuşatması.
11.04.1552 “Bespiren” Kalesi’nin Avusturyalılardan alınması.
22.04.1552 Sokullu Mehmed Paşa’nın azli, Vezir Ahmed Paşa’nın Macaristan serdarlığına tayini.
15.05.1552 Ahmed Paşa Ordusu’nun Belgrad’da Sokullu Kuvvetleri ile birleşmesi.
27.06.1552 Türk ordusunun Tamışvar’a gelmesi ve kaleyi kuşatması.
25.07.1552 Türk Kuvvetleri’nin Tamışvar üzerine genel hücumu ve kalenin fethi.
11.08.1552 Hadım Ali Paşa’nın, Avusturyalılara karşı “Fülek” zaferi.
04.09.1552 Tisa Nehri üzerindeki “Szolnok” Kalesi’nin fethi.
09.09.1552 Budin’in 137 km. kuzeydoğusundaki Eğer Suyu üzerindeki “Eğer” Kalesi’nin kuşatılması.
19.10.1552 “Eğer” kuşatmasının kaldırılması ve ordunun geri çekilmesi.
01.02.1553 İstanbul’da imzalanan himaye antlaşması gereği Fransa’nın vereceği tazminata karşılık, Fransız Donanması’nın Türklere verilmesi.
15.06.1553 Turgud Reis’in Fransa’yı korumak için Akdeniz’e hareketi.
28.08.1553 Kanuni Sultan Süleyman’ın 12. seferi.
Kanuni’nin Nahçivan seferi için Üsküdar’a geçişi.
05.10.1553 Sultan Süleyman’ın Konya Ereğlisi’ndeki, Aktepe’de konaklaması.
06.11.1553 Şehzade Mustafa’nın idamı.
Vezir Rüstem Paşa’nın azli ve Kara Ahmed Paşa’nın tayini.
08.11.1553 Kanuni Sultan Süleyman’ın Haleb’e gelmesi.
27.11.1553 Şehzade Cihangir’in vefatı.
09.04.1554 Kanuni Sultan Süleyman’ın Haleb’den İran seferi için hareketi.
15.05.1554 “Cülek” Ordugâhı’nda Büyük Harb Divanı’nın toplanması.
20.05.1554 Kanuni Sultan Süleyman’ın Diyarbakır’dan hareketi.
02.07.1554 Hind Kaptanı Seydi Ali Reis’in Basra’dan hareketi.
05.07.1554 Kanuni’nin Kars önlerinde, İran Şahına harp ilan etmesi.
30.07.1554 Kanuni Sultan Süleyman’ın Nahçıvan’dan dönüşü.
02.08.1554 Safevi Hamze Sultan, Kızılbaş Beyleri ile “Taht-ı Süleyman” Bölgesi’nde savaş.
06.08.1554 Bayezid konağında İran’ın sulh teklifi.
17.08.1554 Hasankale-Pasinler konağında Doğu Anadolu Beyleri ve askerlerin terhis edilmesi.
22.08.1554 “Kala-i Zalim”in fethi ve Kerkük sancağının işgali.
26.09.1554 Erzurum konağına gelen İran elçisinin mütareke teklifi ve isteğin kabul edilmesi.
28.09.1554 Kanuni’nin Nahçivan seferinden Amasya’ya gelişi.
10.05.1555 İran Şahının barış imzalamak için görevlendirdiği elçinin Amasya’ya gelmesi.
29.05.1555 Osmanlı-İran barışının imzalanması.
02.06.1555 Barış imzalamak için geldikleri, fakat ancak 6 aylık mütareke imzalayan Avusturya elçilerinin Amasya’dan hareketleri.
26.06.1555 Kaptanı Derya Piyale Paşa ve Trablusgarp valisi Turgut Paşa’nın Fransa’yı himaye için Akdeniz seferine hareketleri.
31.07.1555 Nahçıvan seferinden dönen Kanuni Sultan Süleyman’ın Üsküdar sarayına gelmesi ve Rumeli’de büyük bir isyan hareketi yapan Düzmece Mustafa’nın idamı.
29.09.1555 Veziriazam Kara Ahmed Paşa’nın idamı. Rüstem Paşa’nın ikinci defa vezir tayini.
İstanbul’da ilk defa kahve içilmeye ve kahvehaneler açılmaya başlanması.
Büyük şair Fuzuli’nin vefat etmesi.
21.05.1556 Budin Velisi Hadım Ali Paşa’nın kaleyi muhasara için Segedin’e gelmesi.
21.06.1556 Genel hücumun neticesiz kalması.
21.07.1556 Szigeth kuşatmasının kaldırılması.
07.06.1557 İnşaatı tamamlanan Süleymaniye Camii ve Külliyesi’nin hizmete açılması.
22.05.1558 İspanya işgalinde bulunan Bizerk’in alınması.
İspanya’nın doğusundaki Balear Adaları’nın en büyüğü olan Mayarko Adası’na sefer yapılması.
29.05.1559 Şehzade Bayezid ile Selim’in Konya ovasında karşılaşmaları.
31.05.1559 Şehzade Bayezid ordusunun geri çekilmesi.
05.06.1559 Kanuni Sultan Süleyman’ın 13. seferi.
Anadolu’daki durum sebebiyle Kanuni’nin ordusu başında Üsküdar’a geçişi.
07.07.1559 Şehzade Bayezid’in 12 bin kişilik bir kuvvetle ve dört oğluyla beraber Amasya’dan İran’a hareketi.
Kaptan-ı Derya Piyale Paşa’nın Avlonya seferi.
24.11.1559 Şehzade Bayezid ve ordusunun Kazvin’e gelmesi.
12.02.1560 Şehzade Bayezid’in Kazvin’de hapsedilmesi.
02.03.1560 Avrupa hristiyan donanmasının Cerbe Adası’nda demirlemesi.
07.03.1560 Düşman donanmasının Cerbe Adası’na asker çıkarması.
12.03.1560 Cerbe Adası Kalesi’nin teslim olması.
04.04.1560 Türk Donanması’nın Akdeniz seferine başlamak üzere hareketi.
01.05.1560 Türk Donanması’nın Modon’dan hareketi.
07.05.1560 Türk Donanması’nın Malta önlerine gelmesi.
14.05.1560 Türk denizcilik tarihinin en önemli zaferlerinden Cerbe zaferi.
30.07.1560 Cerbe Kalesi’nin teslim olması.
27.09.1560 Zafer kazanan donanmanın İstanbul’a dönmesi.
18.03.1561 Şehzade Murad’ın Manisa Valiliğine tayin edilmesi.
10.07.1561 Veziriazam Rüstem Paşa’nın vefatı. Semiz Ali Paşa’nın tayini.
25.09.1561 Şehzade Beyazid’in Kazvin’de dört oğlu ile birlikte idamı.
01.06.1562 Osmanlılar ile Avusturyalılar arasında barış imzalanması.
20.09.1563 İstanbul’da büyük sel felaketinin yaşanması.
22.12.1564 Haraç getiren Avusturya elçisinin İstanbul’a gelmesi.
04.02.1565 İmparatorluk elçileri tarafından Avusturya haracının taktimi ve barışın yeniden bozulmaya başlaması.
01.04.1565 Donanmanın Malta seferine başlaması.
20.05.1565 Malta Adası’na asker gönderilmesi.
25.05.1565 Uluç Ali Paşa’nın Malta Adası’na gelişi.
02.06.1565 Trablusgarb Beylerbeyi Turgud Reis’in Malta’ya gelmesi.
17.06.1565 Savaş sırasında Turgut Reis’in şehit düşmesi.
23.06.1565 Malta Adası’nda “Saint-Elme” Kalesi’nin fethi.
28.06.1565 Veziriazam Semiz Ali Paşa’nın vefatı, Sokullu Mehmed Paşa’nın ikinci defa vezirliği.
01.07.1565 Malta Adası’nda ikinci muhasara hareketinin başlaması.
07.09.1565 Malta’ya yardım için hristiyan ordusuna silah, cephane ve erzak gelmesi.
08.09.1565 Malta kuşatmasının kaldırılması.
Başarısız bir seferden sonra ordu ve donanmanın Malta’dan İstanbul’a hareketi.
14.04.1566 Türk donanmasının Sakız Adası’nı fethi.
01.05.1566 Kanuni Sultan Süleyman’ın 14. seferi. (Son sefer) Zigetvar seferi.
26.05.1566 Kanuni’nin torununun oğlu Şehzade Mehmed’in doğumu.
19.06.1566 Kanuni Sultan Süleyman’ın Belgrad’a gelişi.
29.06.1566 “Zemlin” konağında Erdel Hanı Zigismond-Janos’un huzura kabulü.
18.07.1566 Kanuni Sultan Süleyman’ın Drava Nehri üzerine kurulan büyük köprüyü kayıkla teftişi.
03.08.1566 Budin Beylerbeyi Arslan Paşa’nın idamı.
05.08.1566 Kanuni Sultan Süleyman’ın ve ordunun Zigetvar’a gelişi ve Kale’nin kuşatılması.
13.05.1566 Eski Zigetvar Kalesi’nin işgali.
01.09.1566 “Gyula” Kalesi’nin Pertev Paşa ordusuna teslim olması.
Kanuni’nin hastalığı.
07.09.1566 Kanuni’nin Sultan Süleyman’ın vefatı.
Sultan II. Selim’in tahta çıkışı.
Sultan II. Selim Han
Babası : Kanuni Sultan Süleyman
Annesi : Hürrem Sultan
Doğduğu Tarih : 1524
Padişah Olduğu Tarih : 29 Eylül 1566
Öldüğü Tarih : 21 Aralık 1574
Sarı Sultân Selim diye de bilinen II. Selim 1566’da babasının vefâtından 23 gün sonra İstanbul’a gelerek Osmanlı tahtına oturmuştur. Daha sonra da bizzat Belgrad’a gelerek ordunun huzurunda da cülûs merâsimini tekrarlamıştır. Yeniçeri teşkilâtı cülûs bahşişinden dolayı ilk defa bu Padişah’a baş kaldırma belirtileri göstermiştir.
II. Selim, diğer Osmanlı Sultânlarına benzemeyen ve hem dirâyette ve hem ilim irfânda onların seviyesine çıkamayan bir şahsiyete sahiptir. Ordunun başında hiç bir sefere çıkmamıştır. Daha evvel Karaman Eyâletinin Paşa Sancağı olan Konya’da, Manisa’da ve Kütahya’da sancakbeyliği yapmış ve 42 yaşındayken Padişah olmuştu. Sokullu Mehmed Paşa da olmasaydı, devleti bu sekiz sene içerisinde belki aynı huzurla idare edemezdi. Ancak Kanuni Sultân Süleyman’ın dirâyetli Vezir-i A‘zamı Sokullu Mehmed Paşa, II. Selim yerine devleti idare ediyordu.
II. Selim devrinde patlak veren hadiselerden birincisi Yemen Meselesi idi. Kanunî devrinde iki beylerbeyilik haline getirilen Yemen’de zayıflayan Osmanlı idaresine karşı, Zeyd bin Ali neslinden gelen Topal Mutahhar isyan etti ve San‘a ile Te‘az taraflarına hâkim olan Murâd Paşa’yı mağlûb ederek katl eyledi. Bunun üzerine Yemen Eyâleti tek eyâlet haline getirilerek 975 Zilhicce/1568 Haziran tarihinde Haleb Beylerbeyi Özdemiroğlu Osman Paşa Beylerbeyiliğe getirildi ve buradaki isyanı bastırdı. Sokullu tarafından Yemen Serdârı olarak gönderilen Sinan Paşa’nın gayretleri de eklenince, Yemen, uzun süre Osmanlı hâkimiyeti altına girdi.
Aynı yıl Kurdoğlu Hızır Reis de Endenozya’ya sefer düzenlemişti. Bu arada 1569 yılında Astırhan’a ve Ruslara karşı sefer düzenlendiyse de, Kale Ruslardan alınamadı.
Bu arada 978/1570 tarihinde Kıbrıs Adası Venediklilerin elinden alındı ve bir Hıristiyan Krallığa da son verilmiş oldu. Kıbrıs Müslüman Türklerin eline geçti.
II. Selim devrinde Osmanlı ordusu ilk defa İnebahtı’da Hıristiyan deniz donanması karşısında mağlûbiyete uğradı. 7.10.1571 tarihinde meydana gelen İnebahtı bozgunu, maalesef Avrupalıların gözünde yenilmez ordu diye bilinen Osmanlı Ordusunun bu vasfını bozdu. Ancak İnebahtı’da kaybedilen Osmanlı Donanması kısa bir zaman içerisinde yeniden inşâ olundu. Bu arada Osmanlı ordularının desteğini alan Kırım Hânı Giray Hân’ın 24.5.1571 tarihinde Moskova’yı alacak kadar Rusları perişan ettiklerini burada kaydetmemiz gerekmektedir.
II. Selim devrinin parlak fetihlerinden biri de 1574 tarihinde Tunus’un kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmasıdır. Bunun dışında II. Selim devri, fetihler ve zaferler devresi olmaktan ziyâde sulh ve mu‘âhedeler devresi olmuştur.
II. Selim, sekiz senelik saltanatından sonra 50 küsur yaşında Saray’da 18 Şaban 982/1574 tarihinde vefât etmiştir.
Şunu önemli ifâde edelim ki, Osmanlı Devleti’nin duraklama devresi, Kanunî’nin oğlu Şehzâde Mustafa’yı bir kısım müzevvirlerin iftirasıyla idama mahkûm ettirmesiyle başlar ve II. Selim devrini aslında bir duraklama devri saymak mümkündür. Zira bizzat ordusunun başında mücâhid fî sebîlillah bir Padişah yerine, Sarayından dışarıya çıkmayan ve sadece tenezzüh için Edirne ve benzeri yerlere giden bir Padişah anlayışı hâkim olmaya başlamıştır. Nitekim çok sevdiği Edirne’de Selimiye Camiini inşâ ettirmiştir.
Onun zamanında hizmet ifa eden Sadrazamlar arasında, devleti asıl yürüten insan diye bilinen Sokullu Mehmed Paşa, Lala Mustafa Paşa ve Özdemiroğlu Osman Paşa’yı; diğer devlet adamları meyânında Piyale Paşa, Koca Nişancı Celal-zâde Mustafa Çelebi ve Feridun Ahmed Bey’i ve ilim adamları arasında ise Şeyhülislâm Ebüssuud Efendi, Dede Cöngî Efendi, Kınalı-zâde Ali Efendi ve İmam Muhammed Birgivî’yi zikredebiliriz.
ZEVCELERİ: 1- Nurbânû Sultân; III. Murad’ın annesi ve İtalyan asıllı bir câriyedir. ÇOCUKLARI: 1- Sultân Murad III. 2- İsmihân Sultân. 3-Şehzâde Mehmed. 4-Şehzâde Ali. 5-Şehzâde Süleyman. 6-Şehzâde Mustafa. 7-Şehzâde Cihangir. 8-Şehzâde Abdullah. 9-Şehzâde Osman. 10- Gevherhân Sultân. 11-Şah Sultân. 12- Fatma Sultân.
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .......
06.09.1566 Kanuni Sultan Süleyman’ın vefatı.
07.09.1566 Zigetvar İç Kalesi’nin fethedilmesi.
Sultan II. Selim’in tahta davet edilmesi.
27.09.1566 Şehzade II. Selim’in Afyonkarahisar’dan İstanbul’a hareketi.
29.09.1566 Drava üzerindeki “Bobokça“ Kalesi’nin fethedilmesi.
30.09.1566 Sultan II. Selim’in İstanbul’da Kadıköy’e gelmesi ve tahta çıkışı.
03.10.1566 Sultan II. Selim’in İstanbul’dan Belgrad’a hareketi.
17.10.1566 Sultan II. Selim’in Belgrad’a gelmesi.
21.10.1566 Ordunun Zigetvar’dan Belgrad’a hareketi.
26.10.1566 Kanuni Sultan Süleyman’ın cenazesini getiren ordunun Belgrad’a gelmesi ve cenazenin İstanbul’a gönderilmesi.
Belgrad’da ilk yeniçeri hareketi.
31.10.1566 Sultan II. Selim’in Belgrad’dan İstanbul’a hareketi.
01.11.1566 İçki yasağı sebebiyle “Silsilei Ulema“nın yürüyüşü.
28.11.1566 Kanuni Sultan Süleyman’ın cenaze merasimi.
04.12.1566 Sultan II. Selim’in Halkalı’daki saraya gelmesi.
İstanbul’da Yeniçeriler arasında ikinci hareketin başlaması.
07.12.1566 Cülus törenlerinde dağıtılan bahşişin ilmiye sınıfına da verilmesi kararı.
16.12.1567 Özdemiroğlu Osman Paşa’nın San’a Beylerbeyliğine tayini.
30.12.1567 Şam Beylerbeyi Mustafa Paşa’nın Yemen Serdarlığına tayini.
16.02.1568 İran elçisi Şahkulu Han’ın Edirne’ye gelişi.
17.02.1568 Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında 8 yıllık bir süre için Edirne’de barışın imzalanması.
28.04.1568 San’a ve Yemen Beylerbeylikleri’nin yeniden birleştirilmesi.
13.05.1568 Yemen Serdarı Mustafa Paşa’nın Şam’dan Mısır’a hareketi.
Özdemiroğlu Osman Paşa’nın Yemen fethi.
Taaz’ın alınması.
Edirne’de Mimar Koca Sinan’ın yapacağı Selimiye Camii inşaatının başlaması.
05.01.1569 Mısır Beylerbeyi Koca Sinan Paşa’nın, Yemen Serdarlığı görevine hareketi.
03.05.1569 Mısır’ın en stratejik kalesi olan Kahire Kalesi’nin alınması.
15.05.1569 Aden’in alınması.
Mısır Kaptanı Kurdoğlu Hayreddin Hızır Beyin Sumatra seferi ve Türk denizciliğinin Okyanusa dayanması.
26.07.1568 Sana’nın alınması.
Sokullu Mehmed Paşa’nın Ejderhan Astrahan seferi.
04.08.1568 Don-Volga Kanalı’nı açarak Karadeniz ile Hazar Denizi’ni birleştirme planı.
19.09.1569 İstanbul’da büyük yangın.
18.10.1569 Osmanlı-Fransa arasında ikinci dönem kapitülasyonların imzası.
15.05.1570 Donanmanın Kıbrıs seferi sebebiyle Akdeniz’e hareketi.
18.05.1570 Kevkeban Kalesi’nin alınması ve Yemen barışı.
Behram Paşa’nın Yemen valiliği üzerine Zebid’e gitmesi.
21.05.1570 Donanmanın Kıbrıs Adası’ndaki Limasol koyunda demirlemesi.
01.07.1570 Limasol Koyu’na asker çıkarılması.
04.07.1570 Ağır topların ‘Larnaka’ sahiline çıkarılması.
Harp Meclisi’nde ‘Lefkoşe’nin kuşatılmasına karar verilmesi.
09.07.1570 Girne Kalesi’nin teslim olması.
Lefkoşe’nin alınması ve bazı kalelerin kolayca işgali.
18.07.1570 Magosa Kalesi’nin kuşatılması.
23.01.1571 Magosa kuşatmacılarına yardım kuvvetiyle levazım ve mühimmat gönderilmesi.
01.03.1571 Koca Sinan Paşa’nın Yemen’den dönüşü.
04.05.1571 Donanmanın Akdeniz seferine çıkışı.
Dalmaçya’nın fethi.
01.08.1571 Magosa Kalesi’nin teslimi.
Kıbrıs Adası’nın tamamının alınması.
15.09.1571 Kıbrıs Serdarı Lala Mustafa Paşa’nın İstanbul’a hareketi.
07.10.1571 “İnebahtı” Deniz savaşı.
Donanmanın mağlubiyeti.
21.10.1571 İstanbul tersanesinde yeni bir donanma inşasına başlanması.
13.06.1572 Kaptanı Derya Kılıç Ali Paşa’nın İstanbul’dan Akdeniz seferi için hareketi.
07.03.1573 Osmanlı Devleti ile Venedik arasında barış andlaşması.
03.06.1573 Piyale ve Kılıç Ali Paşaların İtalya güneyindeki “Pulya” seferine hareketleri.
Ayasofya’nın onarımı ve iki minare ilave edilmesi.
15.05.1574 Donanmanın Tunus seferi için Akdeniz’e hareketi.
09.06.1574 Boğdan zaferi.
Osmanlı hakimiyetinin bölgede güçlenmesi.
22.07.1574 Tunus’da “Halk-ul-Vad” sahiline ordu çıkarılması.
23.08.1574 Şeyhülislam Ebussud Efendi’nin vefatı.
Hak-ul Vad Kalesi’nin fethi.
13.09.1574 Tunus şehrinin istihkamı.
“El-Bastiyan” Kalesi’nin fethi.
30.10.1574 Donanmanın Tunus’dan İstanbul’a hareketi.
04.12.1574 Sekiz sene için yenilen Osmanlı-Avusturya antlaşmasının İstanbul’dan Viyana’ya gönderilmesi.
Ünlü Mimar Sinan’ın eseri, Edirne’deki Selimiye Camii’nin inşaatının tamamlanması.
15.12.1574 Sultan II. Selim’in İstanbul’da vefatı.
21.12.1574 Sultan II. Selim’in Manisa valisi olan veliahtı şehzade Murad’ın İstanbul’a hareketi.
Sultan Murad’ın beş kardeşinin idamı.
22.12.1574 Sultan II. Murad’ın tahta çıkışı.
|