18 Haziran 2012, 09:10 | #1 | ||||||||||||||||||||
NetteKeyif Üyelik tarihi: 15 Mart 2011
Mesajlar: 16.171
| Onbir Ayın Sultanı Ramazan Ramazan hakkında - Ramazan ayı neden onbir ayın sultanıdır - Ramazan ayının güzellikleri - Ramazanı nasıl karşılamalıyız “…Oruç tutan erkekler ve oruç tutan kadınlar… (İşte) Allah bunlar için bağış ve büyük bir mükafat hazırlamıştır. (Ahzâb, 35) “Ramazan ayına erişip de bağışlanmayana yazıklar olsun, yazıklar olsun, yazıklar olsun.” (Hadis-i şerif, İbn Hibban, II, 140.) Ramazan’ın insanın gizli bazı özelliklerini ortaya çıkarması Öncelikle, usta bir kalemin Ramazan ayının insanlar üzerindeki etkilerini birkaç paragrafta nasıl özetlediğine bakalım. Eski İstanbulluların ağzından çıkan bu ifadelerden pek çoğu Ramazan ayı boyunca yanımızda yöremizde hâlâ dile getirilmektedir sanırım. “Ooh, bu Ramazan keyfim keyif!.. Bizim mahallenin bekçisi pek güzel davul çalıyor. Ciddi söylüyorum ki güzel çalıyor. İlk gecelerde birden bire ‘Acaba davulsamış mıyım?’ dedim ama… Ne gülüyorsunuz? Yakıştırmaya mı? Susamak, aksamak, kanıksamak ne ise bu da o… …Bu mahrumiyet değişik insanlar arasında hasıl ettiği şükür ve şikayet duyguları ile cidden mizahî şekillere bürünmekten de geri kalmaz. Bugün, yarın, hafta nihayetine kadar sokaklarda, cami içi sohbetlerinde, şimendifer gibi nakil vasıtaları mevkilerinde geçen veya geçecek olan bu yoldaki konuşmalar bir dereceye kadar aşağıdaki beyan tarzına dökülmüş olur: – Arada bir hâlâ başım dönüyor. – Sorma, vücudum pelte gibi. – Bizim pederde bir hiddet, bir hiddet!.. – İftara doğru öyle bir esneme basıyor ki çenelerim ayrılacak sanıyorum. – Tuhaf şey burnum koku almıyor. [Yazarımızın aksine aslında oruçluların koku olma duyusu artar. Tecrübeyle sabittir. (Miroğlu)] – Oh be! Yediğimi bilmeye başladım. – Daha dün akşam farkına vardım. Bizim yeni doğan kızın yüzünde ‘ben’ varmış. – Refika (eşini kastediyor) dedi ki: ‘Göz kapaklarının şişi iniyor.’ – Sevdiğim bir bardak vardı. Akşam aradım bulamadım. En sonunda valide ‘Sen onu Ramazan’dan önce bir gece bahçeye atıp kırdın.’ dedi. Hiç hatırıma gelmiyor. – Çocuk gibi oldum, ne görsem imreniyorum. – Aman yahu! Ev varmış, çoluk çocuk varmış, dünya varmış! – Orucun şu hali var ki, Allah insana sabrını veriyor.” Ramazan hilali görüldü mü? Rasulullah s.a.v.: “Hilal görüldüğünde oruca başlayınız. Hilal görüldüğünde orucu bozunuz.” (Buharî) buyurur. Bilmem dikkatinizi çekti mi? Ülkemizin hemen her köşesinde yüksekçe bir dağ veya tepeye Bakacak, Ayabakan, Aygören… gibi isimler verilmiştir. Sözkonusu isimler bilhassa eski yerleşim merkezlerinde hâlâ kullanılır. Dedelerimiz Ramazan’ın başlangıcını ve bitişini hilali gözleyerek tespit ettikleri için buralara bu isimleri uygun görmüşlerdir. İşte bu tepelerde akşamlamış olan ecdadın evlatları belki de hiç farkına varmadan dedelerinin hilali gözlemekten dolayı aldığı lakabı soyadı olarak taşımaktadırlar. Şimdi de eski Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey’e kulak verelim. “On Üçüncü Asr-ı Hicri’de İstanbul Hayatı” adlı eserinde bakın hilalin tespitini nasıl anlatıyor: “Ramazan’ın ilk gününü tespit etme meselesi İstanbul Kadılığı’na ait bir ödev olduğundan yevm-i şek gecesi İstanbul Kadısı ile memurlarının, Şeyhülislâm Kapısı’nda (Bugünkü İstanbul Müftülüğü) bulunmaları lazım geldiğinden o akşam için Kadı Efendi’nin dairesinde meşihat memurlarına mükemmel bir ziyafet çekmesi adet idi. İstanbul’da zahmetsizce ayı görebilmek mümkün olan yerler, Harbiye Nezareti meydanında bulunan yangın kulesi (Bugünkü Beyazıt Kulesi), Süleymaniye, Fatih, Cerrahpaşa, Sultan Selim ve Edirne Kapısı Camilerinin minaresi olduğundan, buralara gönderilmiş olan memurlar ve bu memurların yanına katılan cami hademeleri ile bazı dikkatli meraklılardan Ramazan hilalini görenler gelip kadılığa haber verdikleri zaman daha resmi vaziyet alınırdı. Hilalin görüldüğü sabit olunca Süleymaniye Camii kandilcileri kandilleri yakarlar. Bekçiler de davullarını çalarak Ramazan’ın başladığını mahalleleri halkına duyururlardı.” Halkın Ramazan’ı karşılayışı Ali Rıza Bey anlatmaya devam eder: “Ramazan’ın ilanından dolayı bütün müslümanların büyüklü küçüklü sevinçleri ve birbirlerini tebrik etmeleri adet idi. Kahve peykelerinde oturan ağırbaşlı, beyaz veya abani sarıklı derviş kıyafetli veya fesli dindar adamlar, yerli ve dışarlıklı satıcılar, babalarla çocuklar, fenerleri ellerinde olarak akın akın camilere koşarlar, saf saf, hazin hazin Kur’an okunmasını ve müezzinlerin yüksek perdeden okudukları ezanları dinler ve namazlarını kılarak dua ederlerdi. Teravihten sonra herkes birbirini tebrik ederdi. Minarelerde temcitler okunmaya ve ‘Merhaba Ya Şehr-i Ramazan’ ve ‘Sefa Geldin Ya Şehr-i Mübarek’ gibi cümlelerle Selâtin Camilerinde mahyalar kurulmaya başlardı. Mahyaların Ramazan’ın onbeşinden sonra da münasip resimlerle süslenmesi adetti. Büyük camilerin minarelerinde kandil uçurtmaları bulunurdu. Bu uçurtmalar, iplerinin bir ucu minarelerin şerefelerine, diğer ucu da cami avlusunun şerefeye karşı bir yerinde yüksek bir yere bağlanır, uçurtmacı teravihten sonra bunu uçurtmaya başlar, seyirciler cami avlusunda birikir, uçurtmacı da kandil ipini o sırada avluya bağlı olduğu yere kadar salıverirdi. Seyirciler de kandil kutusunun bir tarafına şeker veya kurabiye gibi şeyler koyup uçurtmacıya hediye gönderirlerdi. İstanbul’da Avrupa’da olduğu gibi gece hayatı olmadığından yatsıdan sonra herkes evinde uykuya daldığı halde, Ramazan geceleri halk sokaklara dökülür, kahveler, dükkanlar sahura kadar açık bulunurdu. Bunların kandilleri, fanusları, lambaları ile caddeler aydınlanır, bazı kahvelerin önüne resimlerle süslü ve kağıttan yapılmış fenerler konur, aileler Ramazan gecelerinde birbirlerine misafir giderlerdi. Bu sebeple ıssız olan arka sokaklar bile karşılıklı evlerin kafesleri arasından sızan ışıklarla aydınlanırdı. Ramazan gecelerinin kalabalığı sahura kadar sürer, herkes vaktini gönlünce geçirirdi. Büyükler de vükela konaklarına giderler ve birbirlerini konaklarda karşılıklı olarak ziyaret ederlerdi. Halkımızın çoğu sabah namazlarını büyük camilerde kılmaya dikkat ettiklerinden semtlerine göre Ayasofya, Beyazıt, Süleymaniye, Fatih ve Eyüp Camilerine giderlerdi. Ekseri halk sabah namazından sonra istirahate çekilirdi. Mamafih adet değişikliğinden dolayı önceleri kimi uyumaya çalışıp uyuyamadığından gözleri kızarmış bir vaziyette olurlardı. İlk günlerde herkeste bir değişiklik meydana gelir. Bazıları ‘Ramazan’ın intizamı bitimi iledir’ derlerdi.” Ahmet MİROĞLU | ||||||||||||||||||||
Bookmarks |
Etiketler |
Onbir Ayın Sultanı Ramazan |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
Seçenekler | Arama |
Stil | |
| |