Hafıza Ve Unutkanlık - Sanal Hayat Keyifli Forumun Tek Adresi - Sesli Sohbet

**Sincap** · 19 Haziran 2013, 19:52

hafıza - bellek - unutkanlık - hafıza nedir - bellek nedir - hafızayı kuvvetlendirme - unutkanlığın nedenleri

Hafıza (bellek), bir insanın yaşadığı ya da çeşitli yollardan öğrendiği bilgileri akılda tutabilme becerisidir. Hafıza, çevre hakkında kazandığınız tecrübe ve bilgilerin depolanmasını ve daha sonra geri çağrılmasını sağlar. Hafızada depolanan bu bilgilerin ve tecrübelerin geri çağırılmasında yaşanan güçlükler de unutkanlık olarak tanımlanabilir. Çevrenizle etkileşiminizdeki tüm yaşantılar ve beş duyunuzla algıladığınız tüm veriler beyninizde bir iz halinde kayda geçer. Bu iz, bir uyaran veya deneyimle güçlendirilmediği, yenilenmediği ve tekrarlanmadığı takdirde zamanla silinip yok olabilir. Bilginin tekrar tekrar kullanılması öğrenmeyi ve hatırlamayı kolaylaştırır. Bellek, kısa ve uzun süreli olarak iki şekilde işler. Kısa süreli bellek ihtiyaç duyduğumuz şeyleri kısa sürede kullanmamızı sağlar, eğer bu bilgi tekrar kullanacağımız bir bilgiyse uzun süreli belleğe kaydedilir. Yaşadığınız ve öğrendiğiniz her şey hafızanızın bir köşesinde saklanır ve ihtiyacınız olduğunda bilincinize çıkar. Günlük yaşamınızı sürdürebildiğiniz ve ihtiyaçlarınızı karşılayabildiğiniz sürece tek başına bazı bilgi ya da olayları unutmak ciddi bir sorun anlamına gelmez. Eğer gündelik yaşamınızın gerekliliklerini eskisi gibi yerine getiremiyorsanız, hafızanızda bir sorun olduğunu düşünebilirsiniz. Bir şeyleri unutmak her yaşta normaldir. Herkes anahtarını kaybedebilir, isimleri unutabilir, yüzlerce kez aradığı numarayı şaşırabilir. Bu tür şeyler gençlikte hiç önemsenmezken, ileri yaşlarda önemli bir sorunun bulgusu olduğu düşünülür. Yaşlanma ile ortaya çıkan hafıza problemleri ne zamana kadar normaldir, ne zaman önemsenmelidir, bunu önlemek için yapılabilecek şeyler var mıdır? Bu sorulara cevap bulmak önemlidir.

Yaşlanma ve Unutkanlık: Neler Normal, Neler Değil?

Bellek, ilerleyen yaşla birlikte en çok etkilenen bilişsel fonksiyondur. Yaşla ortaya çıkan bellek bozukluklarının normal mi, yoksa bir hastalığın sonucu mu olduğunu ayırt etmek önemlidir. Özellikle ailesinde Alzheimer Hastalığı hikâyesi olanlarda, ortaya çıkan bellek bozuklukları anksiyeteye yol açabilir. Yaşlanma ile öğrenme hızı ve hatırlama yavaşlar. Unutkanlık yaşlıda sık görülen şikâyetlerden birisidir ve her zaman ciddi bir mental bozukluğun veya demansın bulgusu olmayabilir. Yaşlıda bardak, anahtar gibi şeyleri koyduğu yeri unutma, tanıdıkların isimlerini unutma veya karıştırma, bazı randevuları unutma, yakın zamanda okuduklarını ve konuştuklarını hatırlamada zorluk çekme, ne yapmaya gittiğini unutup yapmadan dönme, dikkat dağınıklığı, dilinin ucundakileri hatırlamada zorluk çekme gibi durumlar normalde de olabilir.

Yaşlanma ile ortaya çıkan unutkanlıktan aşağıdaki değişiklikler

sorumlu tutulabilir:

1. Hatıraların oluşturulduğu ve saklandığı yer olan hipokampus fonksiyonlarında azalma.

2. Beyin hücrelerini koruyan ve onaran protein ve hormon yapısındaki büyüme faktörlerinin yaşlanma ile azalması

3. Yaşlanma ile beyin kan akımında ortaya çıkan azalma

4. Beyin için gerekli olan bazı besinlerin ve vitaminlerin emiliminin yaşlanma ile azalması

Unutkanlığı olan yaşlıda en önemli şey demansı atlamamaktır. Demans ile yaşa bağlı hafıza bozuklukları arasındaki en önemli farklılık yaşlanma ile ortaya çıkan değişikliklerin yetersizliklere neden olmaması, günlük yaşamı etkilememesidir. Ne zamanki yaşlının işini, hobilerini, sosyal hayatını ve aile ilişkilerini etkilemeye başlamışsa o zaman önemli demektir. Hemen bir doktora gidilmelidir.

Unutkanlığın Nedenleri

Unutkanlık yaşamınızı zorlaştıran bir düzeyde ise, bu durumla baş etmek için öncelikle unutkanlığınızın nedenlerini doğru saptamak gerekir.

· Bunama, depresyon gibi nörolojik ve/veya psikiyatrik hastalıklar,

· Yoğunluk, stres, kaygı, travma gibi içsel ve dışsal nedenler,

· Önemli/önemsiz bir çok uyaran ve bilgiye maruz kalmak,

· Çok fazla farklı şeyle aynı anda meşgul olmak,

· Dikkat problemleri,

· Öğrenme ve hafızada tutma tekniklerinin yetersizliği bazı bilgi ve anıları hatırlamamızı zorlaştırabilir ya da engelleyebilir.

Güçlü bir Hafıza için Öneriler

Hafıza da, beyninizin diğer işlevleri gibi, genel sağlığınız iyi oldukça ve siz kendinize iyi baktıkça daha iyi çalışır. Ayrıca, tıpkı egzersiz yapmanın kasları güçlendirdiği gibi, zihni aktif tutmak da hafızayı güçlendirir. Siz de daha güçlü bir hafıza için aşağıdakileri deneyebilirsiniz:

· Yeni şeyler öğrenmeye devam edin. Her yeni bilgi ve beceri birer bellek egzersizidir.

Yeni sporlar, hobiler, araştırma alanları, heyecanlı ve zevkli problemler, ezberlenen yeni şiirler ve öğrenilen yeni diller beyniniz için en güçlü vitaminlerdir.

· Zihinsel faaliyetlerinizi sınırlamayın. Özellikle televizyon seyretmek gibi pasif faaliyetleri azaltın. Televizyon karşısında geçirdiğiniz saatler sadece bedensel değil, ruhsal sağlığınızı da olumsuz yönde etkiler.

· Stresinizi iyi yönetin. Ölçülü ve kontrollü stres dikkati yoğunlaştırır, odaklanmayı güçlendirir. Uzun süreli ve aşırı stres ise dikkati sürdürme kapasitesini yok eder, unutkanlığı artırır, beynin bellek için önemli bölümlerinde hasara neden olabilir.

· İyi ve kaliteli uyku uyuyun. Uykusuzluk tüm zihinsel işlevlerinizi olumsuz etkiler.

· Her gün egzersiz yapın. Düzenli egzersiz için vakit bulamıyorsanız, okul saatlerinde fiziksel olarak daha aktif olmaya, kısa mesafelerde taşıt kullanmamaya çalışın.

· Hayata bağlı kalın. İnsanlarla daha sık birlikte olmaya, aileniz ve arkadaşlarınızla olumlu ilişkiler kurmaya ve sosyal aktivitelerinizi çoğaltmaya çalışın. Sosyal ilişkiler bir taraftan zihinsel faaliyetleri yoğunlaştırır, diğer taraftan ruhsal sıkıntılarınızı hafifletmeye yardımcı olur.

· Fiziksel sağlığınıza özen gösterin. Birçok fiziksel hastalık ve/veya kullandığınız ilaçlar zihinsel işlevlerinizi etkiliyor olabilir. Doktor önerisi olmadan reçeteli ya da reçetesiz hiçbir ilacı kullanmayın. Doğal ya da zararsız diye kullanabileceğiniz bazı ürünlerin beyin hücrelerine zarar verebileceğini, zihinsel işlevleri bozabileceğini unutmayın.

· Alkolü azaltın, madde kullanıyorsanız bırakmak için yardım alın. Düzenli ve/veya yüksek miktarda alkol ve madde kullanımı zihinsel işlevlerinizde geri dönüşü olmayan bozulmalara neden olur.

Bir Bilgiyi Hafızada Tutmak için Öneriler

· Hafızanıza kaydettiğiniz bir bilgiyi hatırlatacak bir çağrışım nesnesini trafik işareti gibi kullanabilirsiniz. Örneğin, bir telefon numarasını ezberlerken o numarayı size çağrıştıracak doğum tarihiniz, kapı numaranız gibi başka numaralar ile ezberlemeye çalışabilirsiniz.

· Gerekli gereksiz birçok şeyi ezberlemeye çalışmak, kaydedilen bilgilerin hatırlanmasını zorlaştıracaktır. Öncelikli olan bilgileri tespit ederek, bunlara odaklanmak faydalı olacaktır.

· Öğrenilen bir şey beş duyumuzun her birine ne kadar çok hitap ederse o kadar kolay öğrenilir ve hatırlanır. Mesela teorisini okuduğunuz birinin kitaptan resmini hatırlamak, anlatılan bir araştırmanın grafiğini görmek daha kalıcı bir öğrenme sağlayacak ve hatırlamak daha kolay olacaktır.

· Öğrendiğiniz bir bilgi ile ilgili çarpıcı, akılda kalıcı hayaller ya da imgeler oluşturun. Hatırlamak istediğinizde bu hayalleri ve imgeleri hatırlamaya çalışın.

· Aklınızda tutmanız gereken bilgiyi mümkün olduğunca somutlaştırın.

· Bilgiler arasında ilişki kurun. Öğrendiğiniz bir şeyin daha önce okumuş, görmüş, yaşamış olduğunuz şeylerle, tanıdığınız insanlarla bağlantılarını düşünün. Böylece çağrışım yoluyla hatırlamanız kolaylaşır.

· Öğrenmenin sonrasında yapacağınız bir iki tekrar ya da hatırlama denemesinin mucizevi etkileri olabilir. Bir bilgiyi öğrendikten kısa bir süre sonra hatırlamaya çalışmak ve unuttuysanız tekrar öğrenmek, sonrasında (ertesi gün ya da sınav zamanı) hatırlama ihtimalinizi oldukça artırır.

Unutkanlığınızın nedenlerinden emin olamıyorsanız ve gündelik yaşamınız unutkanlıktan belirgin biçimde etkileniyorsa bir uzmandan yardım alabilirsiniz.

Seçenekler	Arama
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder	Arama: Gelişmiş Arama Yap
Stil
Normal Hybrid-Şeklinde gösterime geç Ağaç şeklinde gösterime geç

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)