Fibromiyalji Nedir - Sanal Hayat Keyifli Forumun Tek Adresi - Sesli Sohbet

**Sincap** · 06 Kasım 2012, 15:18

fibromiyalji belirtileri - fibromiyalji nedenleri - fibromiyalji tedavisi - hastalık hastası

Fibromiyalji Nedir Tedai Yöntemleri Nelerdir?

FİBROMİYALJİ NEDİR?

Fibril; kaslar, bağ dokuları, kollojen lifler, elastiki lifler, fasyalar vs. vücudumuzdaki tüm yumuşak dokuların demetlerine denir.

Miyalji, bilinen anlamıyla ağrı demektir.

Fibromiyalji; Yumuşak Doku Fibrillerinin Ağrılı Rahatsızlığı demektir.

Fibromiyalji, romatizmal bir problem olmaktan çok, ruhsal belirtilerin ön planda olduğu, çözümü zor bir kaostur. Tanı, bazen ‘‘Kronik Yorgunluk Sendromu’’ olarak değiştirilebilir. Aslında kronik yorgunluk sendromu, depresyon ile fibromiyalji arasında çoğu kez kesin bir sınır da yoktur. Belki de bu üç sorun içiçedir, aynı aynanın farklı yüzleridir.

Fibromiyalji, bir yumuşak doku hastalığıdır ve vücudun her yeri yumuşak dokularla sarılı olduğunu düşünüldüğünde "her yerlerim ağrıyor hastalığı” demek de yanlış olmaz.

Hiçbir röntgen, MR, tahlil, tetkikte bulgusuna rastlanmasa da uzun süreler sonrasında normal vücut tepkisi olan kan değerlerindeki artışa dayanarak romatizma başlangıcı diye düşünülmüş, eklemde olmadığı için de adı “yumuşak doku romatizması”na çıkmıştır.

Öte taraftan yaygın inatçı kas ve iskelet sistemi ağrıları, kronik yorgunluk ve uyku bozukluğu gibi bulguların sürekliliği nedeniyle eşlik eden melankoli ve depresyon nedeniyle “psikojenik romatizma” da denmiştir.

Amerika’da yapılan istatistiklerde; iş gücü kaybına yol açtığı için, maliyeti en yüksek hastalıklar sıralamasında, kalp hastalıklarının ardından ikinci sırada yer aldığı belirlenmiştir. Yani ekonomiyi, iş hayatını ve gündelik yaşamı olumsuz etkileyen fibromiyalji “çağın hastalığı” kabul edilmektedir.

BELİRTİLERİ NELERDİR?

Ağrı

Kronik ve Yaygın Ağrılar tipik ana belirtidir. 3 aydan uzun süren, kaslarda ve eklemlerde hissedilen bu ağrı, vücudun farklı yerlerinde dolaşma eğilimi gösterse de en sık boyun, sırt, bel, kollar, göğüs, kalça ve bacaklarda hissedilir. Özellikle kötü uyku, soğuk ve nemli havalar ve psikolojik stresle, mekanik yüklenmelerle artar.

Yorgunluk, Bitkinlik

Sabahları ve ilerleyen saatlerinde yorgunluk ve sersemlik hissini sıklıkla “tüm enerjisinin kaybolduğu” şeklinde ifade eder. Genellikle sabah yataktan yorgun kalkar. Hastanın günlük yaşamını etkileyen bu yorgunluğa yaygın vücut ağrısıyla gerilim veya migren tipi baş ağrısı da eşlik eder.

Uyku Bozuklukları

Dinlendirmeyen uyku çok sık görülür. Kişi uykuya dalmakta zorlandığını, gece sık sık uyandığını, sabah dayak yemiş gibi yorgun ve tutuk uyandığını ifade eder.

Belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterse de bu üç ana bulgu dışında başka belirtiler de mevcuttur, ancak bunların hepsi her olguda gözlenmeyebilir. Belirtiler genelde kısır döngü halinde vücutta birbirini tetikler. Diğer Bulgular ise;

ü Sabah Tutukluğu

ü Kaslarda Sertlikler

ü El ve Ayaklarda Şişmeler

ü Depresyon ve Anksiyete, Mutsuzluk Hissi

ü Alerjik Semptomlar

ü Hiperaktif sinir sistemi (ışığa, sese, dokunmaya duyarlılık)

ü Konsantrasyon eksikliği ve unutkanlık

ü İrritabl Barsak (Karın Ağrısı, Şişlik, Kabızlık ,İshal, Gaz)

ü Baş Ağrısı

ü Göğüs Semptomları

ü Denge Kaybı

ü Deri Şikayetleri

ü Huzursuz Bacak (dinlenirken görülen bacakta uyuşma hissi ve bacağı hareket ettirme isteği, ettirememe durumu)

ü Sinirlilik

ü İdrara sık çıkma

ü Cinsel tatminsizlik / isteksizlik

ü Aşırı terlemeler, üşümeler

ü El, Ayak, Kol ve Bacaklarda Uyuşmalar, Karıncalanmalar, Keçelenmeler

DİKKAT!

FM’li hastaların çoğunda uzun süreli yanlış postür veya hastalık nedeniyle ya da tekrarlayan yaralanmalar sonucunda MAS (Miyofasial Ağrı Sendromu) olarak bilinen, kaslarda ya da konnektif dokuda ağrılı bantlar oluşur.

FM tüm vücudu etkiler. MAS ise tipik olarak boyun omuz veya üst sırt gibi özel alanları tutan lokalize bir durumdur

NEDENLERİ NELERDİR?

FM etyolojisinde travma, enfeksiyon, otoimmünite, endokrin ve emosyonel faktörlerin üzerinde durulmakla birlikte kesin olarak nedeni bilinmemektedir.

Bilindiği gibi fibromiyalji bir yumuşak doku hastalığıdır. Yumuşak dokuların duyarlı noktaları vardır. Özellikle bu noktalardaki kan miktarındaki azalmayla başlayan -bunu klima, uzun süreli masabaşı iş, kötü yatak… tetiklemiş olabilir- kısır döngü en tutarlı düşüncedir.

Bunun yanı sıra; belirtilere yol açan bozukluğun merkezi sinir sisteminden kaynaklandığı (vücutta ağrıyı baskılayan ve kontrol eden mekanizmaların bozuk olduğu) düşünülmektedir. Depresyon, stres, uyku bozuklukları ve birçok çevresel faktörün fibromiyaljiyi tetiklediği kabul ediliyor. Bunlar trafik kazaları gibi fiziksel travmalar, ruhsal baskılar, enfeksiyonlar ve hormonal bozukluklar olarak sıralanabilir. Genetik faktörlerin de rolü olduğu ve aile öyküsü olanlarda daha sık görüldüğü biliniyor.

Nedenleri ile Sonuçları (belirtileri) arasında büyük bir kafa karışıklığı bulunmaktadır.

'Belirtilerin hangisinin neden, hangisinin sonuç olduğu, yoksa ikisinin de nedeninin bir başka faktör olup olmadığı açık değil' diyor Prof. Dr. Turgut Göksoy.

Mesela belirtiler soğuk, hava değişimi, yoğun stres, depresyon, uzun süreli hareketsizlik, uzun süre sabit pozisyonda çalışma ve aşırı aktivite durumlarında artabiliyor. Ama bunların ayrıca hastalığa Neden olup olmadıklarıyla ilgili bir yargıya da bilimsel olarak varılamıyor.

MÜKEMMELLİYETÇİ KADINLAR ve İŞKOLİKLER RİSK ALTINDA!

Fibromiyalji mükemmeliyetçi, titiz ve her şeyin en iyisini yapma telaşıyla yoğun stres altına giren kadınlarda daha sık görülüyor.

Hastalık; çalışan, genç ve stresli bir yaşam süren kadınların yanı sıra ev kadınlarını da etkisi altına alabiliyor. Vücudu relakse edici maddeler stres sebebiyle beyinde yeterli salgılanamaz. Stres, anlaşıldığı üzere, vücutta mutluluk ve gevşemeyi sağlayan hormonların salınımına engel olmaktadır.

Daha çok hassas yapılı ve her şeyden çabuk etkilenen kişilik yapısındakilerde görülüyor. Mükemmeliyetçiler, işkolikler ve uygun olmayan çevresel faktörlerin olduğu ortamlarda çalışanlar (mimarlar, diş hekimleri, ofiste masa başı işi yapanlar, borsacılar, gazeteciler…) bu grubun içinde değerlendirilebilir.

Peki neden daha çok kadınlarda görülüyor?

Kadınlarda görülme sıklığı erkeklere oranla 7 kat daha fazla görülmektedir.

Kadınlarda değişen hormonal sistemlerin (adet dönemleri, menopoz) ortaya çıkardığı stres ve kaygı, baş edilmesi güç durumlara neden oluyor. Bu durum, hastalığın tekrarlamasında ve yerleşmesinde uygun zemin hazırlıyor. Kadınlarda menopoz ve stresin hastalık üzerindeki etkinliğini vurgulayan kortzol hormon çalışmaları da bunu desteklemektedir. Çalışmada en çok doğurganlık çağındaki veya çalışma hayatındaki kadınlarda görüldüğü de saptanmıştır.

Kadınların adet dönemleri, menopoz ve hormonal dengelerdeki değişiklikler gibi fizyolojik etkenlere ek olarak; spor alışkanlığının olmayışı, evde vücutlarına fazla yüklenmeleri, aşırı temizlik yapmaları ya da sık sık ev eşyalarının yerlerini değiştirmeleri gibi etkenler fibromiyaljiye zemin hazırlıyor. Ayrıca soğuk-sıcak farkına maruz kalmak gibi çevresel etkenler de fibromiyaljinin nedenleri arasında sayılabiliyor.

PEK ÇOK FAKTÖR HASTALIĞI TETİKLİYOR!

Hastalar yakınmalarının psikolojik stress, hava değişimleri, soğuk veya rutubet ile arttığını ifade ederler.

ü Belli bir pozisyonda uzun süreli çalışma (özellikle kollar ve omuzların uzun süre sabit durması gibi) da yakınmaları arttırabilir.Bilgisayar ve daktilo gibi aletlerle çalışanlarda daha sıktır.

ü Uzun süreli oturma, ayakta durma, stress, uzun süreli yazı yazma, araba kullanma, telefonla konuşma, soğuğa maruz kalma, eğilerek çalışma ve ağır kaldırma, kolların gergin pozisyonda çalışma yüzeyinde bulunması gibi çalışma koşulları fibromiyalji belirtilerini şiddetlendirebilir.

ü Çalışma ortamında iş arkadaşları veya amirlerle olan gerginliklerin de hastanın yakınmalarının artmasına yol açtığı gözlenmektedir.

ü Çalışma koşulları dışında boşanma, gebelik, ailede hastalık olması, tek başına aşırı sorumluluk yüklenme gibi stress faktörleri de fibromiyaljide belirtileri arttırabilir.

ü Kadınlarda regl döneminde de belirtiler artabilir. Sıcak duş ve banyo, ılık ve kuru hava, tatil, dinlendirici uyku ile belirtiler genellikle hafifler.

ü Alışılan iş ortamını, hayat şartlarını kaybetmek de hastalığı tetikliyor.

ü Günümüz koşullarında; günlük yaşamı devam ettirebilme gibi kaygılara sahip olduğumuz bugünlerde, yorgunluk ve stresle birlikte bu hastalığın artış göstereceği de aşikardır.

ü Ayrıca etrafımızdaki kişilerde sürekli işsiz kalma kaygısının yarattığı stres, çalışma koşullarının ağırlığı, günlük yaşamın getirdiği zorlukların yol açtığı stresle tetiklenen hastalık; kişi koşulları değiştiremediğinde iyice durum kısır döngüye dönüşüyor ve iyileşmesi giderek zorlaşıyor.

TANI YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Fibromiyalji hastalığında tanı koydurucu özgün bir laboratuar testi yoktur. Eşlik eden romatizmal bir hastalık yoksa romatizma testleri de negatiftir.

Yine de hastalar yıllarca birçok tıbbi inceleme ve teste tabi tutulurlar. Bu da çok büyük bir zaman kaybına ve dolayısıyla hastanın tedavisinin gecikmesine ve zorlaşmasına yol açabilir.

İlk Zamanlarda;

Özellikle ağrı ve yorgunluk olmak üzere, pek çok farklı yakınma nedeniyle farklı branşlardan doktorları dolaşırlar. (kabızlık varsa iç hastalıkları uzmanına, sık idrara çıkıyorsa üroloji, baş ağrısı için nöroloji, depresif belirtiler için psikiyatriye)

Hasta doktora gitmiştir kaç defa. Her seferinde yapılan tetkiklerde MR çekimlerinde, tahlillerde herhangi bir sonuç elde edilemez. Romatizma tahlilleri normal çıkar.

Sonuçta; hasta bir sürü tahlil ve tetkik sonrası herhangi bir bulguya rastlamayınca doktorlar tarafından kendisine sizde bir şey yok denilmiş ve geri gönderilmiştir.

Fibromiyaljide farklı sistemlere ait belirtiler olması ve tanı konulamaması nedeniyle hastalar doktorlar ve çevreleri tarafından "hastalık hastası" olarak görülebiliyor, maalesef bazen ciddiye bile alınmamaktadırlar. Oysa birbiriyle ilgisiz gibi görünen bu belirtilerin tümü bir puzzle’ın parçalarını oluşturuyor ve bir arada değerlendirildiğinde fibromiyaljiye bağlı oldukları anlaşılıyor.

Hastalık Hastası Değil Sorun Fibromiyalji!

Yıllar Sonra;

Yıllar sonra artık hangi doktora giderse gitsin, yapılan bir tetkik neticesinde sonuç bulacaktır. Çünkü vücut rahatsızlığa normal tepkilerini vermiş, kan değeri yükselmiş olacaktır. Kan testlerinde romatizmal bulgular ortaya çıkmış olacaktır. Doktor üzülerek hastasına sonucu açıklayacaktır;

-Romatizmal rahatsızlık başlangıcı... (doğrudur ama yine de soruna çözüm oluşturabilecek bir “teşhis” değildir bu da)

Aylarca hatta yıllarca tanı doğru konulamadığı için kalitesiz bir yaşam sürmek zorunda kalan hasta, bu tür ağrılarla yaşamaya alışmaya çalışır. Bu böyle sürer gider.

Peki doğru teşhis nasıl konur, inceleyelim…

Tanı Nasıl Konur?

Fibromiyalji tanısı, hastanın öyküsü (hikayesi) ve fizik muayene bulgularına bağlıdır.

Öyküde; tanı için hastanın yakınmalarının, ağrının dağılımının ve eşlik eden belirtilerin ayrıntılı değerlendirilmesi, ağrı tipi, fizik muayene ve eşlik eden bulgular önem taşır.

Fizik Muayenede; yaygın hassasiyet, kasta sicim gibi sertlikler, gergin bantlar, çok sayıda hassas nokta ve tetik noktaların bulunması hastalığı düşündüren pozitif bulgulardır. bu hassas noktaların sayısı ve dağılımı çok önemlidir.

Bir Hastaya Fibromiyalji Teşhisi Koymak İçin;

Ağrının en az üç aydan beri vücudun her iki yanında da hissedilmesi

Akademik çalışmalarda vücut boyunca tanımlanmış tetikleyici hassas 18 noktaya (9 çift) uygulanan baskının en az 11 noktada şiddetli ağrıya yol açması gerekir. (pratikte 6 nokta)

Bu noktalar tam da ağrıların merkezidir;

Arkadan bakıldığında

- Ense kökünde iki nokta

- Omzumuzun kürek kemikleriyle birleştiği yerde dört nokta

- Kalça kaba etinin iki üst yanı

- Kalçanın iki alt-dış yanı

Önden bakıldığında

- Boynun iki tarafı

- Köprücük kemiklerinin alt iki tarafı

- Dirsek içleri ve

- Diz kapakları dış yanlarında bulunur.

TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Tedavide her hastalıkta olduğu gibi hastanın hastalığı ile ilgili bilgilendirilmesi ve eğitimi çok önemlidir. Bu yakınmalar ile başvuran hastalara bazen “sinirsel” gibi tanılar konabilir. Hastaya hastalığının “gerçek” olduğunu, ancak şekil bozucu ya da sakat bırakıcı bir hastalık olmadığı anlatılmalıdır.

Tedavi uzun sürebilir ve bulgularda belirgin düzelme olana kadar düzenli takip gerekebilir.

Fibromiyalji tedavisinde esas olan; BÜTÜNSEL YAKLAŞIM'dır.

Tek başına etkili bir sürü yöntem olsa da, hastaya hazırlanmış kişiye özel bir program ve gerekli olan tüm yöntemlerin birlikte yapılması gerekir.

Özellikle hastalığın şiddetlendiği dönemlerde postürün düzeltilmesi, tekrarlayıcı stres faktörlerini azaltmak (örn daktilo ile yazma, uzun süre ile oturma/ayakta durma gibi), uykuyu değerlendirme ve düzenleme önemlidir.

Egzersiz hastalıkta en önemli tedavi ve korunma yöntemidir. Özellikle gevşeme egzersizleri, germe egzersizleri, kardiovasküler kondüsyon programı, yürüyüş, yüzme ve bisiklete binme yararlıdır. Egzersiz tipi ve şiddeti hekim veya fizyoterapist tarafından hastaya göre ayarlanmalıdır.

Egzersiz, derin ve yüzeyel ısı ve elektriksel akımlardan oluşan fizik tedavi ağrının ve kas gerginliklerinin azaltılmasında çok etkili yöntemlerdir. Kas gerginliklerinin azaltılmasında masaj ve miyofasyal gevşeme ve basınç teknikleri çok önemli etkiler sağlar.

Seçenekler	Arama
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder	Arama: Gelişmiş Arama Yap
Stil
Normal Hybrid-Şeklinde gösterime geç Ağaç şeklinde gösterime geç

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)